Ả Rập Xê Út không kích cảng Yemen, chặn vũ khí xuất phát từ Các Tiểu vương quốc Ả Rập Thống nhất

Liên quân do Ả Rập Xê Út dẫn đầu hôm thứ Ba (30/12) xác nhận đã tiến hành “không kích hạn chế” nhắm vào thành phố cảng Mukalla ở miền đông Yemen, mục tiêu là số vũ khí và xe chiến đấu vừa được dỡ xuống từ các tàu xuất phát từ Các tiểu Vương quốc Ả Rập Thống nhất (UAE); phía liên quân cho biết không có thương vong hay thiệt hại phụ nào được ghi nhận.

(Hiện trường vụ tấn công thành phố cảng Mukalla ở miền đông Yemen. Nguồn: X/@summerahmeda) 

Theo truyền thông nhà nước Ả Rập Xê Út, người phát ngôn liên quân cho hay hai con tàu rời cảng Fujairah (UAE) đã tự ý, không xin phép, đi vào cảng Mukalla trong các ngày 27–28/12, tắt hệ thống nhận dạng và dỡ một lượng lớn vũ khí cùng xe quân sự, với mục đích hỗ trợ Hội đồng Chuyển tiếp Miền Nam (STC); liên quân cho rằng hành động này đe dọa an ninh và ổn định khu vực nên đã tiến hành không kích có giới hạn.

STC được UAE hậu thuẫn, là một trong những lực lượng ly khai có ảnh hưởng lớn nhất ở miền nam Yemen. Đợt tấn công này cho thấy căng thẳng giữa Ả Rập Xê Út và STC lại leo thang, đồng thời khoét sâu thêm rạn nứt trong quan hệ Riyadh–Abu Dhabi, dù hai bên vẫn cùng đứng chung chiến tuyến chống lực lượng Houthi được Iran hỗ trợ.

Liên quân cho biết chiến dịch được triển khai theo đề nghị của Chủ tịch Hội đồng Lãnh đạo Tổng thống Yemen Rashad Muhammad al-Alimi, với mục tiêu bảo vệ dân thường tại hai tỉnh Hadramout và Mahrah, đồng thời nhấn mạnh toàn bộ hoạt động đều tuân thủ luật nhân đạo quốc tế.

Thời gian gần đây, STC mở rộng hiện diện tại Hadramout và Mahrah, đẩy bật một số đơn vị thuộc chính phủ Yemen do Ả Rập Xê Út chống lưng ra khỏi những khu vực này.

Theo dữ liệu theo dõi hàng hải được AP trích dẫn, một phần lô hàng bị tấn công có thể xuất phát từ một tàu ro-ro (tàu chở hàng kiểu roll-on/roll-off) treo cờ Saint Kitts, con tàu này ghé cảng Fujairah vào cuối tháng 12 trước khi cập bến Mukalla; các video trên mạng xã hội được chuyên gia Yemen Mohammed al‑Basha của Basha Report chia sẻ cho thấy sau khi tàu cập cảng, nhiều xe bọc thép mới xuất hiện trên đường phố Mukalla.

Chủ tàu được cho là có trụ sở tại Dubai, song hiện chưa thể liên lạc được; phía UAE cũng chưa đưa ra bình luận chính thức, trong khi Washington kêu gọi các bên kiềm chế.

Ngoại trưởng Mỹ Marco Rubio tuyên bố: “Chúng tôi kêu gọi các bên kiềm chế và tiếp tục thúc đẩy nỗ lực ngoại giao, với mục tiêu đạt được một giải pháp bền vững.”

Bộ trưởng Quốc phòng Ả Rập Xê Út Khalid bin Salman viết trên X rằng lực lượng STC cần “bàn giao lại bằng biện pháp hòa bình” hai tỉnh nói trên cho chính phủ hợp pháp, kêu gọi “để lý trí chiếm ưu thế” trong thời điểm nhạy cảm này.

Tuy nhiên, STC đã cảnh báo từ tuần trước rằng họ sẽ không lùi bước chỉ vì bị không kích; sau khi giành được phần lớn lãnh thổ tại hai tỉnh, những người ủng hộ STC thường xuyên xuống đường ở các thành phố, bao gồm cả Aden, yêu cầu STC tuyên bố độc lập.

Chính phủ Yemen hiện được cấu thành bởi nhiều phe phái khác nhau, chỉ tạm gác bất đồng để cùng chống lại Houthi, trong khi một sĩ quan Yemen cho biết khoảng 15.000 chiến binh do Ả Rập Xê Út hậu thuẫn đã tập kết gần biên giới, sát khu vực rìa những vùng lãnh thổ mà STC mới chiếm giữ.

Liên quân khẳng định sẽ tiếp tục ngăn chặn mọi hình thức viện trợ quân sự vào Yemen nếu không được “chính phủ hợp pháp” điều phối hoặc chấp thuận.

Sau khi nội chiến bùng nổ tại Yemen năm 2014, lực lượng Houthi đã đánh đuổi chính phủ khỏi thủ đô Sanaa và hiện kiểm soát phần lớn khu vực phía bắc, trong khi chính phủ buộc phải rút về miền nam.​

Hội đồng Chuyển tiếp Miền Nam (STC) tuy là thành viên của Hội đồng Lãnh đạo Tổng thống Yemen nhưng lại theo đuổi mục tiêu tách miền nam Yemen để lập quốc gia độc lập, và trong vài tuần gần đây đã mở rộng hiện diện quân sự ở miền trung và miền nam, làm dấy lên lo ngại từ bên ngoài.

Trí Đạt (theo Epoch Times)