Chính phủ Mỹ trừng phạt vợ của Thẩm phán Tòa án Tối cao Brazil

Chính phủ Mỹ hôm thứ Hai (22/9) thông báo áp đặt các biện pháp trừng phạt đối với bà Viviane Barci de Moraes, vợ của Thẩm phán Tòa án Tối cao Brazil Alexandre de Moraes, cùng công ty cổ phần của bà, đồng thời hủy thị thực của sáu quan chức tư pháp cấp cao.

Theo Bộ Tài chính Mỹ, chính quyền Trump viện dẫn Đạo luật Toàn cầu Magnitsky (Global Magnitsky Act) để trừng phạt bà Viviane. Đạo luật này cho phép Washington áp đặt các biện pháp kinh tế đối với những cá nhân nước ngoài bị cho là tham nhũng hoặc vi phạm nhân quyền.

Đồng thời, Mỹ cũng trừng phạt tổ chức tài chính Lex Institute, do bà Viviane và các thành viên gia đình kiểm soát, vì cho rằng tổ chức này có thể được dùng để né tránh các lệnh trừng phạt hiện có.

Được biết, bà Viviane, 56 tuổi, là luật sư hành nghề và điều hành một văn phòng luật tại thành phố São Paulo. Văn phòng này do chính bà cùng hai người con với ông Alexandre de Moraes đồng sở hữu. Các lệnh trừng phạt lần này cũng ảnh hưởng đến hoạt động kinh doanh của công ty luật này.

Ngoại trưởng Mỹ Marco Rubio trong một tuyên bố khác cho biết, động thái này là một phần trong nỗ lực của chính quyền Trump nhằm buộc ông Alexandre de Moraes chịu trách nhiệm về việc lạm quyền, thiết lập cơ chế kiểm duyệt, đàn áp công khai các đối thủ chính trị và vi phạm nhân quyền một cách nghiêm trọng.

Gần đây, ông de Moraes chủ tọa một vụ án nhắm vào cựu Tổng thống Brazil theo khuynh hướng bảo thủ Jair Bolsonaro, kết tội ông đã tìm cách tiến hành đảo chính sau khi thất bại trong cuộc bầu cử tổng thống năm 2022 để duy trì quyền lực. Ông de Moraes đã bị phía Mỹ đưa vào danh sách trừng phạt từ ngày 30/7 năm nay vì các hành vi vi phạm nhân quyền nghiêm trọng.

Theo hãng tin Reuters dẫn lời một quan chức cấp cao, Mỹ cũng đã hủy thị thực của sáu quan chức tư pháp, trong đó có Tổng Chưởng lý Brazil Jorge Messias; ba người trong số họ từng là trợ lý của ông de Moraes.

Chính quyền Trump cho biết các biện pháp này không chỉ là phản ứng trước việc ông Bolsonaro bị kết tội mà còn nhắm vào “chế độ kiểm duyệt” do ông de Moraes dẫn dắt ở Brazil, vốn đàn áp phe bảo thủ, thậm chí cả một số người có quyền cư trú hợp pháp tại Mỹ.

Theo CNBC, Bộ trưởng Tài chính Mỹ Scott Bessent nói với các phóng viên rằng, nếu cần thiết, Washington có thể tiếp tục áp đặt trừng phạt lên những quan chức tư pháp Brazil khác.

Trong cuộc họp báo qua điện thoại hôm thứ Hai, ông Bessent cũng cảnh báo các tổ chức tài chính Brazil có quan hệ với những cá nhân bị trừng phạt có thể đối mặt với rủi ro bị Mỹ áp dụng biện pháp tương tự.

Ông nói: “Bất kỳ tổ chức tài chính Brazil nào giao dịch với các cá nhân bị trừng phạt đều nên cân nhắc kỹ hành động của mình.”

Trong tuyên bố của mình, ông Rubio nhấn mạnh mọi “tác nhân nước ngoài” bảo vệ hoặc dung túng cho ông de Moraes đều đe dọa lợi ích của Hoa Kỳ và sẽ phải chịu các biện pháp trừng phạt thích đáng.

Đáp lại các biện pháp trừng phạt mới của Mỹ công bố ngày 22/9, Bộ Ngoại giao Brazil cùng ngày ra thông cáo bày tỏ “phẫn nộ mạnh mẽ”, cho rằng Washington viện dẫn những lý do không xác thực để áp đặt trừng phạt, đây là “một vòng can thiệp mới và không thích đáng vào công việc nội bộ của Brazil”. Thông cáo nhấn mạnh, hành động này không chỉ gây tổn hại quan hệ song phương mà còn cho thấy việc Mỹ chính trị hóa và bóp méo việc áp dụng luật, đồng thời khẳng định “Brazil sẽ không khuất phục trước sự xâm phạm tiếp diễn này”.

Tổng Chưởng lý Jorge Messias cũng ra tuyên bố cho biết: “Các biện pháp gần đây của Chính phủ Mỹ nhằm vào các quan chức và thân nhân của họ ở Brazil đã làm trầm trọng thêm chuỗi hành động đơn phương vô lý, hoàn toàn không phù hợp với mối quan hệ ngoại giao và kinh tế hòa bình, hài hòa mà hai nước đã xây dựng suốt 200 năm. Trước những cuộc tấn công bất công này, tôi tái khẳng định cam kết vững chắc đối với tính độc lập hiến định của hệ thống tư pháp Brazil, và bình thản đón nhận các biện pháp nhắm vào cá nhân mình. Tôi sẽ tiếp tục tích cực, nghiêm túc thực thi nhiệm vụ, đại diện và phục vụ nhân dân Brazil.”