Đại học Hồng Kông sa thải giáo sư hoạt động trong phong trào dân chủ

Nhà hoạt động ủng hộ dân chủ Hồng Kông Benny Tai đã bị Đại học Hồng Kông (HKU) sa thải với cáo buộc ông đã có hành vi sai trái. Ông Benny Tai là phó giáo sư luật của HKU. 

Theo HKFP, Hội đồng HKU hôm thứ Ba (28/7) đã bỏ phiếu sa thải giáo sư Benny Tai khỏi khoa luật với số phiếu 18 ủng hộ, 2 phản đối.

Hội đồng HKU là cơ quan điều hành và quản lý trường đại học này và các thành viên của hội đồng bao gồm 6 người do Hiệu trưởng Danh dự – Trưởng Đặc khu Hồng Kông chỉ định; 6 thành viên không phải là nhân viên của HKU do Hội đồng chỉ định; thêm một số giáo viên, cùng một sinh viên đại học và một nghiên cứu sinh.

Ủy viên Hội đồng HKU Nathaniel Lei nói với HKFP sau cuộc họp hôm 28/7 rằng ông đã rất tức giận với quyết định của hội đồng: “Đó là một sự chà đạp trắng trợn lên tự do học thuật và quyền tự quyết của trường đại học này”.

Ông Benny Tai, 56 tuổi, đã giảng dạy tại Khoa luật, HKU từ năm 1991. Giáo sư Benny Tai cùng với giáo sư xã hội học Chan Kin-man và Đức giám mục Chu Yiu-ming là những người sáng lập chiến dịch Chiếm giữ Trung tâm với Tình yêu và Hòa bình, dẫn dắt các cuộc biểu tình của Phong trào Ô dù năm 2014. Những người biểu tình khi đó đã chiếm giữ các đường phố chính tại Hồng Kông gần các trụ sở chính quyền Đặc khu trong 79 ngày.

Tháng Tám năm ngoái, ông Benny Tại đã bị một tòa án Hồng Kông kết án tội âm mưu và kích động hoạt động gây phiền toái nơi công cộng liên quan đến Phong trào Ô dù. Ông Tai đã được bảo lãnh tại ngoại trong thời gian chờ kháng án.

‘Chấm dứt tự do học thuật’

Phản ứng với quyết định của Hội đồng HKU, ông Tai nói với các nhà báo rằng quyết định đó không phải do trường đại học này đưa ra, mà là được thực hiện bởi “các nhân sự của một cơ quan có thẩm quyền vượt trên quyền của trường Đại học này”.

“[Quyết định này] đánh dấu chấm dứt tự do học thuật tại Hồng Kông. Cán bộ nhân viên trong các thể chế giáo dục tại Hồng Kông không còn được tự do đưa ra các tuyên bố trái chiều đối với các vấn đề còn gây tranh cãi về chính trị và xã hội. Các thể chế học thuật tại Hồng Kông không thể bảo vệ thành viên của mình trước sự can thiệp từ nội bộ và bên ngoài”, ông Tai nói.

Ông Tai nói ông biết ơn HKU và thấy “đau lòng” khi phải chứng kiến sự sụp đổ quyền tự trị của trường: “Tôi sẽ tiếp tục nghiên cứu và giảng dạy về pháp luật theo một cách khác. Cuộc chiến đấu của tôi cho nền pháp trị Hồng Kông cũng sẽ không bao giờ dừng lại. Tôi có niềm tin sẽ được thấy sự hồi sinh của một HKU tự do trong tương lai”.

Ủy viên Hội đồng HKU Nathaniel Lei  nói với HKFP rằng nếu ông Tai kháng cáo thành công bản án hình sự của mình, thì quyết định của Hội đồng HKU có thể được xem xét lại. Ông Lei nói thêm rằng Hiệu phó HKU Zhang Xiang đã không tham gia bỏ phiếu sa thải ông Tai trong cuộc họp hôm 28/7.

Chủ tịch Hội sinh viên HKU Edy Jeh đã lên án quyết định của Hội đồng HKU. Cô Jeh cho biết sẽ có hành động tiếp theo, gồm cả một thư thỉnh nguyện vận động cải cách Hội đồng HKU và cô cho rằng thể chế này đáng lẽ ra đã phải đưa ra những quyết định ủng hộ các lợi ích của các thành viên. “Tôi tin rằng hội đồng này đã đưa ra quyết định đó xuất phát từ những lo ngại chính trị”, cô Jeh nói.

Bắc Kinh hoan nghênh quyết định của HKU

Trong thông cáo báo chí phát hành vào cuối ngày thứ Ba (28/7), HKU nói rằng họ đã “giải quyết được một vấn đề nhân sự liên quan tới một cán bộ giảng dạy”.

“Sau một tiến trình xử lý vụ việc một cách chặt chẽ và khách quan, cũng như các cuộc thảo luận và cân nhắc kỹ lưỡng, Hội đồng đã đi đến một quyết định. Cán bộ giảng dạy có liên quan đã được thông báo về kết quả này một cách phù hợp. Chúng tôi hy vọng công chúng hiểu rằng đây là vấn đề nhân sự nội bộ của HKU và quyết định độc lập của thể chế này nên được tôn trọng”, thông cáo báo chí của HKU nói.

Bình luận về sự kiện HKU sa thải giáo sư Benny Tai, Văn phòng Liên lạc của Bắc Kinh tại Hồng Kông cho hay: “Quyết định sa thải ông Benny Tai của Trường đại học Hồng Kông là động thái trừng phạt tà ác và vinh danh những người có phẩm chất đạo đức tốt”.

Văn phòng đại diện cho chính phủ Trung Quốc tại Hồng Kông cũng đã cáo buộc ông Benny Tai nỗ lực thực hiện một cuộc cách mạng. Ông Tai vừa qua đã hỗ trợ các đảng phái ủng hộ dân chủ tiến hành cuộc bầu cử sơ bộ rất thành công chuẩn bị cho cuộc chạy đua vào Hội đồng Lập pháp Hồng Kông dự kiến diễn ra vào tháng Chín tới đây.

Giáo sư Benny Tai bị HKU sa thải chỉ vài tuần sau khi chế độ Trung Quốc áp đặt Luật an ninh Quốc gia mới tại Hồng Kông. Luật này trao cho Bắc Kinh thêm nhiều quyền lực kiểm soát Hồng Kông và được cho là công cụ mới để chính quyền Trung Quốc Cộng sản đàn áp những người bất đồng chính kiến.

Như Ngọc

Xem thêm: