Hàn Quốc cố gắng gắn việc áp thuế với bảo đảm an ninh trong đàm phán với Mỹ

Hàn Quốc đã cử Cố vấn An ninh Quốc gia Wi Sung-lac tới Washington trong tuần này để gặp các quan chức cấp cao trong chính quyền của Tổng thống Donald Trump. Seoul thông báo với báo chí rằng chính phủ Hàn Quốc mong muốn giải quyết các vấn đề an ninh song song với đàm phán thương mại, nhằm chuẩn bị cho hạn chót áp thuế ngày 1 tháng 8.

Tổng thống Trump đã khởi động một cuộc tái cấu trúc toàn cầu đối với chính sách thương mại của Hoa Kỳ vào ngày 2 tháng 4, mà ông gọi là “Ngày Giải Phóng“. Than phiền về cái mà ông cho là sự mất cân bằng thương mại không công bằng – khi các quốc gia được hưởng quyền tiếp cận thị trường Hoa Kỳ béo bở trong khi lại áp đặt các chính sách bảo hộ với hàng hóa Mỹ – ông Trump đã mời tất cả các quốc gia có quan hệ thương mại với Washington đàm phán lại điều khoản và đi đến những thỏa thuận đối xử công bằng hơn với hàng hóa Mỹ. Trong tuần này, ông Trump thông báo lệnh miễn trừ đối với các mức thuế được công bố hồi tháng Tư nhằm tạo điều kiện đàm phán sẽ hết hiệu lực vào ngày 1 tháng 8, gây áp lực buộc các quốc gia bị ảnh hưởng phải đưa ra các điều kiện tốt hơn cho một thỏa thuận.

Ông Trump đã công bố thư vào thứ Hai (7/7) gửi riêng cho Hàn Quốc và Nhật Bản, trong đó ông tuyên bố cả hai quốc gia này sẽ phải chịu mức thuế 25% đối với tất cả hàng hóa nhập vào Mỹ, nếu không đạt được một thỏa thuận thương mại mới trước ngày 1 tháng 8.

“Nếu vì bất kỳ lý do gì các vị quyết định tăng thuế, thì mức tăng đó sẽ được cộng thêm vào mức 25% mà chúng tôi đang áp dụng,” ông Trump cảnh báo thêm.

Tính đến thời điểm hiện tại, chỉ có hai quốc gia là Vương Quốc Anh và Việt Nam, đã hoàn tất quy trình và thực hiện thỏa thuận thương mại mới với Mỹ để loại bỏ mối đe dọa về thuế quan. Hàn Quốc đã gặp nhiều khó khăn trong việc đạt tiến triển với chính quyền Trump vì nhiều lý do, bao gồm việc nước này vừa có tổng thống cánh tả mới nhậm chức vào ngày 3 tháng 6. Hoa Kỳ là đối tác thương mại lớn thứ hai của Hàn Quốc sau Trung Quốc. Hàn Quốc phụ thuộc rất nhiều vào xuất khẩu ô tô, mỹ phẩm và các mặt hàng khác. Theo thỏa thuận đình chiến chấm dứt giao tranh trong Chiến tranh Triều Tiên năm 1953, Seoul dựa nhiều vào quân đội Hoa Kỳ để bảo vệ biên giới khỏi chế độ cộng sản biệt lập ở Triều Tiên.

Ông Wi Sung-lac, cố vấn an ninh quốc gia Hàn Quốc, đã gặp Ngoại trưởng Hoa Kỳ Marco Rubio cùng một số quan chức cấp cao khác trong chính quyền Trump trong chuyến công tác kéo dài bốn ngày tại Washington. Theo hãng thông tấn Yonhap của Hàn Quốc, sau các cuộc gặp, ông Wi cho biết chính phủ Hàn Quốc hy vọng thuyết phục Nhà Trắng chấp nhận một “thỏa thuận tổng thể” giải quyết đồng thời các vấn đề thương mại, an ninh và quốc phòng.

“Chúng tôi đã nêu ra một loạt vấn đề bao gồm thương mại, đầu tư, mua sắm và an ninh, và đề xuất tiếp tục đàm phán dựa trên gói thỏa thuận toàn diện này”, ông Wi nói với các phóng viên sau cuộc gặp với ông Rubio. Vị cố vấn của Hàn Quốc này cũng phản hồi lại mối quan ngại mà ông Trump từng nêu rằng Hàn Quốc được hưởng lợi quá nhiều từ sự hỗ trợ của quân đội Mỹ, và rằng chi phí đối với người đóng thuế Mỹ là quá lớn, khẳng định rằng Seoul đang nỗ lực tăng chi tiêu quốc phòng.

“Chúng tôi đang dần tăng chi tiêu quốc phòng nói chung phù hợp với xu hướng quốc tế. Đóng góp của chúng tôi là đáng kể và còn có tiềm năng tăng thêm nữa”, ông Wi nói.

Ông Wi cũng cho biết đang nỗ lực tổ chức cuộc gặp giữa Tổng thống Trump và Tổng thống Hàn Quốc Lee Jae-myung trong thời gian sớm nhất có thể.

“Tôi đã đề xuất tổ chức hội nghị thượng đỉnh Hàn–Mỹ sớm để tạo điều kiện đạt được các thỏa thuận cùng có lợi về những vấn đề tồn đọng, và Ngoại trưởng Rubio đã bày tỏ sự ủng hộ”, hãng thông tấn Yonhap dẫn lời ông Wi.

Kể từ khi nhậm chức vào ngày 3 tháng 6, ông Lee mới chỉ có một cuộc điện đàm duy nhất với ông Trump. Tổng thống Hàn Quốc từng hy vọng gặp trực tiếp ông Trump tại hội nghị thượng đỉnh G-7 tổ chức ở Canada vào tháng Sáu, nhưng ông Trump đã rời sự kiện sớm để giải quyết cuộc chiến giữa Israel và Iran, khi đó vẫn chưa lên đến đỉnh điểm. Các nỗ lực tiếp theo của ông Lee để gặp trực tiếp ông Trump, đều không thành công.

Ông Lee trở thành tổng thống thứ sáu của Hàn Quốc chỉ trong vòng năm tháng vào tháng 6, sau khi tình hình chính trị hỗn loạn xảy ra do người tiền nhiệm Yoon Suk-yeol cố gắng ban bố thiết quân luật vào tháng 12/2024. Lệnh thiết quân luật chỉ kéo dài vài giờ trước khi Quốc hội – nơi ông Lee khi đó là lãnh đạo đảng Dân chủ đối lập – bỏ phiếu bác bỏ và nhanh chóng bắt đầu quá trình luận tội ông Yoon. Ông Yoon bị phế truất và được thay thế thông qua một cuộc bầu cử đặc biệt mà ông Lee giành chiến thắng.

Là một chính trị gia cánh tả cứng rắn với ít kinh nghiệm trong lĩnh vực đối ngoại, ông Lee nhậm chức trong một vị thế bất lợi để xử lý tình hình thương mại với ông Trump. Ông Lee đã nhiều lần bày tỏ mong muốn cải thiện quan hệ của Seoul với Trung Quốc, Triều Tiên và Nga – một thái độ khó được Washington đón nhận tích cực.

Ngoài những phát biểu của ông Wi, Bộ Thương mại, Công nghiệp và Năng lượng Hàn Quốc hôm thứ Ba (8/7) cũng đã đề cập đến tình hình thương mại, cam kết sẽ “tăng cường” các cuộc đàm phán với Nhà Trắng.

“Chúng tôi sẽ tận dụng thời gian còn lại để đẩy nhanh đàm phán và tìm kiếm một kết quả đôi bên cùng có lợi nhằm nhanh chóng giải quyết sự bất định do các mức thuế này gây ra. Ngoài việc cải thiện các quy định trong nước và nới lỏng những hạn chế bị Mỹ chỉ trích, chúng tôi còn đặt mục tiêu tăng cường quan hệ đối tác sản xuất song phương trong các lĩnh vực then chốt”, Bộ Thương mại, Công nghiệp và Năng lượng Hàn Quốc tuyên bố. 

Bộ này cho rằng hạn chót áp thuế ngày 1 tháng 8, là một sự gia hạn từ hạn chót ban đầu là ngày 9 tháng 7, thể hiện sự thừa nhận rằng các bên cần thêm thời gian để giải quyết các chi tiết.

“Mặc dù chúng tôi đã tham gia đàm phán chuyên sâu dựa trên nguyên tắc ‘lợi ích quốc gia trên hết’ trong khoảng thời gian hạn chế kể từ khi chính quyền mới nhậm chức, nhưng đúng là vẫn chưa đủ thời gian để đạt được đồng thuận về tất cả các vấn đề” Bộ Thương mại, Công nghiệp và Năng lượng Hàn Quốc giải thích.