Cộng đồng Do Thái chỉ trích Canada vì tôn vinh Đức Quốc xã lúc gặp Zelensky

Một sự cố gây tranh cãi khi Yaroslav Hunka, 98 tuổi, được đón tiếp long trọng như một anh hùng ở Quốc hội Canada vào dịp Tổng thống Ukraine tới đó phát biểu cuối tuần trước. Ông Hunka kỳ thực là người Ukraine tham gia quân SS Đức Quốc xã thời Đại Thế chiến II “chống Nga”, sau đó giấu tên và trốn thoát tới tị nạn ở Canada. Tổ chức nhân quyền Do Thái —Trung tâm Wiesenthal, Những người bạn của Simon— đã lên tiếng chỉ trích Quốc hội Canada. Sự kiện cũng được truyền bá trên mạng xã hội, một lần nữa nói về chủ nghĩa phát xít mới và chính quyền Zelensky ngày nay. Hôm Chủ Nhật, Quốc hội Canada đã có lời xin lỗi về sự cố này.

Có những người Ukraine đã tham gia phe Đức Quốc xã trong Đại Thế chiến II và chống Liên Xô (năm đó Liên Xô gồm cả Nga và Ukraine). Lẽ ra quá khứ gần trăm năm đó nên đi vào quên lãng, nên như một trang sử không đẹp mà thôi. Nhưng vấn đề là nhiều người ở Ukraine hiện nay —những người tự nhận là “yêu nước” hay là theo “chủ nghĩa dân tộc” — lại tuyên dương những người đó, như đại biểu của yêu nước, của đề cao tinh thần dân tộc. Đó là bối cảnh dẫn tới nhiều tranh cãi ở quốc tế.

Yaroslav Hunka, 98 tuổi, được Chủ tịch Hạ viện Canada Anthony Rota của Đảng Tự do của Thủ tướng Justin Trudeau giới thiệu trước Quốc hội là “cựu chiến binh người Canada gốc Ukraine trong Thế chiến thứ hai, người đã chiến đấu vì nền độc lập của Ukraine chống lại người Nga và tiếp tục hỗ trợ quân đội cho đến ngày nay… Ông là một anh hùng của Ukraine, một anh hùng của Canada, và chúng tôi cảm ơn ông vì tất cả cống hiến của ông.”

• Khi Chủ tịch Hạ viện Rota giới thiệu ông Hunka như anh hùng của Ukraine và anh hùng của Canada, thì cả Quốc hội Canada và đoàn Zelensky đều đứng lên đón chào nhân vật được lấy ra làm đại biểu cho quan hệ lâu năm của 2 nước:

• Cư dân mạng đăng bức ảnh ông Hunka trong hàng ngũ quân Waffen SS, nói rằng người đàn ông bỏ trốn khỏi tổ quốc mình để đến Canada sau khi quân Đức bại trận ấy, lẽ ra không nên được Quốc hội Canada đồng loạt đứng lên đón chào. Cái mà Ukraine ca ngợi là “chống Nga” ấy, chính là chuyển sang trận doanh của phe đối lập, Đức Quốc xã, để chống Liên Xô:

• Cư dân mạng đăng tài liệu minh chứng đích danh ông Hunka trở thành quân tình nguyện của SS:

Tờ Breitbart (báo Mỹ) miêu tả việc làm của ông Rota là “mù chữ lịch sử”, vì ông không rõ rằng phong trào mà chính quyền Kiev hôm nay ca ngợi là “chống Nga” những năm Đại Thế chiến II, kỳ thực chính là phản chiến, chạy sang phe Đức Quốc xã đối lập để chống lại Liên Xô. Không chỉ vậy, nhóm này khi phối hợp với quân Đức, đã gián tiếp hoặc trực tiếp gây ra nhiều tội ác mà vẫn đang bị lên án đến tận ngày nay. Bối cảnh vẫn đang dẫn tới nhiều sự vụ gây tranh cãi. Đây không phải là chuyện mới, mà kéo dài nhiều năm rồi, nhưng dường như ông Rota không hiểu rõ vấn đề này.

• Ba Lan cảnh báo về hiện trạng quan hệ với Ukraine — Tháng trước, Ba Lan lại một lần nữa lên án việc chính quyền Kiev đang tuyên dương những kẻ gây tội ác diệt chủng ở Ba Lan như là anh hùng dân tộc của Ukraine.
• Bức ảnh những người theo chủ nghĩa phát xít mới của Ukraine giơ tay chào kiểu Đức Quốc xã trong cuộc tuần hành theo chủ nghĩa dân tộc để tưởng nhớ cái gọi là Sư đoàn Galychyna, tại thành phố Lviv phía tây Ukraine vào thứ Bảy, ngày 28/4/2012 (xem ảnh tại đây). Sư đoàn Waffen Grenadier thứ #14 của SS, cũng được gọi là cũng là Sư đoàn Galychyna, là một đơn vị quân sự của Đức trong Đại Thế chiến II, ban đầu bao gồm các tình nguyện viên đến từ vùng Galycia có nguồn gốc dân tộc Ukraine nhưng sau đó cũng bao gồm các tình nguyện viên và sĩ quan người Slovakia, Séc và Hà Lan. Được thành lập vào năm 1943. Nó đã đầu hàng Đồng minh phương Tây vào ngày 10/5/1945. Phía sau là cờ của Sư đoàn Galychyna.

Rebel News (một tờ báo của Canada) viết: “Có tới 2.000 lính Waffen SS là có gốc Ukraine, trong đó có ông Yaroslav Hunka, người đã thay đổi danh tính và giả dạng “dân tị nạn” trước khi bị [quân Liên Xô và Đồng minh] bắt, để tới tị nạn ở Canada vào những năm 1950.” Rebel News báo cáo đơn vị quân Đức này thực sự đã chiến đấu chống lại chính người Canada ở Ý trong giai đoạn chiến tranh những năm đó.

Một nhóm nhân quyền Do Thái tại Canada —mang tên Trung tâm Wiesenthal, Những người bạn của Simon— một nhóm có các các hoạt động hỗ trợ một tổ chức chuyên săn lùng tàn dư Đức Quốc xã có trụ sở tại Los Angeles, đã viết như sau trong một tuyên bố:

“Những người bạn của Simon Trung tâm Wiesenthal (FSWC) vô cùng lo lắng trước việc Quốc hội Canada công nhận một cựu chiến binh Ukraine từng phục vụ trong một đơn vị quân đội của Đức Quốc xã trong Đại Thế chiến II, đơn vị có liên quan đến vụ sát hại hàng loạt người Do Thái và những người khác. FSWC còn phẫn nộ hơn nữa khi các nghị sĩ tại Hạ viện [Canada] đã đứng lên hoan nghênh cựu quân nhân này vào Thứ Sáu.

Yaroslav Hunka, một người nay 98 tuổi nhập cư từ Ukraine, được Anthony Rota, Chủ tịch Hạ viện giới thiệu, là “một cựu chiến binh người Canada gốc Ukraine từ Đại Thế chiến II, người đã chiến đấu vì nền độc lập của Ukraine chống lại người Nga” và là “một Anh hùng Ukraine và cũng là một anh hùng Canada,” đã bỏ qua sự thật kinh hoàng rằng ông Hunka phục vụ trong Sư đoàn Waffen Grenadier thứ 14 của SS, một đơn vị quân đội của Đức Quốc xã có tội ác chống lại loài người trong thảm sát Holocaust đã được ghi chép rõ ràng.”

Nó nói thêm:

“Việc một cựu chiến binh từng phục vụ trong đơn vị quân đội của Đức Quốc xã được mời đến và được đứng dậy hoan nghênh tại Quốc hội là một điều gây sốc. Vào thời điểm chủ nghĩa bài Do Thái và sự bóp méo thảm sát Holocaust đang gia tăng, thật vô cùng đáng lo ngại khi thấy Quốc hội Canada đứng lên tán thưởng một cá nhân từng là thành viên của một đơn vị trong Waffen-SS, một chi nhánh quân sự của Đức Quốc xã chịu trách nhiệm về vụ sát hại người Do Thái và những người khác và rằng bị tuyên bố là một tổ chức tội phạm trong Phiên tòa Nuremberg. Không có nghi ngờ gì rằng đơn vị này chịu trách nhiệm về vụ sát hại hàng loạt thường dân vô tội với mức độ tàn bạo và ác độc không thể tưởng tượng được.

Một lời xin lỗi cần phải có dành cho những ai sống sót sau thảm sát Holocaust và những cựu chiến binh của Đại Thế chiến II, những chiến binh đã chiến đấu với Đức Quốc xã; và cũng cần phải có lời giải thích rằng như thế nào mà cá nhân này bước vào hội trường thiêng liêng của Quốc hội Canada, và nhận được sự công nhận từ Chủ tịch Hạ viện như một anh hùng một cách long trọng.”

Như Reuters đưa tin, hôm Chủ Nhật —tức là 2 ngày sau sự cố—  Chủ tịch Hạ viện Canada Anthony Rota đã có lời xin lỗi và giải thích. Ông nói, sáng kiến đưa ông Hunka vào hội trường là “hoàn toàn của riêng tôi.”

“Sau đó, tôi đã biết thêm thông tin khiến tôi hối hận về quyết định của mình,” ông nói và gửi lời xin lỗi sâu sắc nhất tới cộng đồng Do Thái, Reuters đưa tin.

Không chỉ cộng đồng Do Thái đòi Canada phải có câu trả lời, mà Nga cũng có yêu cầu tương tự.

Hãng thông tấn nhà nước RIA của Nga dẫn lời Đại sứ Nga tại Canada, Oleg Stepanov, nói rằng Đại sứ quán sẽ gửi thư đến Thủ tướng Justin Trudeau một công hàm cho Bộ Ngoại giao Canada vào thứ Hai. “Tất nhiên, chúng tôi sẽ yêu cầu Chính phủ Canada làm rõ vấn đề,” RIA dẫn lời Stepanov nói.

Tờ Breitbart đăng các hình ảnh về hiện tượng tân quốc xã ở Ukraine, và nói rằng đây là thực tiễn mà truyền thông phương Tây thường cố ý không nhắc đến.

Bài phát biểu của Tổng thống Ukraine Zelensky kêu gọi phương Tây tiếp tục gửi viện trợ cho Ukraine. Thủ tướng Trudeau cam kết bổ sung thêm 650 triệu đô la Canada cho Ukraine trong 3 năm.

• Thủ tướng Canada Trudeau cam kết viện trợ quân sự 650 triệu USD cho Ukraine trong 3 năm

Sư đoàn số 14 của Waffen SS

Về sư đoàn số 14 của Waffen SS, quân Đức, nơi ông Hunka từng tham gia thời trẻ, tờ Breitbart cũng cung cấp một số thông tin thêm.

Tòa án quân sự quốc tế ở Nuremberg năm 1946 kết luận rằng Waffen-SS đã phạm tội ở “nhiều vụ thảm sát và hành động tàn bạo ở các vùng lãnh thổ bị chiếm đóng.”

Trong một bài đăng bằng tiếng Ukraina trên blog Combatant News được cho là bài của chính ông Hunak, ông ta tuyên bố đã gia nhập sư đoàn quân sự của Đức Quốc xã vào năm 1943. Bài đăng này cũng có những bức ảnh của ông ta trong chiến tranh, bao gồm cả việc ông ta được SS huấn luyện rõ ràng ở Munich.

Ivan Katchanovski của Đại học Ottowa mô tả lễ việc làm của Quốc hội Ukraine khi ca ngợi ông Hunka là “thực sự không thể tin được”, và là một “vụ bê bối hoành tráng”, đặt câu hỏi: “Có ai trong Quốc hội hoặc Zelensky nhận ra rằng ông ta từng phục vụ trong [đơn vị] Waffen SS không?”

Giáo sư Katchanovski cũng tuyên bố rằng các thành viên của sư đoàn người Ukraine có liên quan đến “nhiều vụ giết người hàng loạt”, bao gồm “các vụ hành quyết hàng loạt và các vụ thảm sát tương tự khác đối với người Ukraine và người Do Thái ở Pidhaitsi và Ustyluh cũng như người Ba Lan ở Edwardopole, Korchunky, Ameryka, Smoligow, Laskow, Chlaniow, và Wladyslawin, đồng thời tham gia đàn áp cuộc nổi dậy ở Vácsava năm 1944.”

Một cựu sĩ quan của Sư đoàn SS Galacian,  Michael Karkoc cũng bị hãng tin AP buộc tội đã tham gia đốt các ngôi làng, bao gồm cả phụ nữ và trẻ em, và đã nói dối về việc đó để chuyển đến Hoa Kỳ

Đơn vị gồm những người Ukraine tình nguyện đầu quân sang phe Đức Quốc xã này đã được đích thân nói chuyện với Heinrich Himmler, một chỉ huy SS khét tiếng của Đức Quốc xã, người được cho là đã nói với họ vào năm 1944:

“Quê hương của các bạn đã trở nên tươi đẹp hơn bởi vì nó đã mất đi —nhờ nỗ lực ​​của chúng tôi, tôi phải nói vậy— những kẻ dân chúng tầm thường vốn là một vết nhơ bẩn thỉu trên danh tiếng tốt đẹp của Galicia – cụ thể đó là người Do Thái.

Tôi biết rằng nếu tôi ra lệnh cho bạn thanh trừ người Ba Lan, thì khi ấy tôi sẽ cho phép bạn làm những gì bạn mong muốn làm,” chỉ huy SS này nói thêm.

Ukraine đã bị quốc tế giám sát vì ca ngợi đội quân Waffen SS, bao gồm cả sự lên án lưỡng đảng từ cả các nhà lập pháp Quốc hội của cả Đảng Dân chủ và Đảng Cộng hòa vào năm 2018.