Cách thức Đảng Dân chủ chọn người thay thế ông Biden làm đề cử viên tổng thống 2024

Sau màn thể hiện bất ổn của Tổng thống Joe Biden tại cuộc tranh biện với cựu Tổng thống Trump tối thứ Năm (27/6), một số thành viên Đảng Dân chủ đã công khai đặt câu hỏi liệu ông Biden có nên bị thay thế vai trò đề cử viên tổng thống cho cuộc bầu cử 2024.

• Những điểm đáng chú ý trong cuộc tranh biện tổng thống 2024 Biden-Trump

Có tiến trình để thực hiện việc thay thế đó, nhưng nó sẽ rất lộn xộn.

Để hiểu vấn đề này hơn, Reuters đã trao đổi với học giả Elaine Kamarck của Viện Brookings về tiến trình đề cử tổng thống. Bà Elaine Kamarck cũng là thành viên của Ủy ban Quốc gia Đảng Dân chủ (DNC) và là tác giả của cuốn sách “Chính trị Cơ bản”.

Dưới đây là một số giải thích về tiến trình thay thế đề cử viên tổng thống Đảng Dân chủ được trình bày dưới dạng Hỏi & Đáp, phần lớn dựa vào cuộc phỏng vấn với bà Elaine Kamarck.

Hỏi: Đảng Dân chủ có những lựa chọn gì?

Đáp: Đảng Dân chủ không có Phương án B dự phòng cho vai trò đề cử viên tổng thống 2024 của ông Biden. Ông Biden gần như đã thắng đề cử tổng thống của đảng trong năm nay do không có đối thủ.

Ông Biden sẽ chưa được chỉ định chính thức cho đến cuối mùa hè này, vậy nên vẫn có thời gian để tiến hành thay đổi và có một số kịch bản như sau: Ông Biden có thể tự quyết định rút lui trước khi ông được đề cử chính thức; ông có thể bị thách thức bởi những người khác nỗ lực giành lại số đại biểu mà ông Biden đã dồn tích được; hoặc ông Biden có thể rút lui sau Đại hội Quốc gia Đảng Dân chủ tại Chicago vào ngày 19/8, sau đó Ủy ban Quốc gia Đảng Dân chủ sẽ lựa chọn người khác đua tranh vào Nhà Trắng với ông Donald Trump.

Hỏi: Vậy điều gì diễn ra tiếp theo?

Đáp: Ngay bây giờ, tiến trình này phần lớn phụ thuộc vào ông Biden. Ông ấy sẽ phải đồng ý rút lui hoặc phải đối mặt với một người thách thức nỗ lực ép ông ta phải từ bỏ cuộc đua. Cho đến nay, ông Biden chưa thể hiện việc muốn rút lui và cũng chưa có đối thủ nào trực tiếp lên tiếng thách thức tổng thống đương nhiệm.

Thực tế, một số ứng viên thay thế tiềm năng hàng đầu – Phó Tổng thống Kamala Harris và Thống đốc California Gavin Newsom – đều đã công khai lên tiếng bảo vệ và ủng hộ ông Biden sau cuộc tranh biện tối 27/6.

Hỏi: Điều gì sẽ xảy ra nếu ông Biden rút lui?

Đáp: Ông Biden trong nhiều tháng qua đã tập hợp được gần 4000 đại biểu Đảng Dân chủ khi ông chiến thắng các cuộc bầu cử tổng thống sơ bộ ở các tiểu bang và vùng lãnh thổ Mỹ.

Các đại biểu này thông thường sẽ bỏ phiếu cho người chiến thắng bầu cử sơ bộ, nhưng các quy tắc trong Đảng Dân chủ không ràng buộc hoặc ép buộc các đại biểu phải làm vậy; các đại biểu có thể bỏ phiếu tùy ý, điều đó có nghĩa rằng họ có thể bỏ phiếu cho một ứng viên khác chứ không phải ông Biden.

Nếu ông Biden “giải phóng” các đại biểu của ông thông qua việc tuyên bố rút lui tái tranh cử, thì sẽ có một cuộc cạnh tranh giữa các ứng viên khác trong Đảng Dân chủ để được trở thành đề cử viên tổng thống 2024.

Hỏi: Ai sẽ thay thế ông Biden?

Đáp: Nhiều ứng viên có thể bước vào cuộc cạnh tranh này, nhưng chưa rõ ràng ai là ứng viên số 1.

Phó Tổng thống Harris gần như chắc chắn sẽ là ứng viên nằm trong top đầu, nhưng bà ta cũng đã đang có những vấn đề tự thân sau khi bị cho là làm việc kém hiệu quả và số phiếu thăm dò thấp. Hiến pháp Mỹ quy định rằng phó tổng thống sẽ trở thành tổng thống nếu tổng thống đương nhiệm chết hoặc mất khả năng nhận thức, nhưng không đề cập đến một tiến trình thay thế đề cử viên trong nội bộ một đảng phái.

Thống đốc California Newsom, Thống đốc Michigan Gretchen Whitmer, Thống đốc Kentucky Andy Beshear và Thống đốc Illinois JB Pritzker, tất cả đều đang nổi lên là những người thay thế tiềm năng, nhưng họ cũng là những người ủng hộ ông Biden và là những người đại diện chiến dịch đang nỗ lực giúp ông Biden tái đắc cử nhiệm kỳ hai.

Hỏi: Sẽ chọn một đề cử viên như thế nào?

Đáp: Có lẽ sẽ là không có quy tắc cụ thể trong cuộc đua giữa các ứng viên nặng ký của Đảng Dân chủ cho vị trí đề cử viên tổng thống 2024 thay thế cho ông Biden.

Các ứng viên sẽ phải giành được từ 600 đại biểu hội nghị trở lên để được đề cử.

Nếu không ứng viên nào giành được đa số đại biểu, thì sẽ có “hội nghị dàn xếp”, ở đó các đại biểu sẽ là những đại diện tự do và sẽ đàm phán với ban lãnh đạo đảng về việc chọn đề cử viên.

Các quy tắc sẽ được thiết lập và sẽ có các cuộc bỏ phiếu điểm danh cho những ứng viên có thể trở thành đề cử viên tổng thống.

Có thể sẽ phải qua nhiều vòng bỏ phiếu, thì một ứng viên mới tập hợp được đa số ủng hộ và trở thành đề cử viên chính thức. Lần gần nhất Đảng Dân chủ phải tổ chức “hội nghị dàn xếp” là vào năm 1952, thời điểm họ không thể chọn được đề cử viên tổng thống trong vòng bầu cử đầu tiên.

Hỏi: Điều gì xảy ra nếu ông Biden rút lui sau hội nghị toàn quốc của Đảng Dân chủ?

Đáp: Nếu ông Biden rút lui sau Đại hội Quốc gia Đảng Dân chủ vào 19/8, thì 435 thành viên của Ủy ban Quốc gia Đảng Dân chủ sẽ lựa chọn một ứng viên mới. Ủy ban sẽ họp một phiên đặc biệt để chọn đề cử viên tổng thống.

Hỏi: 435 thành viên Ủy ban Quốc gia Đảng Dân chủ là những ai?

Đáp: Thành viên của Ủy ban Quốc gia Đảng Dân chủ có số nam giới và nữ giới bằng nhau, cũng như có đại diện của nhiều nhóm cử tri, trong đó có các lãnh đạo liên đoàn lao động, các đại diện của cộng đồng LGBTQ và các đại diện của các nhóm sắc tộc thiểu số. Trong số 435 thành viên đó, 75 người là do Chủ tịch Ủy ban chỉ định, số còn lại được bầu từ các tiểu bang.

Hỏi: Ai có thể đề cử một người thay thế trong trường hợp ông Biden rút lui sau hội nghị đảng?

Đáp: Để được đề cử một ứng viên thay thế ông Biden tranh cử tổng thống Mỹ 2024, thì người đó sẽ phải có sự ủng hộ của một số thành viên DNC nhất định – có lẽ là khoảng 60 người, con số chính xác sẽ do ủy ban quy tắc của DNC quyết định. Ủy ban quy tắc này sẽ vạch ra các quy định cho tiến trình đề cử ứng viên trước khi bắt đầu.

Có lẽ sẽ có những bài diễn văn đề cử và các bài phát biểu thứ cấp. Nhiều ứng viên có thể được đề cử trước khi danh sách được rút gọn lại.

Hỏi: Các lá phiếu sẽ được kiểm đếm thế nào?

Đáp: DNC có lẽ sẽ tổ chức họp ở Washington và các lá phiếu sẽ được kiểm đếm tại đó. Các lá phiếu sẽ được mã hóa, có chữ ký, và được thu thập bằng tay. Nếu cuộc bỏ phiếu chọn đề cử viên diễn ra rất gần với Ngày Bầu cử 5/11, thì sẽ không thể tổ chức họp mặt trực tiếp và khi đó có thể sẽ phải tiến hành bỏ phiếu trực tuyến.