Phát hiện khoáng sản đất hiếm tại mỏ graphite Alaska, có thể phá thế độc quyền của TQ

Dưới sự thúc đẩy mạnh mẽ của Thống đốc Alaska Mike Dunleavy và sự tăng tốc từ Tổng thống Mỹ Donald Trump, dự án GraphiteOne đang trở thành một lực lượng then chốt giúp Mỹ phá vỡ vị thế dẫn đầu của Trung Quốc trong các ngành công nghệ nano, năng lượng và ô tô. Khu mỏ GraphiteOne, gần thành phố Nome, được xác nhận sở hữu trữ lượng lớn graphite, trong khi trước đây Bắc Kinh kiểm soát khoảng 90% sản lượng toàn cầu của nguyên liệu quan trọng này.

Dữ liệu từ Cơ quan Năng lượng Quốc tế cho thấy, tính đến năm 2024, Mỹ phụ thuộc đến ít nhất 93% vào nhập khẩu đất hiếm và graphite. Hiện nay, mỏ Graphite Creek, được ca ngợi là mỏ graphite lớn nhất nước Mỹ, càng trở nên có giá trị chiến lược nhờ phát hiện mới về các nguyên tố đất hiếm.

Theo nguồn tin am hiểu, tuần này đã xác nhận phát hiện các nguyên tố đất hiếm ngoài thân mỏ graphite, đồng nghĩa Mỹ có thể dựa vào chương trình “Dẫn đầu năng lượng Mỹ” mà Trump đề xuất để đạt bước đột phá trong cạnh tranh công nghiệp với Trung Quốc. Đất hiếm được sử dụng rộng rãi trong pin, năng lượng tái tạo, quang học, chiếu sáng, nam châm và các thiết bị điện tử như điện thoại, máy tính bảng, khiến Mỹ lâu nay ở thế yếu trong sản xuất. Việc Trung Quốc áp dụng hạn chế xuất khẩu đất hiếm liên quan nam châm vào năm 2024 càng làm tình hình trầm trọng hơn.

Anthony Houston, Chủ tịch GraphiteOne, cho biết phát hiện tại Nome chứng minh Graphite Creek sở hữu “mỏ quy mô thế hệ thực sự”. Một phần khoáng sản sẽ được vận chuyển tới nhà máy sản xuất vật liệu graphite và pin tiên tiến ở Ohio để chế biến.

Houston xác nhận có hai loại vật liệu quan trọng tại đây đủ điều kiện theo Đạo luật Sản xuất Quốc phòng. Ông nhấn mạnh: “Với chuỗi cung ứng graphite hoàn chỉnh mà chúng tôi dự kiến, việc khai thác đất hiếm làm sản phẩm phụ sẽ tối đa hóa giá trị toàn bộ khu mỏ”. Các nguyên tố đất hiếm đã được xác nhận bao gồm neodymium, praseodymium, dysprosium, terbium và khoáng vật chứa garnet, trong khi trưởng nhóm địa chất của mỏ cho biết garnet có khả năng hấp thụ nhiều nguyên tố đất hiếm.

Thống đốc Dunleavy trong Thông điệp Tình trạng Bang năm nay ca ngợi GraphiteOne là “dự án lớn nhất Bắc Mỹ” và kêu gọi Juneau cùng Washington tiếp tục hỗ trợ.

Alaska trở thành tầm cao mới về tài nguyên chiến lược của Mỹ

Theo InvestingNews, phân tích mẫu khoan cho thấy mỏ chứa các nguyên tố đất hiếm nặng và năm nguyên tố quan trọng dùng cho nam châm vĩnh cửu: neodymium, praseodymium, dysprosium, terbium và samarium. Các thử nghiệm được thực hiện bởi Phòng thí nghiệm thiết bị tiên tiến của Đại học Alaska Fairbanks và Activation Laboratories. GraphiteOne cũng hợp tác với các phòng thí nghiệm quốc gia thuộc Bộ Năng lượng Mỹ để phát triển công nghệ khai thác đất hiếm.

Đất hiếm là cốt lõi của công nghệ hiện đại, từ cánh quạt gió, nam châm vĩnh cửu EV, quang học, laser đến hệ thống quốc phòng đều phụ thuộc chúng. Trung Quốc lâu nay chi phối sản xuất toàn cầu về đất hiếm và graphite, và năm ngoái áp dụng hạn chế xuất khẩu, dự kiến mở rộng hơn vào 2025.

GraphiteOne đang triển khai chuỗi cung ứng graphite nội địa hoàn chỉnh của Mỹ. Công ty đã nhận 37,5 triệu USD cấp theo Chương 3 của Đạo luật Sản xuất Quốc phòng và nhận Thư ý định phi ràng buộc trị giá 895 triệu USD từ Ngân hàng Xuất nhập khẩu Mỹ.

Houston khẳng định Thống đốc Dunleavy hiểu rõ tầm quan trọng chiến lược của Alaska đối với Mỹ thế kỷ 21, giúp nước này giảm phụ thuộc vào nguồn ngoài, đặc biệt là “các thực thể được chú ý”.

Tiềm năng đất hiếm ở Pennsylvania: Một đòn giáng tiềm năng khác vào Trung Quốc

Alaska không phải điểm đột phá duy nhất. Ở bang Pennsylvania, các mỏ than không khói Appalachia đã phát hiện tới 17 nguyên tố đất hiếm. Cựu Dân biểu Đảng Cộng hòa Lou Barletta từ thập niên 2010 đã thúc đẩy chú ý tới giá trị mỏ này. Ông từng nói với Fox News năm 2018 rằng một dự án thử nghiệm thu hồi đất hiếm từ nước thải than đã được cấp ngân sách.

Các khu mỏ bỏ hoang từ Shamokin đến Audenried trải rộng khắp nơi, trong khi các nhóm nghiên cứu địa phương phát triển công nghệ tái chế. Nhóm nghiên cứu Đại học Bang Pennsylvania hồi tháng 9 công bố phương pháp mới thu hồi cobalt, mangan và nickel từ nước thải mỏ axit và tro bay, mở ra hướng khả thi khác giúp Mỹ giảm phụ thuộc vào khoáng sản chiến lược của Trung Quốc.