Đan Mạch đứng trước nguy cơ đóng cửa lần 2

Hôm 10/9, Đan Mạch đã trở thành quốc gia đầu tiên thuộc Liên minh châu Âu (EU) gỡ bỏ toàn bộ hạn chế COVID-19, trong bối cảnh tỷ lệ tiêm chủng hàng đầu thế giới (80% người dân từ 12 tuổi trở lên đã tiêm đủ 2 liều vắc-xin, 4,7% người trên 65 tuổi và những người được xếp vào nhóm “đặc biệt dễ bị nhiễm bệnh” đã tiêm liều thứ 3) và chỉ coi COVID-19 là “căn bệnh nguy hiểm thông thường”. Tuy nhiên, chỉ chưa đầy 2 tháng sau, Đan Mạch đang phải đứng trước nguy cơ phải đóng cửa lần 2. Nhiều người dân tỏ ra khá bất ngờ khi chính phủ thông báo hôm 29/10 rằng sẽ tái thiết lập các trung tâm xét nghiệm nhanh, với khả năng xét nghiệm 100.000 trường hợp/ngày và sẽ được nâng lên 150.000 ca/ngày.

Bộ trưởng Y tế Đan Mạch Magnus Heunicke cảnh báo nếu không kiểm soát dịch một cách cẩn thận thì nước này có khả năng phải đóng cửa lần 2.

Chính phủ đã gỡ bỏ các biện pháp hạn chế, vậy nên, các trung tâm xét nghiệm nhanh do tư nhân vận hành cũng đóng cửa từ ngày 9/10 và chỉ còn lại một số trung tâm thuộc Bộ Y tế để ứng phó với những ca khẩn cấp.

Theo Bộ trưởng Magnus Heunicke, việc tái thiết lập các trung tâm xét nghiệm nhanh nhằm đối phó với tình trạng lây nhiễm đang lan rộng trong cộng đồng, đặc biệt khi học sinh các cấp trở lại trường sau khi kết thúc kỳ nghỉ mùa thu.

Ông Hans Jørn Kolmos, giáo sư vi sinh lâm sàng tại Đại học Nam Đan Mạch, khuyến cáo rằng chính phủ phải hành động ngay và người dân không được chủ quan bởi “không có nơi nào mà bạn có thể thư giãn cả”.

Từ 2 tuần qua, số ca mắc mới mỗi ngày tại Đan Mạch đã tăng trở lại, đặc biệt là tại thủ đô Copenhagen và khu vực phía tây thành phố, nơi tập trung nhiều hàng quán. Trong 10 ngày liên tiếp vừa qua, số trường hợp nhiễm mới đã vượt 1.000 ca/ngày, như hôm 17/10 với 1.871 ca, cao nhất kể từ mùa thu. Tỉ lệ người dương tính với virus trên số người được xét nghiệm ở mức khá cao (1,81%). Điều nguy hiểm là gần 50% số người mới bị mắc bệnh không biết họ đã bị lây nhiễm từ đâu. Tính đến nay, Đan Mạch đã ghi nhận hơn 2.700 ca tử vong do COVID-19.

Đứng trước tình hình này, nhiều chuyên gia trong ngành y tế đề nghị việc tái áp dụng một số biện pháp phòng chống dịch, như hành khách sử dụng phương tiện giao thông công cộng phải đeo khẩu trang, khách ra vào nhà hàng và quán cà phê phải xuất trình corona pass (tương tự như “thẻ xanh vắc-xin”) hoặc kết quả xét nghiệm nhanh.

Các chuyên gia cũng cảnh báo nguy cơ gia tăng tình trạng lây nhiễm vào mùa đông bởi nhiều người có thói quen đi gần nhau khi trời lạnh và tối, trong bối cảnh biến thể Delta vẫn đang hoành hành tại nhiều quốc gia trên thế giới.

Khi Thủ tướng Đan Mạch Mette Frederiksen quyết định đóng cửa biên giới và ban hành các biện pháp giãn cách xã hội để ứng phó với dịch bệnh vào tháng 3/2020, bà đã áp dụng Đạo luật về Tình trạng Khẩn cấp (State of Emergency Act). Tuy nhiên, “tình trạng khẩn cấp” này chỉ có thời hạn nhất định.

Do không nhận được sự ủng hộ của đa số trong Quốc hội khi đề nghị gia hạn, bà Frederiksen buộc phải bãi bỏ các biện pháp phong tỏa từ ngày 10/9. Lý do là bởi có nhiều nghị sĩ cho rằng tình hình dịch bệnh trong nước đã được kiểm soát tốt. Họ cũng lo ngại rằng người dân sẽ có phản ứng tiêu cực khi tình trạng giãn cách kéo dài trong thời gian quá lâu.

Một cuộc thăm dò dư luận được thực hiện vào tháng 5/2021 cho thấy rằng 1/3 số người được hỏi cho biết họ sẽ tiếp tục đeo khẩu trang sau khi quy định này được bãi bỏ. Tuy nhiên, điều này đã không xảy ra. Từ khi các biện pháp giãn cách được gỡ bỏ một phần vào giữa tháng 6, nhiều người đã thoải mái tụ tập nơi công cộng, đến sân vận động để xem bóng đá nhằm bù đắp lại khoảng thời gian bị phong tỏa.

Đến tháng 9/2021, người ta rất ít khi thấy một người đeo khẩu trang. Quang cảnh tại thủ đô Copenhagen bình thường như thể dịch bệnh chưa hề xuất hiện tại nơi đây.

Đại đa số người Đan Mạch không phản đối việc tiêm chủng, nhưng nhiều người cho rằng COVID-19 không quá đáng sợ. Đối với người châu Âu, nguy hiểm nhất là bệnh cúm trong mùa lạnh, rồi đến các bệnh liên quan đến rượu và thuốc lá. Nhiều người còn cho rằng COVID-19 cũng như bệnh cúm, chỉ cần tiêm vắc-xin là giải quyết được vấn đề.

Trong bối cảnh số ca COVID-19 đang gia tăng và phần lớn chưa biết nguồn lây, người dân Đan Mạch có lẽ sẽ phải chấp nhận việc sớm phải đeo khẩu trang trở lại, ít nhất là trên các phương tiện giao thông công cộng.

Nước láng giềng với Đan Mạch là Thụy Điển cũng đang lo lắng bởi số người thiệt mạng do dịch bệnh tới nay đã lên tới con số 15.025 người trong khi dân số chỉ có hơn 10 triệu. Điều đó đồng nghĩa với việc Thụy Điển đã ghi nhận gần 1.460 trường hợp tử vong liên quan đến COVID-19 trên mỗi triệu cư dân. Con số tương ứng ở Đan Mạch là dưới 470, Na Uy chỉ có 170 và ở Phần Lan là 210.

Thụy Điển đã chọn biện pháp sống chung với COVID-19 từ những ngày đầu, áp dụng ít biện pháp hạn chế hơn các nước châu Âu khác, cũng không ban hành các quy tắc hành xử mà chỉ nhắc nhở người dân lưu ý giữ khoảng cách an toàn. Bên cạnh đó, Thụy Điển cũng đẩy mạnh việc tiêm chủng cho người dân. Tính đến nay, khoảng 80,4% người trên 16 tuổi đã tiêm chủng đầy đủ. Tình hình dịch bệnh của Thụy Điển ở thời điểm hiện tại có thể sẽ khiến Đan Mạch phải lo lắng, bởi mỗi ngày số lượt người qua lại giữa 2 quốc gia này lên tới hàng trăm nghìn.

Theo NPR,

Phan Anh

Xem thêm: