Báo cáo: Trung Quốc sẽ xây dựng căn cứ quân sự ở biên giới Tajikistan với Afghanistan

Các nhà lập pháp ở Tajikistan hôm 27/10 đã thông báo rằng Trung Quốc sẽ xây dựng một căn cứ quân sự mới ở biên giới của quốc gia này với Afghanistan trị giá 10 triệu đô la.

Các quan chức Tajik tuyên bố căn cứ này sẽ thuộc về Tajikistan chứ không phải của Trung Quốc và là nơi đóng quân của người Tajik, mặc dù Trung Quốc sẽ xây dựng và tài trợ cho dự án này. Thông báo được đưa ra sau nhiều năm đồn đoán rằng Trung Quốc đã bí mật điều hành một căn cứ ở Tajikistan, theo các báo cáo của RFA trong tuần này, trích dẫn các trao đổi ngoại giao bị rò rỉ.

Tajikistan đã phải gánh chịu một số hậu quả nghiêm trọng từ ​​việc Taliban chiếm quyền kiểm soát Afghanistan khi hàng trăm binh sĩ Afghanistan chạy trốn khỏi đất nước sau khi chính phủ liên bang sụp đổ. 

Trong khi Tajikistan cảnh giác trước sự trỗi dậy của Taliban, Đảng Cộng sản Trung Quốc đã mở rộng hỗ trợ cho tổ chức khủng bố này. Bộ trưởng Ngoại giao Vương Nghị đã gặp các quan chức cấp cao của Taliban hôm thứ Hai và đồng ý với một loạt các thỏa thuận thương mại, theo đó sẽ cho phép các chiến binh thánh chiến xuất khẩu đá cẩm thạch, hạt dẻ cười và các mặt hàng bản địa khác vào thị trường Trung Quốc.

Chưa có quốc gia nào, kể cả Tajikistan và Trung Quốc, chính thức công nhận Taliban là chính phủ chính thức của Afghanistan.

Hạ viện của Quốc hội Tajikistan hôm thứ Tư đã xác nhận rằng Bộ Công an Trung Quốc sẽ “xây dựng và trang bị cơ sở cho đơn vị cảnh sát triển khai đặc biệt của Tajikistan” ở biên giới Tajik-Afghanistan”, mạng tin Tajik Asia Plus đưa tin. 

Thứ trưởng thứ nhất Bộ Nội vụ Abdurahmon Alamshozoda, người xác nhận dự án, thừa nhận rằng Tajikistan sẽ không có quyền kiểm soát địa điểm này cho đến khi Trung Quốc hoàn thành việc “trang bị” căn cứ quân sự, nhưng nhấn mạnh rằng tiền đồn sau khi hoàn thành sẽ thuộc về Tajik chứ không phải của Trung Quốc.

Asia Plus đưa tin, các quan chức ước tính Trung Quốc sẽ chi 10 triệu USD để xây dựng căn cứ nói trên.

Một nhà lập pháp khác, Tolibkhon Azimzoda, cho biết hôm thứ Tư rằng hai nước đã nhất trí tiến tới dự án “trong bối cảnh Taliban tiếp quản Afghanistan và các mối đe dọa an ninh ngày càng tăng dọc theo biên giới của đất nước.”

Trung Quốc chỉ có một căn cứ quân sự thường trực được xác nhận công khai ở nước ngoài tại quốc gia Djibouti, miền đông châu Phi. Tuy nhiên, trong nhiều năm, các báo cáo cho rằng Quân đội Giải phóng Nhân dân (PLA) đã duy trì sự hiện diện ở Tajikistan. 

Hãng tin RFE/RL đưa tin trong tuần này rằng họ đã chứng kiến ​​một thông cáo chung giữa hai nước, trong đó “chính phủ Tajik đã đề nghị chuyển giao toàn quyền kiểm soát một căn cứ quân sự hiện có của Trung Quốc trong nước cho Bắc Kinh và miễn mọi khoản tiền thuê trong tương lai để đổi lấy viện trợ quân sự từ Trung Quốc.”

RFE/RL báo cáo, các chuyên gia tin rằng Trung Quốc đã hoạt động trên căn cứ đó trong ít nhất 5 năm, mặc dù cả hai quốc gia đều phủ nhận việc này, dù có các hình ảnh vệ tinh Tờ Washington Post tiết lộ vào năm 2019 rằng địa điểm này đã hoạt động được ba năm, trích dẫn xác nhận từ những người lính Trung Quốc giấu tên.

Tờ báo tiết lộ: “Trong một chuyến đi gần đây dọc theo biên giới Tajikistan – Afghanistan, The Post đã nhìn thấy một trong những tổ hợp quân sự và bắt gặp một nhóm lính Trung Quốc mặc quân phục đang mua sắm tại một thị trấn của Tajik. “Họ mang phù hiệu trên cổ áo của một đơn vị đến từ Tân Cương, nơi chính quyền đã giam giữ ước tính khoảng 1 triệu người thiểu số Duy Ngô Nhĩ chủ yếu theo đạo Hồi.”

Tân Cương hiện có khoảng 1.200 trại tập trung và là nơi đang diễn ra cuộc diệt chủng người thiểu số Hồi giáo dưới bàn tay của Đảng Cộng sản Trung Quốc.

Nhu cầu an ninh của Tajikistan đã tăng lên đáng kể trong mùa hè khi Taliban tiếp quản Afghanistan.  

Các quan chức Tajik xác nhận vào tháng 7 rằng 1.037 người đã tràn qua biên giới nước này để chạy trốn khỏi Taliban.

Các quan chức Tajik tuyên bố họ đang “thực hiện mọi biện pháp có thể để duy trì tình hình”, trong khi kêu gọi các nước láng giềng – đặc biệt là Nga – giúp đỡ an ninh. Tajikistan cũng đã tổ chức cuộc tập trận lớn nhất trong lịch sử của mình, với 20.000 quân, ở biên giới Afghanistan vào tháng Tám.

Ngay sau khi the Taliban chiếm Kabul vào ngày 15 tháng 8, Tajikistan đã tổ chức một cuộc tập trận chung với Trung Quốc ở Dushanbe, thủ đô quốc gia. Bộ Công an Trung Quốc khẳng định rằng sự trỗi dậy của Taliban đã góp phần vào nhu cầu hợp tác như vậy.

Tuy vậy, bất chấp lời khẳng định này, Trung Quốc đã mở rộng vòng tay thân thiện với Taliban hơn bất kỳ quốc gia nào trên thế giới. Bộ Ngoại giao Trung Quốc đã liên tục nhấn mạnh rằng các tổ chức toàn cầu phải giải ngân tài sản của chính phủ Afghanistan cho Taliban. Trung Quốc đặc biệt gây áp lực buộc Hoa Kỳ phải tài trợ cho Taliban.

Lê Vy (theo Breitbart News)

Xem thêm: