Cựu Thủ tướng Bangladesh Hasina bị kết án tử hình vì tội ác chống lại loài người

Vào thứ Hai (17/11), cựu Thủ tướng Bangladesh Sheikh Hasina và cựu Bộ trưởng Nội vụ Asaduzzaman Khan đã bị tuyên án tử hình, cả hai bị kết tội chống lại loài người. Năm 2024, bà Hasina ra lệnh đàn áp các phong trào sinh viên, khiến hàng trăm người thiệt mạng, dẫn đến làn sóng phản đối gia tăng và chấm dứt 15 năm cầm quyền của bà.

Tòa án Tội phạm Quốc tế (International Crimes Tribunal) – tòa án tội phạm chiến tranh trong nước của Bangladesh đặt tại thủ đô Dhaka, đã tuyên bố bà Sheikh Hasina và ông Asaduzzaman Khan sử dụng vũ lực chết người để đàn áp phong trào sinh viên, kết án hai người tử hình. Cả hai đều đã trốn sang Ấn Độ từ năm ngoái, nên đều bị xét xử vắng mặt. Theo AFP, bà Hasina bị kết án treo cổ.

Nghi phạm thứ ba — cựu cảnh sát trưởng — sau khi tố cáo bà Hasina và thừa nhận vai trò của mình, đã bị kết án 5 năm tù.

Các cáo buộc và số liệu thương vong

Bà Hasina và ông Khan bị cáo buộc chịu trách nhiệm cho nhiều cái chết trong các phong trào sinh viên toàn quốc diễn ra vào tháng 7 và 8 năm 2024. Cố vấn y tế của chính phủ lâm thời Bangladesh cho biết, hơn 800 người đã bị giết và khoảng 14.000 người bị thương. Liên Hợp Quốc trong báo cáo vào tháng 2 ước tính con số tử vong có thể lên đến 1.400 người.

Thời điểm đó, bà Hasina áp dụng các biện pháp cứng rắn, coi người biểu tình là tội phạm, khủng bố và phản động. Các biện pháp này đã gây phản tác dụng, khiến làn sóng biểu tình lan rộng. Bà buộc phải từ chức và trốn sang Ấn Độ. Tòa kết luận những hành vi phạm tội của bà gồm kích động, ra lệnh giết người và không ngăn chặn các hành động tàn bạo.

“Chúng tôi quyết định chỉ xử một hình phạt – tử hình.” Thẩm phán tuyên bố. Cựu Bộ trưởng Nội vụ Khan cũng bị kết án tử hình với bốn tội danh chống lại loài người.

Phiên tòa ba thẩm phán do Golam Mortuza Mozumder đứng đầu được truyền hình trực tiếp suốt nhiều giờ vào thứ Hai. Đây là bản án nghiêm khắc nhất dành cho một lãnh đạo quốc gia trong lịch sử nước này. Phòng xử đông kín người, bao gồm cả gia đình nạn nhân, họ đã vui mừng sau phiên xét xử. Nhiều thân nhân của những người thiệt mạng hoặc bị thương trong phong trào sinh viên năm ngoái đã chờ đợi ngoài tòa hàng giờ đồng hồ.

Bà Hasina gọi các cáo buộc là bất công, bà biện hộ rằng mình và ông Khan “hành động thiện chí, cố gắng giảm tối thiểu tổn thất về người”. Hôm thứ Hai, bà ra tuyên bố lên án phán quyết là “thiên vị và mang động cơ chính trị”, cho rằng “(thời điểm đó) chúng tôi đã mất kiểm soát tình hình”.

Bà Hasina chỉ có thể kháng cáo nếu tự nguyện ra đầu thú hoặc bị bắt trong vòng 30 ngày kể từ khi bản án đưa ra.

Con trai của bà Hasina là Sajeeb Wazed, hiện đang ở Mỹ, nói với hãng tin AP: “Phán quyết này là trò hề, không có ý nghĩa gì. Mẹ tôi đang an toàn ở Ấn Độ.”

Căng thẳng nội bộ vẫn tiếp diễn

Bà Hasina bị phế truất khỏi vị trí Thủ tướng vào ngày 5/8/2024, kết thúc bốn nhiệm kỳ liên tục nắm quyền từ năm 2009. Dù bà vừa bị kết án tử hình, nhưng Bangladesh vẫn đang đối mặt với tình trạng bất ổn nghiêm trọng.

Ba ngày sau khi bà Hasina mất chức, người đoạt giải Nobel Hòa bình Muhammad Yunus lên làm lãnh đạo chính phủ lâm thời. Ông Yunus cam kết sẽ truy cứu trách nhiệm bà Hasina và đã cấm đảng Liên minh Awami do bà lãnh đạo tham gia cuộc bầu cử dự kiến diễn ra vào tháng Hai năm sau.

Bộ Nội vụ Bangladesh hôm thứ Hai ra thông báo kêu gọi Ấn Độ nhanh chóng trao trả bà Hasina và ông Khan. Bộ Ngoại giao Ấn Độ xác nhận đã nhận được thông báo xét xử nhưng chưa nói rõ có sẽ dẫn độ hai người này về Dhaka hay không. Trước đó, Ấn Độ không phản hồi các yêu cầu dẫn độ của Bangladesh.

Đảng Liên minh Awami của bà Hasina kêu gọi đình công trên toàn quốc vào thứ Hai để phản đối bản án.

Trước khi xét xử, tình trạng bất ổn và phá hoại tại Bangladesh gia tăng. Theo truyền thông địa phương, tuần qua toàn quốc đã có gần 50 vụ đốt phá (chủ yếu là xe cộ) và hàng chục vụ nổ bom tự chế. Chính phủ lâm thời đã tăng cường lực lượng bảo vệ, triển khai quân đội bán vũ trang và cảnh sát ở Dhaka và nhiều khu vực khác.

Bangladesh là một trong những nước xuất khẩu hàng may mặc lớn nhất thế giới, cung cấp cho các thương hiệu lớn trên toàn cầu. Ngành này bị ảnh hưởng nghiêm trọng trong phong trào sinh viên năm ngoái.

Dưới thời bà Hasina lãnh đạo, Bangladesh tuy đạt tăng trưởng kinh tế, nhưng bà liên tục gây tranh cãi vì bị cho là dẫn dắt chính quyền tiến tới chế độ độc đảng, sử dụng luật an ninh mạng để bóp nghẹt tự do ngôn luận, sử dụng bạo lực chính trị. Cuối cùng, bà nhiều người thân và lãnh đạo đảng phải lưu vong.

Trước khi chạy trốn, bà Hasina đã đến Bắc Kinh và ký 28 thỏa thuận, chủ yếu là về thương mại và đầu tư. Dưới thời chính phủ của bà Hasina, Bangladesh giữ quan hệ thân thiết với Bắc Kinh, tham gia nhiều dự án thuộc sáng kiến “Vành đai và con đường” của Đảng Cộng sản Trung Quốc.

Theo Lý Ngôn / Epoch Times