Các nhà lãnh đạo G7 thảo luận về giải pháp thay thế Vành đai và Con đường của TQ

Ngày 26/6, các nhà lãnh đạo của Nhóm G7 đã công bố kế hoạch cơ sở hạ tầng trị giá 600 tỷ USD cho các quốc gia đang phát triển – một chương trình rõ ràng nhằm cạnh tranh với Sáng kiến ​​Vành đai và Con đường (BRI) của Trung Quốc.

Theo Deutsche Welle của Đức, sau hội nghị thượng đỉnh G7 ở Bavarian Alps, các nhà lãnh đạo lên kế hoạch cung cấp lợi ích tài chính cho các nước đang phát triển mà không có bẫy nợ và sự can thiệp chính trị đặc trưng cho các khoản vay của Trung Quốc.

Tờ báo nêu rõ, Bắc Kinh bị cáo buộc “bẫy” các nước thu nhập thấp vào các khoản nợ không thể trả được để trở thành một phần trong nỗ lực thúc đẩy sáng kiến BRI trị giá nghìn tỷ đô la của họ. Sáng kiến này được coi là mở rộng sức mạnh thương mại của Trung Quốc với châu Phi, châu Á và châu Âu.

Quỹ G7 mới sẽ tập trung vào các sáng kiến ​​về khí hậu, trong số các dự án khác, bao gồm đầu tư trang trại năng lượng mặt trời trị giá 2 tỷ đô la ở Angola, 320 triệu đô la để xây dựng bệnh viện ở Bờ Biển Ngà và 40 triệu đô la để thúc đẩy thương mại năng lượng khu vực ở Đông Nam Á.

Bà Ursula von der Leyen – người đứng đầu Ủy ban EU cho biết, G7 đang cung cấp “cơ sở hạ tầng chất lượng, bền vững” và sẽ “theo sát lắng nghe các nước tiếp nhận”.

Tổng thống Hoa Kỳ Joe Biden bày tỏ, đề xuất G7 sẽ không phải là “viện trợ hay từ thiện” cho các nước thuộc Thế giới thứ ba, mà là “một khoản đầu tư mang lại lợi nhuận cho tất cả mọi người, bao gồm cả người dân Hoa Kỳ và người dân của tất cả các quốc gia chúng ta.”

Ngược lại, các khoản vay BRI của Trung Quốc khiến các quốc gia khách hàng lún sâu vào nợ ngân hàng Trung Quốc để tài trợ cho các dự án tạo ra lợi nhuận tối thiểu hoặc thực sự thua lỗ.

Theo Đài Châu Âu Tự do (RFE), một điểm khác biệt cơ bản khác của kế hoạch này chính là nó dựa vào nguồn vốn từ các nhà đầu tư tư nhân. Một số dự án đã được công bố, nhưng hầu hết cam kết 600 tỷ đô la đó vẫn đang trong quá trình chờ đợi các nhà tài chính tư nhân sẵn sàng.

Về cơ bản, mục tiêu đầu tư 600 tỷ USD chỉ mang tính tham vọng, nhưng một quan chức cấp cao của Hoa Kỳ, người đã trả lời ngắn gọn với các phóng viên RFE đã phủ nhận rằng Trung Quốc có lợi thế thực sự.

Quan chức này nhận định: “Không còn nghi ngờ gì nữa, Sáng kiến ​​Vành đai và Con đường đã tồn tại được vài năm và nó đã thực hiện rất nhiều khoản giải ngân và đầu tư bằng tiền mặt – và chúng tôi sẽ đạt được điều này sau nhiều năm đầu tư. Nhưng tôi cho rằng chắc chắn là chưa quá muộn.”

Vị quan chức lập luận, nhiều khách hàng BRI của Trung Quốc đang có suy nghĩ thứ hai, đôi khi là trong tình huống là các chính quyền đã thực hiện thỏa thuận với Bắc Kinh bị thay đổi trong các cuộc bầu cử, vì vậy họ có thể muốn tham gia kế hoạch thay thế của G7.

Cũng có không ít người hoài nghi khoản đầu tư BRI, lo ngại Trung Quốc có thể gánh chịu khoản thiệt hại hàng tỷ đô la từ một số dự án cơ sở hạ tầng trong bao lâu nữa – đặc biệt là sau hàng loạt đợt phong tỏa khắc nghiệt theo chính sách “zero COVID” khiến nền kinh tế Trung Quốc lao đao.

Phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Trung Quốc Triệu Lập Kiên đã chế giễu đề xuất của G7, tuyên bố Bắc Kinh “hoan nghênh tất cả các sáng kiến ​​thúc đẩy xây dựng cơ sở hạ tầng toàn cầu” nhưng cáo buộc thông báo từ Bavaria Alps như một nỗ lực nửa vời nhằm “bôi nhọ và vu khống Sáng kiến  Vành đai và ​​Con đường”.

“Cho dù đó là sáng kiến ​​Xây dựng lại Thế giới Tốt đẹp hơn hay điều gì khác, cộng đồng quốc tế muốn thấy tiền thật và các dự án thực sự mang lại lợi ích cho mọi người,” ông Triệu chế nhạo Tổng thống Joe Biden không có khả năng quản lý phát triển cơ sở hạ tầng của Mỹ, chứ chưa nói đến việc tự nguyện cung cấp hàng tỷ đô đầu tư cho các dự án nước ngoài.

“Chính sách tiền tệ mở rộng, đổi mới tài chính không được kiểm soát, bán khống độc hại và các hành động khác của Hoa Kỳ đã làm trầm trọng thêm gánh nặng nợ nần của các nước đang phát triển và lại còn đổ lỗi cho bẫy nợ của các nước liên quan,” ông Triệu phản hồi về việc Hoa Kỳ chỉ trích bẫy nợ Vành đai và Con đường của Trung Quốc.