Chính quyền quân sự Niger truy tố tổng thống đã bị phế truất “tội phản quốc”

Chính quyền quân sự Niger vào tối Chủ Nhật (13/8) loan báo rằng họ sẽ truy tố Tổng thống Mohamed Bazoum đã bị truất phế tội phản quốc. Thông báo này được đưa ra vài giờ sau khi các học giả hồi giáo cấp cao người Nigeria tuyên bố các lãnh đạo quân đội đảo chính Niger đã đồng ý đối thoại để giải quyết mâu thuẫn giữa quốc gia này với khối các nước khu vực Tây Phi.

Một phát ngôn viên của chính phủ quân sự Niger, trong tuyên bố được đọc trên truyền hình quốc giao vào tối 13/8, đã quy kết cho ông Bazoum các tội danh như “phản quốc và gây tổn hại đến an ninh đối nội và đối ngoại” của Niger.

Ông Bazoum, 63 tuổi, và gia đình hiện đang bị quản thúc tại nơi cư trú chính thức của tổng thống ở thủ đô Niamey kể từ khi cuộc đảo chính quân sự diễn ra vào ngày 26/7. Cộng đồng quốc tế đang dấy lên quan ngại về điều kiện giam dữ ông Bazoum và thân quyến.

Cộng đồng Kinh tế của các Quốc gia Tây Phi (ECOWAS) đã đang kêu gọi phục chức cho ông Bazoum. ECOWAS cũng đã áp đặt các chế tài kinh tế nghiêm khắc lên Niger và đe dọa can thiệp quân sự nếu chính quyền dân sự không được khôi phục.

ECOWAS đã phê chuẩn quyết định triển khai “lực lượng sẵn sàng chiến đấu để khôi phục trật tự hiến pháp” ở Niger. Nhưng họ cũng tuyên bố rằng ECOWAS vẫn cam kết tìm kiếm giải pháp ngoại giao cho cuộc khủng hoảng này.

Phát ngôn viên của chính quyền quân sự Niger, Đại tá Amadou Abdramane trong tuyên bố tối 13/8 đã bác bỏ những lo ngại của ngoại giới về sức khỏe của ông Bazoum. Ông Abdramane nói rằng vị lãnh đạo đã bị phế truất này đã được bác sĩ thăm khám vào thứ Bảy (12/8).

“Sau khi thăm khám, bác sĩ đã không dấy lên bất kỳ vấn đề gì về sức khỏe của vị tổng thống đã bị phế truất, cũng như sức khỏe của các thành viên trong gia đình ông ta”, ông Abdramane nói.

Ông Abdramane sau đó đã lên án các chế tài của ECOWAS áp lên Niger, nói rằng các biện pháp “vô luật, phi nhân tính và đáng xấu hổ” này đang khiến người dân gặp khó khăn trong việc tiếp cận y tế, thực phẩm và điện.

Chính phủ quân sự Niger loan báo về việc truy tố cựu tổng thống Bazoum chỉ vài giờ sau khi một nhóm các học giả Hồi giáo người Nigeria thông báo về một cuộc gặp mặt ở Niamey với lãnh đạo quân đảo chính Niger, Đại tướng Abdourahamane Tchiani và cho biết vị tướng lĩnh này đã đồng ý tổ chức “các cuộc đối thoại trực tiếp” với ECOWAS.

Ông Sheikh Abdullahi Bala Lau, trưởng phái đoàn học giả Nigeria, đã nói với hãng tin Al Jazeera rằng phái đoàn của họ tới Niamey với mục đích thiết lập “lộ trình để các lãnh đạo quân đội đảo chính tại Niger đối thoại với các lãnh đạo ECOWAS nhằm giúp các bên hiểu nhau”.

Ông Sheikh Abdullahi Bala Lau nói rằng trong cuộc gặp mặt, Tướng Tchiani “đã chấp nhận sẽ đối thoại trực tiếp với các lãnh đạo ECOWAS”.

Phóng viên Ahmed Idris của Al Jazeera đưa tin từ Katsina, khu vực biên giới giữa Nigeria và Niger nhận định rằng việc chính quyền quân sự Niger truy tố ông Bazoum có thể sẽ làm “gia tăng căng thẳng giữa quân đội Niger với cộng đồng quốc tế”.

“Đây có thể là nỗ lực của quân đội [Niger] nhằm củng cố thêm sức mạnh trong các cuộc đàm phán tương lai”, phóng viên Idris nói thêm.

Chính quyền quân sự Niger hiện đang nhận được sự ủng hộ mạnh mẽ từ hai nước láng giềng Mali và Burkina Faso. Cả hai nước này cũng đang do chính quyền quân sự lãnh đạo sau khi đảo chính giành quyền lực. Mali và Burkina Faso tuyên bố rằng hành động can thiệp vào Niger sẽ tương đương với tuyên bố chuyến tranh với chính hai nước này.

Chính quyền quân sự của Tướng Tchiani cũng nhận được sự ủng hộ từ Guinea. Trong khi, Nga và Algeria cũng đã lên tiếng cảnh báo không được can thiệp quân sự vào Niger.