Sức Khỏe

Đậu đen: Siêu thực phẩm bình dân trong mọi gian bếp

Theo Trung y, đậu đen được đánh giá cao vì tác dụng rất tốt trong việc bổ thận. Đậu đen có tính ấm, bổ huyết và âm (hoặc năng lượng thủy), đồng thời hỗ trợ chức năng sinh sản. Trong y học Ayurvedic cổ truyền của Ấn Độ, nhờ hàm lượng cao chất xơ, đậu đen giúp giảm cảm giác thèm ăn và thúc đẩy quá trình đào thải lành mạnh, đặc biệt có lợi vào đầu mùa xuân.

(Ảnh: The Epoch Times)

Các dưỡng chất chính

Một trong những lý do khiến đậu đen được ưa chuộng và trở thành thực phẩm thiết yếu trong nhiều món ăn qua hàng thế kỷ là hàm lượng dưỡng chất dồi dào. Đây là nguồn cung cấp protein thực vật tuyệt vời, giàu chất xơ hòa tan và không hòa tan, ít chất béo, calo và không chứa cholesterol.

Những giá trị dinh dưỡng vượt trội của đậu đen:

  • Bổ sung protein: 1 chén đậu đen cung cấp hơn 15 gram protein.
  • Nhiều chất xơ: Lượng chất xơ dồi dào trong những hạt đậu nhỏ này giúp tạo cảm giác no lâu và giúp hệ tiêu hóa hoạt động trơn tru, tránh táo bón.
  • Nhiều chất chống oxy hóa: Đậu đen nổi bật nhờ hàm lượng anthocyanin dồi dào, tạo nên màu đen đặc trưng của đậu. Anthocyanin là chất chống oxy hóa mạnh, có liên quan đến việc giảm viêm và cải thiện sức khỏe tim mạch.
  • Nhiều magiê: Đậu đen cũng đặc biệt giàu magiê, chứa khoảng 60 miligram/nửa chén, nhiều hơn so với nhiều loại đậu khác.
  • Chứa các chất dinh dưỡng thiết yếu, bao gồm: sắt, kali, kẽm, vitamin A và canxi.
  • Nhiều folate: Folate, hay vitamin B9, cần thiết cho quá trình phân chia và phát triển của tế bào. Folate cũng tạo ra các tế bào hồng cầu khỏe mạnh và rất quan trọng trong thai kỳ vì nó tham gia vào quá trình hình thành ống thần kinh, trở thành não và tủy sống.

Lợi ích của đậu đen

Ngoài thành phần dinh dưỡng ấn tượng, đậu đen còn mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe.

(Ảnh: The Epoch Times)

Sức khỏe tim mạch

Một trong những lợi ích sức khỏe đáng chú ý nhất của việc ăn đậu đen là cải thiện sức khỏe tim mạch.

Các nhà nghiên cứu phát hiện ra rằng, ăn 2 khẩu phần đậu mỗi ngày (bao gồm cả đậu đen) trong 2 tháng đã giảm đáng kể tổng lượng cholesterol (8,3%) và cholesterol lipoprotein tỷ trọng thấp (LDL) (7,9%).

Cholesterol LDL đôi khi được gọi là cholesterol “xấu”, nếu quá nhiều có thể tích tụ trong động mạch, làm tăng nguy cơ đau tim và đột quỵ. Nghiên cứu cho thấy rằng, việc giảm cả 2 loại cholesterol có thể làm giảm nguy cơ mắc bệnh tim mạch tới 25%.

Ngoài ra, các chất chống oxy hóa trong đậu đen, như anthocyanin và quercetin giúp chống lại stress oxy hóa và tình trạng viêm – những yếu tố làm tăng nguy cơ mắc bệnh tim. Tình trạng viêm trong mạch máu có thể gây xơ vữa động mạch, từ đó có thể dẫn đến đau tim. Đậu đen cũng là nguồn giàu magiê và kali, giúp điều hòa nhịp tim và huyết áp.

Điều hòa đường huyết

Đậu đen là nguồn cung cấp dồi dào chất xơ hòa tan, protein và tinh bột kháng (một dạng carbohydrate phức hợp), giúp làm chậm quá trình tiêu hóa và hấp thụ đường vào máu, ngăn ngừa tình trạng đường huyết tăng đột ngột. Chất xơ cũng cải thiện độ nhạy insulin và giúp cơ thể sử dụng đường hiệu quả hơn.

Trong một thử nghiệm lâm sàng mù đôi, có đối chứng giả dược vào năm 2024, nhóm người dùng bột protein đậu đen (protein thủy phân từ đậu đen) có mức đường huyết thấp hơn đáng kể sau 2 giờ so với nhóm dùng giả dược.

Giúp kiểm soát cân nặng

Chất xơ và protein trong đậu đen làm tăng cảm giác no và kéo dài thời gian no, giúp tránh việc ăn quá nhiều hoặc cảm giác thèm ăn vặt giữa các bữa chính.

Đậu đen với lượng chất béo và calo thấp nên rất phù hợp với những người muốn hạn chế lượng calo nạp vào cơ thể mà vẫn cảm thấy no bụng.

Những lợi ích khác

Đậu là nguồn năng lượng bền vững tuyệt vời nhờ có carbohydrate phức hợp chứa tinh bột kháng. Loại tinh bột này được tiêu hóa chậm và do đó, làm giảm lượng glucose giải phóng vào máu, từ đó giảm nhu cầu insulin.

Những điều thú vị về đậu đen:

  • Khi được bảo quản đúng cách, đậu đen khô có thể để được hơn một thập kỷ, khiến chúng trở thành nguồn thực phẩm dự trữ/sinh tồn hoàn hảo trong trường hợp khẩn cấp.
  • Đậu đen có nguồn gốc từ Trung và Nam Mỹ, đã được trồng từ hơn 7.000 năm.
  • Brazil là quốc gia sản xuất và tiêu thụ đậu đen hàng đầu trên thế giới và đậu đen là một phần không thể thiếu trong ẩm thực Brazil. Đậu đen là thành phần chính trong món feijoada – một món hầm đậu đen và thịt – là món ăn quốc gia của Brazil.
  • Đậu đen còn được gọi là đậu rùa vì có lớp vỏ cứng, bóng và hình bầu dục, giống như mai rùa. Ngoài ra, đậu đen còn có những tên gọi phổ biến khác như frijoles negros (tiếng Tây Ban Nha), caviar criollo (ám chỉ kết cấu mịn như trứng cá muối).
  • Đậu đen thuộc họ Fabaceae, một trong những họ thực vật lớn thứ 3 trên thế giới, bao gồm đậu lăng, đậu gà, đậu Hà Lan và đậu phộng.

Cách tăng khả năng hấp thụ dưỡng chất

Cách chúng ta kết hợp hoặc chế biến thực phẩm có thể ảnh hưởng đến lượng dinh dưỡng mà cơ thể có thể hấp thụ.

Một ví dụ điển hình là sự kết hợp giữa đậu đen và gạo. Cả hai đều thiếu một số axit amin thiết yếu, nhưng khi kết hợp lại sẽ tạo thành một loại protein hoàn chỉnh. Cơ thể chúng ta không thể tự tạo ra axit amin thiết yếu, vì vậy chúng ta phải bổ sung từ khẩu phần ăn. Điều này có thể giải thích tại sao nhiều nền văn hóa đã sống khỏe mạnh nhờ món xôi đậu đen trong nhiều thế kỷ.

Đậu đen cũng là nguồn cung cấp sắt dồi dào với khoảng 3,61 miligam cho mỗi chén đậu nấu chín.Việc kết hợp thực phẩm nhiều sắt với vitamin C giúp cơ thể hấp thụ sắt hiệu quả hơn.

Nếu ăn xôi đậu đen kết hợp với bổ sung thực phẩm giàu vitamin C như ớt chuông, bông cải xanh hoặc cà chua sẽ tạo ra một bữa ăn bổ dưỡng.

Mẹo nấu ăn chuyên nghiệp

Khi dùng loại đậu đen đóng hộp, nên chọn loại ít natri nếu bạn không muốn nạp nhiều muối vào cơ thể hoặc đang bị huyết áp cao. Nhớ rửa sạch đậu trước khi ăn. Ăn thực phẩm đóng hộp cũng làm tăng nguy cơ tiếp xúc với bisphenol A (BPA) – được dùng trong lớp lót của một số loại hộp – mặc dù nhiều công ty đang ngừng sử dụng chất này. BPA là chất độc và gây hại cho nhiều hệ thống sinh học, vì vậy nên tìm những loại hộp không chứa BPA để hạn chế tiếp xúc với chất độc hại.

Nếu dùng đậu đen khô, nên ngâm đậu trong ít nhất vài giờ hoặc tốt nhất là qua đêm và rửa sạch đậu sau khi ngâm.

Lưu ý

Đậu đen an toàn cho hầu hết mọi người, nhưng có một số điều cần cân nhắc trước khi thường xuyên ăn đậu đen.

Hàm lượng chất xơ và tinh bột cao trong đậu đen có thể gây ra các vấn đề về tiêu hóa, chẳng hạn như đầy hơi và chướng bụng ở một số người. Nếu chưa quen ăn đậu đen thì nên thưởng thức một cách từ từ. Uống nhiều nước sẽ giúp cơ thể thích nghi và tránh bị rối loạn tiêu hóa.

Một lý do khác khiến đậu đen có thể gây khó tiêu là sự hiện diện của oligosaccharides và lectin, những chất này sẽ giảm đi khi ngâm đậu khô qua đêm.

Bảo quản đậu đen

Do có thời hạn sử dụng dài nên đậu đen là một lựa chọn tốt để dự trữ tại nhà.

Đậu đen khô nên được bảo quản ở nơi khô ráo, thoáng mát để giữ được độ tươi tối đa.

Để bảo quản lâu dài và giữ cho đậu khô tươi lâu nhất có thể, nên bảo quản trong xô nhựa kín đạt tiêu chuẩn thực phẩm hoặc túi mylar dày có gói hút ẩm.

Đậu đã nấu chín có thể bảo quản trong tủ lạnh từ 3 đến 4 ngày và trong tủ đông đến 6 tháng.

(Ảnh: The Epoch Times)

Theo Emma Suttie, The Epoch Times

Khánh Ngọc biên dịch

Emma Suttie

Published by
Emma Suttie
Tags: Đậu đen

Recent Posts

Bangkok: Tòa nhà đổ sập vì động đất, 8 người tử vong

Tòa nhà đang thi công ở phía bắc Bangkok (Thái Lan) đã bị sập do…

31 phút ago

Triều Tiên công bố mẫu drone cảm tử sử dụng AI

Chủ tịch Triều Tiên Kim Jong Un vừa giám sát cuộc thử nghiệm mẫu máy…

38 phút ago

6 cây cổ thụ ở VQG Phú Quốc được công nhận là Cây di sản Việt Nam

Trong 6 cây cổ thụ tại Vườn Quốc gia Phú Quốc được công nhận Cây…

4 giờ ago

Xảy ra động đất khi đang ở trong tòa nhà cao tầng: Chuyên gia khuyên làm gì?

Khi xảy ra động đất, người dân không sử dụng thang máy, nên sử dụng…

7 giờ ago

Vân Nam, Trung Quốc: Video người dân chạy tán loạn sau trận động đất mạnh ở Myanmar

Động đất 7,7 độ richter ở Myanmar, nhà kho ở Thụy Lệ, Vân Nam đổ…

7 giờ ago

Hai tỷ phú Warren Buffett và Lý Gia Thành đều đang tích trữ tiền mặt. Điều đó nói cho chúng ta biết điều gì?

Một người được biết đến là Nhà tiên tri xứ Omaha, người kia là Siêu…

8 giờ ago