Chính quyền Trump lên kế hoạch cấm hoàn toàn Trung Quốc mua đất nông nghiệp của Mỹ

Bộ Nông nghiệp Mỹ ra mắt “Kế hoạch Hành động An ninh Nông nghiệp Quốc gia”, tăng cường kiểm soát quyền sở hữu đất nông nghiệp từ nước ngoài để ngăn chặn sự xâm nhập của vốn ngoại, bảo vệ nguồn cung lương thực và an ninh quốc gia.

Ngày 8/7, Chính phủ Mỹ công bố sẽ tăng cường toàn diện các biện pháp hạn chế việc các thế lực nước ngoài, đặc biệt từ Trung Quốc và các quốc gia được liệt vào danh sách “đáng quan ngại”, mua đất nông nghiệp tại Mỹ. Theo Bloomberg, đây là một phần cốt lõi của “Kế hoạch Hành động An ninh Nông nghiệp Quốc gia” (National Farm Security Action Plan) do Bộ Nông nghiệp Mỹ (USDA) khởi động, nhằm bảo vệ nền nông nghiệp, chuỗi cung ứng lương thực và thành tựu nghiên cứu khoa học của Mỹ, ngăn chặn sự xâm nhập và kiểm soát từ nước ngoài.

Tại buổi họp báo ở trụ sở Washington, Bộ trưởng Nông nghiệp Brooke Rollins công bố rằng kế hoạch này sẽ cấm công dân từ các quốc gia thù địch mua đất nông nghiệp Mỹ, đồng thời phối hợp với Ủy ban Đầu tư Nước ngoài tại Mỹ (CFIUS) thuộc Bộ Tài chính để rà soát các thương vụ đầu tư nước ngoài trong lĩnh vực nông nghiệp. 

“Hôm nay, nông nghiệp Mỹ không chỉ đối mặt với nguy cơ thiếu hụt lương thực và giá cả tăng cao, mà còn là thách thức về an ninh chủ quyền. Chúng tôi đang phản công chống lại Trung Quốc (Đảng Cộng sản Trung Quốc, ĐCSTQ) và các đối thủ nước ngoài khác. Họ không được sở hữu đất đai của chúng ta, cũng không được phép đánh cắp thành quả nghiên cứu của chúng ta,” bà Rollins nhấn mạnh.

Các Bộ trưởng Quốc phòng Pete Hegseth, An ninh Nội địa Kristi Noem, Tư pháp Pam Bondi và cố vấn thương mại Peter Navarro đều tham dự, cho thấy đây là một hành động toàn diện, nhiều cơ quan. 

Tài liệu kế hoạch cho biết, hiện nay người nước ngoài sở hữu gần 45 triệu mẫu đất nông nghiệp tại Mỹ, trong đó Trung Quốc sở hữu khoảng 280.000 mẫu, chiếm chưa đến 1% nhưng nhiều khu vực nằm gần các căn cứ quân sự quan trọng, gây ra nguy cơ gián điệp và giám sát.

Theo New York Post, ít nhất 19 khu vực từ Florida đến Hawaii nằm đủ gần các căn cứ quân sự để ĐCSTQ có thể sử dụng drone, radar, quét hồng ngoại hoặc các công nghệ theo dõi khác nhằm giám sát hoạt động quân sự của Mỹ. 

Bà Rollins nói: “Những khu đất này quá gần các cơ sở quốc phòng của chúng ta. Nếu Trung Quốc muốn sử dụng công nghệ để giám sát, điều đó hoàn toàn có thể xảy ra.” 

Bà cho biết chính phủ sẽ thu hồi các khu đất đã bị Trung Quốc và các đối thủ khác mua, đồng thời sửa đổi Đạo luật Tiết lộ Đầu tư Nước ngoài vào Nông nghiệp (AFIDA) năm 1978, nâng mức phạt lên 25% giá trị thị trường đất đối với các trường hợp khai báo sai hoặc chậm trễ. USDA cũng sẽ ra mắt nền tảng báo cáo trực tuyến để nông dân và người dân báo cáo các giao dịch hoặc hành vi xâm nhập đáng ngờ của vốn ngoại.

Ngoài hạn chế về đất đai, kế hoạch còn bao gồm an ninh chuỗi cung ứng, bảo vệ nghiên cứu khoa học và cải cách chương trình phúc lợi. Tài liệu chỉ ra rằng chuỗi cung ứng nông nghiệp toàn cầu nếu phụ thuộc vào các quốc gia thù địch sẽ đối mặt với nguy cơ bị kiểm soát công nghệ, nguyên liệu, thậm chí đưa vào các mầm bệnh gây hại cho động thực vật. USDA sẽ lập danh sách các vật tư nông nghiệp quan trọng, định kỳ đánh giá lỗ hổng và mối đe dọa sinh học, đồng thời hợp tác với Cơ quan Nghiên cứu Tiên tiến Quốc phòng Mỹ (DARPA) để phát triển vắc-xin và công nghệ điều trị mới.

Trong lĩnh vực nghiên cứu, USDA sẽ đảm bảo các dự án được tài trợ không có sự xâm nhập từ nước ngoài, ngăn chặn rò rỉ công nghệ và chuyển giao công nghệ bắt buộc. Bà Rollins nhấn mạnh, các đơn vị nhận tài trợ phải chứng minh không bị chính phủ nước ngoài kiểm soát hoặc tham gia vào “các chương trình thu hút nhân tài với ý đồ xấu”. Năm ngoái, USDA từng hợp tác với các nhà nghiên cứu liên quan đến Viện Virus học Vũ Hán trong nghiên cứu cúm gia cầm, nhưng đã chấm dứt sau khi bị các nghị sĩ phanh phui. 

Bộ trưởng Tư pháp Pam Bondi cho biết gần đây đã truy tố các nhà nghiên cứu Trung Quốc vì cố gắng buôn lậu mầm bệnh thực vật có tiềm năng gây hại vào Mỹ. “Những người này có liên hệ trực tiếp với Trung Quốc. Chúng tôi đang điều tra hơn 100 vụ tương tự liên quan đến buôn lậu sinh học và gián điệp học thuật. Hành vi này sẽ không được dung thứ,” bà Bondi cứng rắn nói.

Hành động này cũng cải tổ hệ thống trợ cấp dinh dưỡng để ngăn chặn tội phạm lạm dụng nguồn lực của người nộp thuế Mỹ. USDA chi hơn 400 triệu USD mỗi ngày cho các chương trình dinh dưỡng, nhưng các nhóm tội phạm đã đánh cắp tiền trợ cấp thông qua sao chép thiết bị POS và đánh cắp dữ liệu thẻ. Bà Rollins cho biết sẽ rà soát và hủy tư cách các nhà bán lẻ liên quan đến gian lận, đảm bảo trợ cấp đến đúng người Mỹ hợp pháp và có nhu cầu.

Chính quyền Trump nhận được sự ủng hộ từ nhiều thống đốc và nghị sĩ Cộng hòa. Theo Bloomberg, Thống đốc Arkansas – bà Sarah Huckabee Sanders đã ký luật yêu cầu công ty Trung Quốc Syngenta bán 160 mẫu đất nông nghiệp, trở thành trường hợp đầu tiên ở Mỹ thực thi luật trục xuất vốn ngoại khỏi đất nông nghiệp. Một dự án nhà máy chế biến ngô trị giá 700 triệu USD do Trung Quốc sở hữu tại Bắc Dakota cũng bị hủy do áp lực từ dư luận và chính trị. 

Bà Rollins cho biết khoảng một nửa các bang ở Mỹ đã ban hành luật cấm người không cư trú hoặc doanh nghiệp nước ngoài mua đất nông nghiệp, và USDA sẽ hợp tác với các thống đốc và nghị viện bang để đảm bảo luật được thực thi. Bà nhấn mạnh, dù kế hoạch do chính quyền Cộng hòa dẫn dắt, nhưng vấn đề này nhận được sự đồng thuận lưỡng đảng, với một số thống đốc Dân chủ đã bày tỏ ủng hộ, đặc biệt trong lĩnh vực trợ cấp lương thực và an ninh nông nghiệp.

New York Post đưa tin, cố vấn thương mại Nhà Trắng Peter Navarro trích dẫn “Binh Pháp Tôn Tử” và “Chiến tranh không giới hạn” của quân đội ĐCSTQ, cho rằng ĐCSTQ đang xâm nhập Mỹ bằng các phương thức phi truyền thống: “Họ không dùng đạn bắn chúng ta, mà dùng hạt giống, chuỗi cung ứng, thiết bị gián điệp… Trung Quốc kiểm soát 1/8 nguồn cung thịt lợn toàn cầu vì đã mua công ty Smithfield Foods của Mỹ.”

Chính quyền Trump cho biết Tổng thống “rất có khả năng” sẽ sớm ký một sắc lệnh hành pháp khác để tiếp tục đối phó với khủng hoảng xâm nhập của thế lực nước ngoài vào nông nghiệp Mỹ. 

Bà Rollins kết luận: “Bảo vệ nông nghiệp Mỹ là bảo vệ tự do của Mỹ. Đất đai là cội rễ, lương thực là mạch sống, và nghiên cứu khoa học là tương lai của chúng ta. Chúng ta sẽ không để Trung Quốc hay bất kỳ thế lực thù địch nào cướp đi những điều này.”