Nga: Nguy cơ mất chuyên viên kỹ thuật cao vì dự luật mới

Ngành công nghệ thông tin (CNNT) đang gặp khó khăn của Nga có thể đối diện nguy cơ mất nhiều lao động trí thức trong năm mới vì dự luật liên quan đến làm việc từ xa, theo Reuters phân tích hôm 2/1.

Hãy hình dung ngày làm việc bắt đầu bằng một quả dừa tươi bên bờ biển hoặc một cốc xoài lạnh bên rừng nhiệt đới, với chiếc laptop trong lòng.

Hãy so sánh với những giờ làm việc bất tận dán mặt vào màn hình máy tính trong những căn phòng tẻ nhạt của một hành phố ồn ào và chật chội.

Du cư kỹ thuật số (digital nomad) nhanh chóng phát triển trên thế giới sau thời đại dịch, với một nhóm người lao động thích trải nghiệm cuộc sống du cư khi cơ chế làm việc từ xa ngày càng hoàn thiện.

Hiện nay có đến trên 40 quốc gia và khu vực mời chào “thị thực du cư kỹ thuật số” để thu hút những người lao động mong muốn khả năng làm việc có thu nhập ở một nước này, trong khi sống và chi tiêu khoản tiền thu nhập đó ở một nước khác.

Thích bãi biển sao? Có những hòn đảo trong danh sách đó. Thích rừng nhiệt đới sao? Hãy thử Brazil hay Costa Rica.

Còn lịch sử? Thì có Tây Ban Nha và Hy Lạp. Thế tắm spa băng-lửa? Hãy đến Iceland.

Hiện có rất nhiều các chuyên viên làm việc cho các công ty Nga từ nước ngoài. Trong ngành CNTT, chính phủ dự đoán có khoảng 100.000 người như vậy.

Một phần rất lớn là do làn sóng di dân với gần triệu người đã rời khỏi Nga kể từ khi Moscow phát động cái mà họ gọi là “chiến dịch quân sự đặc biệt” ở Ukraine vào tháng 2/2022, nhất là sau khi Tổng thống Nga Vladimir Putin ban hành lệnh tổng động viên một phần vào tháng 9/2022.

• Người Nga ồ ạt nhập cư khiến Georgia bất ngờ tăng trưởng kinh tế

Giới chức Nga có nhiều lo lắng trước tình trạng này. Làm sao đảm bảo được những người lao động hiện đang ở hải ngoại sẽ không chuyển sang làm việc cho công ty khác? Hay là tiết lộ bí mật cho NATO? V.v.

Một dự luật đang được thảo luận có thể cấm làm việc từ xa đối với một số ngành nghề bắt đầu từ đầu năm nay, theo đề xuất của một nhóm các nhà lập pháp chủ chiến, với những quan ngại về an ninh thông tin.

Nhưng Bộ Kỹ thuật số cho biết vào tháng 12 rằng một lệnh cấm hoàn toàn sẽ có thể khiến các công ty CNTT của Nga hoạt động kém hiệu quả hơn và do đó kém cạnh tranh hơn, với lập luận rằng dù sao thì “cuối cùng, bên nào có thể thu hút được những nhân viên tài năng nhất, kể cả những người từ nước ngoài, sẽ giành chiến thắng.”

“Đàm phán của khủng bố”

Trong khi nhiều thanh niên Nga vỡ mộng đã đến các nước như Latvia, Georgia, hoặc Armenia, nơi tiếng Nga được sử dụng rộng rãi, thì một số người đã thực hiện một bước nhảy còn xa hơn, ví như đến Argentina.

Chuyên gia CNTT Roman Tulnov (36 tuổi) cho biết anh không có kế hoạch quay lại Nga trong bất kỳ trường hợp nào.

“Tôi đã có mong muốn rời đi từ trước rồi. Đến ngày 24/2/2022 thì mọi thứ trở nên rõ ràng. Tôi hiểu rằng không nên sống ở Nga nữa,” anh nói, và nhắc đến việc Nga cho phép cách 6 múi giờ mà vẫn giữ được công việc của anh.

“Trước khi có lệnh điều động, không ai nghĩ đến việc cho phép mọi người di chuyển đến nơi mà không ai biết.”

Vyacheslav Volodin, Chủ tịch đầy quyền lực của Hạ viện Nga, cho biết ông muốn đánh thuế cao hơn đối với những người lao động đã chuyển ra nước ngoài.

Nhà thiết kế sản phẩm Yulia (26 tuổi) ước tính rằng 1/4 nhóm của cô thà nghỉ việc còn hơn quay trở lại Nga trong tình trạng bị ép buộc.

“Lối đưa ra lựa chọn duy nhất như vậy giống như lối đàm phán của khủng bố: ‘Hãy quay lại hoặc chúng tôi sẽ khiến công việc của bạn trở nên bất khả thi, cả với công ty của bạn và với nhân viên của bạn,’” cô nói.

Một số người Nga ở nước ngoài cũng có thể được hoãn nộp thuế hoàn toàn. Thuế thu nhập cá nhân 13% được khấu trừ tự động đối với những nhân viên cư trú tại Nga, nhưng những người làm việc từ nước ngoài cho các công ty có trụ sở tại Nga, lại được để cho tự trả khi thuận tiện.

Người chơi poker trực tuyến chuyên nghiệp Sasha (37 tuổi) cũng sống ở Argentina, cho biết anh hiện đã ngừng nộp thuế cho Nga.

“Đóng thuế, thì cũng là hỗ trợ nhà nước và mở rộng quân sự,” anh nói. “Tôi không trả tiền và không có kế hoạch [làm như vậy].”