Ông Trump tuyên bố tăng gấp đôi thuế nhôm, thép đối với Canada lên mức 50%

Trả đũa việc Canada áp dụng phụ phí 25% đối với điện xuất khẩu sang Hoa Kỳ, Tổng thống Trump tuyên bố tăng thuế gấp đôi với nhôm và thép của Canada lên mức 50%, đồng thời tuyên bố tình trạng khẩn cấp về năng lượng để giảm bớt mối đe dọa từ Canada. 

Tổng thống Trump cho biết ông sẽ tăng thuế thép và nhôm nhập khẩu từ Canada lên 50% để trả đũa lại động thái tăng thuế điện bán sang Hoa Kỳ của tỉnh Ontario, Canada.

“Quyết định này sẽ có hiệu lực từ sáng mai, ngày 12/3” Ông Trump viết hôm thứ Ba trong một bài đăng trên mạng xã hội. Thuế quan đối với kim loại 25% theo kế hoạch sẽ có hiệu lực ngay sau nửa đêm, và quyết định của ông Trump tăng thuế gấp đôi với Canada cũng như vậy.

Tổng thống Hoa Kỳ cũng nói ông sẽ “tăng đáng kể” thuế quan đối với phụ tùng nhập khẩu từ Canada vào ngày 2/4 nếu Ottawa không giảm thuế đối với sản phẩm sữa và các hàng hóa khác của Hoa Kỳ.

Động thái này “về cơ bản sẽ đóng cửa vĩnh viễn ngành sản xuất ô tô tại Canada“, ông Trump cho hay. Ông nhắc lại quan điểm của mình rằng Canada nên trở thành một phần của Hoa Kỳ, vì điều này sẽ “khiến tất cả thuế quan và mọi rào cản khác biến mất hoàn toàn“.

Động thái tăng thuế đối với Canada của ông Trump được cho là sẽ gây thiệt hại cho các doanh nghiệp Hoa Kỳ vì Canada là nguồn cung cấp nhôm chính cho Hoa Kỳ và các nhà máy ô tô mà ông Trump đe dọa đóng cửa cũng đều do nhà sản xuất ô tô Hoa Kỳ sở hữu.

Quyết định đột ngột của ông Trump đánh dấu sự leo thang mới nhất trong tranh chấp thương mại của ông với quốc gia Bắc Mỹ láng giềng, khiến thị trường cổ phiếu một lần nữa chao đảo. Cổ phiếu tiếp tục lao dốc, chỉ số S&P 500 đã giảm 1,22% vào 12:56 chiều 11/3 theo giờ NewYork, còn chỉ số công nghiệp Down Jones giảm 1,49%. Đồng đô la Canada trượt xuống mức kỷ lục.

Chương trình thuế quan khó lường

“Mức thuế quan mới nhất của Tổng thống Trump là một cuộc tấn công vào người lao động, gia đình và doanh nghiệp Canada“, Thủ tướng đắc cử Mark Carney cho biết trên một bài đăng trên mạng xã hội. “Chính phủ của tôi sẽ đảm bảo các biện pháp trả đũa có tác động tối đa cho Hoa Kỳ và tối thiểu ở Canada, đồng thời hỗ trợ người lao động bị ảnh hưởng“.

Cuối ngày thứ Ba, Thư ký báo chí Nhà Trắng Karoline Leavitt cho biết ông Trump đưa ra quyết định dựa trên những gì Hoa Kỳ coi là bình luận “nghiêm trọng và xúc phạm” từ Thủ hiến Ontario Doug Ford, người đã tuyên bố sẽ áp dụng phụ phí đối với năng lượng của Canada xuất khẩu sang Hoa Kỳ để trả đũa các mức thuế được ban hành.

Những cuộc trao đổi gần đây ngày càng kịch tính với bản chất thay đổi và khó lường. Các chuyên gia trong ngành từng ủng hộ thuế thép và nhôm cũng đã bất ngờ vào sáng thứ Ba.

Cuộc chiến thương mại của ông Trump đã thay đổi hoàn toàn so với chương trình nghị sự trong nhiệm kỳ đầu tiên của ông, khi thuế quan bị đe dọa rộng rãi nhưng cuối cùng chỉ áp dụng chủ yếu cho Trung Quốc và một số lĩnh vực nhất định, theo Marc Short, người từng là chánh văn phòng của Phó Tổng thống Mike Pence trong nhiệm kỳ đầu tiên của Tổng thống Trump bình luận.

Động thái tăng thuế của ông Trump diễn ra khi Canada sắp có thủ tướng mới – đây là một thử thách cho ông Carney, người chuẩn bị tiếp quản vị trí của ông Justin Trudeau ngay trong tuần này.

Ngay từ đầu nhiệm kỳ của mình, ông Trump đã áp thuế 25% đối với hàng hóa Canada và Mexico, rồi sau đó tạm hoãn nó trong 1 tháng. Khi thuế quan có hiệu lực vào tuần trước, chỉ trong vài ngày, tổng thống Hoa Kỳ lại chuyển sang miễn thuế cho các sản phẩm được bảo hộ theo hiệp định tự do thương mại Bắc Mỹ.

Một đợt thuế quan nữa có thể được áp dụng vào tháng 4 là thuế có đi có lại. Đây là hệ thống thuế mà ông Trump cho là tương đương với thuế quan các quốc gia, bao gồm các rào cản phi thuế quan và một số loại thuế nội địa nhất định, bao gồm thuế bán hàng 5% của Canada. Ông Trump cũng thường xuyên kêu ca về hạn ngạch sản xuất hay còn gọi là quản lý nguồn cung mà Canada áp dụng trong lĩnh vực sữa.

Căng thẳng thương mại leo thang, Mỹ tuyên bố tình trạng khẩn cấp về năng lượng

Canada đã đáp trả thuế quan của Trump bằng một loạt các biện pháp trả đũa, bao gồm phụ phí 25% đối với điện chuyển sang Minnesota, New York và Michigan từ Ontario. Điều này có thể làm tăng giá điện đối với người tiêu dùng Mỹ, vốn đang căng thẳng vì lạm phát dai dẳng.

Mức phụ phí này do Thủ hiến Ontario Doug Ford đưa ra trong bối cảnh phẫn nộ lan rộng ở Canada khi ông Trump liên tục gợi ý Hoa Kỳ nên sáp nhập Canada. Ông Ford cho biết ông sẽ không ngần ngại cắt giảm xuất khẩu điện sang Hoa Kỳ nếu ông Trump tiếp tục chiến tranh thương mại.

Theo số liệu năm 2023, NewYork nhập khẩu khoảng 4,4% năng lượng điện từ Canada. Tỷ lệ này thấp hơn ở Minnesota và Michigan.

Về phần mình, ông Trump cho biết ông sẽ tuyên bố tình trạng khẩn cấp quốc gia về điện trong khu vực, cam kết động thái này sẽ cho phép Hoa Kỳ “nhanh chóng thực hiện những gì cần thiết để giảm bớt mối đe dọa lạm dụng này từ Canada“

Thực tế, ông Trump đã tuyên bố tình trạng khẩn cấp về năng lượng trên toàn quốc ngay ngày đầu nhậm chức, mở ra khả năng sử dụng các khoàn trợ cấp đặc biệt để thúc đẩy xây dựng đường ống, đường dây điện và các dự án hạ tầng khác.

Tại các khu vực của Hoa Kỳ hiện đang tiêu thụ điện của Ontario, Canada, chính quyền Trump có thể dùng quyền hạn để thúc đẩy các nhà máy nhiệt than hoạt động nhiều hơn, đẩy nhanh các dự án sản xuất điện mới hoặc cho phép cấp phép, xây dựng cơ sở hạ tầng truyền tải điện nhanh hơn.