Chủ tịch Hạ viện McCarthy bị phế truất, những gì có thể xảy ra tiếp theo?

Hạ viện Mỹ hôm 3/10 đã bỏ phiếu lịch sử phế truất Chủ tịch Kevin McCarthy (Đảng Cộng hòa, California) với 216 phiếu thuận, 210 phiếu chống. 8 dân biểu Đảng Cộng hòa đã kết hợp cùng với toàn bộ dân biểu Đảng Dân chủ để loại bỏ ông McCarthy chỉ vài ngày sau khi Quốc hội thông qua được biện pháp ngân sách tạm thời trách đóng cửa chính phủ. Những gì sẽ xảy ra tiếp theo sau động thái chưa từng có tiền lệ này?

Đây là lần đầu tiên trong lịch sử Mỹ, một Chủ tịch Hạ viện bị phế truất thông qua một kiến nghị bỏ phiếu loại bỏ vai trò lãnh đạo. Đã từng có một cuộc bỏ phiếu tương tự như vậy vào năm 1910, nhưng đã không thành công.

Dân biểu John Boehner (Đảng Cộng hòa, Ohio) đã từ chức khỏi Quốc hội vào năm 2015 từ trước khi có thể có một cuộc bỏ phiếu để loại bỏ ông từ các thành viên nội bộ đảng thất vọng với công việc ông làm.

Ông McCarthy đã nói rằng ông sẽ vẫn ở lại Quốc hội ngay cả khi ông bị phế truất khỏi vai trò Chủ tịch.

Cho đến khi toàn Hạ viện bầu ra được một Chủ tịch mới lâu dài, thì một vị chủ tịch tạm quyền sẽ đảm nhận thay và thực hiện những gì ông McCarthy đã soạn thảo.

Dân biểu Patrick McHenry (Đảng Cộng hòa, Bắc Carolina) sẽ là Chủ tịch Hạ viện tạm quyền thay ông McCarthy. Ông McHenry hiện đang là chủ tịch của Ủy ban Dịch vụ Tài chính Hạ viện.

Theo Politico, ông McCarthy khi nhậm chức Chủ tịch Hạ viện hồi tháng Một đã chọn ông McHenry là chủ tịch tạm quyền dự phòng. Danh tính của vị chủ tịch tạm quyền dự phòng này được ban thư ký Hạ viện giữ bí mật cho đến khi vị chủ tịch đương nhiệm không thể đảm đương vị trí vì bất kỳ lý do nào. Trường hợp của ông McCarthy là bị phế truất.

Hạ viện đã thông qua tiến trình kế nhiệm tạm thời đó sau khi xảy ra các vụ tấn công khủng bố nước Mỹ vào ngày 11 tháng 9 năm 2001.

Dân biểu Matt Gaetz (Đảng Cộng hòa, Florida) là người nộp kiến nghị bỏ phiếu phế truất Chủ tịch McCarthy. Ông Gaetz khẳng định trên mạng xã hội X (tên mới của Twitter) sau cuộc bỏ phiếu phế truất thành công rằng “trận chiến vẫn chưa kết thúc. Bây giờ chúng ta phải bầu Chủ tịch”.

Hiện chưa rõ khi nào Hạ viện sẽ bỏ phiếu bầu chủ tịch.

Ông McCarthy vẫn đủ điều kiện để tiếp tục chạy đua vị trí này lần nữa. Dân biểu đại diện cho California đã từng khẳng định rằng ông sẽ lại tranh cử ghế Chủ tịch vì ông chưa sẵn lòng từ nhiệm.

Những cái tên tiềm năng có thể kế kiệm ông McCarthy gồm có Lãnh đạo Đa số Hạ viện Steve Scalise (Đảng Cộng hòa, Louisiana), Phó Lãnh đạo Đa số Hạ viện Tom Emmer (Đảng Cộng hòa, Minnesota), và Chủ tịch Hội nghị Đảng Cộng hòa Hạ viện Elise Stefanik (Đảng Cộng hòa, New York).

Tất cả ba dân biểu Cộng hòa nêu trên đều ủng hộ ông McCarthy.

Mặc dù ông Scalise sẽ là người kế nhiệm phù hợp, nhưng ông đã đang phải đấu tranh với bệnh ung thư và căn bệnh này có thể khiến ông vắng mặt một khoảng thời gian ở Hạ viện.

Một ứng cử viên khác cho ghế Chủ tịch Hạ viện có thể là Dân biểu Byron Donalds (Đảng Cộng hòa, Florida). Ông Donalds nằm trong số những dân biểu Cộng hòa phản đối ông McCarthy làm chủ tịch hồi tháng Một. Tuy nhiên, ông Donalds đã không bỏ phiếu phế truất ông McCarthy hôm 3/10.

Hội nghị hiệp thương Đảng Cộng hòa Hạ viện họp vào tối 3/10 và bất cứ ai có thể chắc chắn nhận được đủ phiếu bầu để trở thành chủ tịch hay không là chưa rõ ràng.

Trong khi đó, Dân biểu Jamie Raskin (Đảng Dân chủ, Maryland) đã kêu gọi Lãnh đạo Thiểu số Hạ viện Hakeem Jeffries (Đảng Dân chủ, New York) kế nhiệm ông McCarthy.

Cho dù ai sẽ đảm nhiệm vị trí thay ông McCarthy, thì chính phủ Mỹ sẽ còn hơn 40 ngày nữa sẽ đóng cửa nếu lưỡng viện không thông qua được biện pháp ngân sách dài hạn cho năm tài khóa 2024.

Xuân Thành