DeepSeek bị vạch trần hỗ trợ ĐCSTQ đàn áp những người bất đồng chính kiến

DeepSeek, từng được Đảng Cộng sản Trung Quốc (ĐCSTQ) ca ngợi là một bước tiến công nghệ lớn trong lĩnh vực AI, hiện đang đối mặt với hàng loạt cáo buộc nghiêm trọng, từ việc hỗ trợ đàn áp người bất đồng chính kiến cho tới tuyên bố không trung thực về chi phí đào tạo mô hình AI.

1. DeepSeek bị cáo buộc thiên vị chính trị và thiếu an toàn

Một báo cáo từ công ty an ninh mạng Mỹ CrowdStrike tiết lộ rằng DeepSeek có thể đã cố tình tạo ra mã nguồn không an toàn hoặc có lỗi, đặc biệt là khi được yêu cầu hỗ trợ các nhóm bị ĐCSTQ coi là nhạy cảm, như người Tây Tạng, người Đài Loan, Pháp Luân Công hoặc những người bất đồng chính kiến.

Khi được yêu cầu tạo mã cho các hệ thống điều khiển công nghiệp, DeepSeek tạo ra kết quả kém an toàn hơn đáng kể nếu nội dung yêu cầu liên quan đến các nhóm trên. Cụ thể:

• 23% mã được tạo ra có vấn đề chung.

• Tỷ lệ này tăng lên 42,1% nếu có liên quan đến nhóm như ISIS.

• DeepSeek từ chối trả lời các yêu cầu về IS và Pháp Luân Công với tỷ lệ lần lượt là 61% và 45%, trong khi lại ít khi từ chối với các nhóm không nhạy cảm theo định nghĩa của ĐCSTQ.

CrowdStrike cảnh báo rằng mã độc hoặc có lỗi do DeepSeek sinh ra có thể dễ dàng bị chèn cửa hậu (backdoor), cho phép tin tặc xâm nhập và đánh cắp dữ liệu nhạy cảm như bí mật thương mại, thông tin quốc phòng, hay dữ liệu cá nhân.

Các chuyên gia cũng không loại trừ khả năng DeepSeek đã được “lập trình” để cố tình gây bất lợi cho các nhóm mà ĐCSTQ coi là đối lập, tạo nên một hình thức đàn áp công nghệ khó phát hiện.

2. Hiệu suất của DeepSeek thấp so với AI phương Tây

Một báo cáo độc lập từ tổ chức giám sát NewsGuard cho thấy hiệu suất của DeepSeek rất kém:

• Tỷ lệ chính xác chỉ 17%.

• 30% phản hồi chứa thông tin sai lệch.

• Trong 53% trường hợp, AI không trả lời được câu hỏi.

• Tổng tỷ lệ lỗi lên đến 83%, vượt xa mức trung bình 62% của các mô hình AI phương Tây.

NewsGuard còn cho biết, khi người dùng hỏi các câu hỏi nhạy cảm, DeepSeek thường lặp lại nội dung tuyên truyền chính thức của chính quyền Trung Quốc, thay vì cung cấp thông tin khách quan.

3. Nghi ngờ về chi phí đào tạo cực thấp

Vào ngày 18/9, nhóm DeepSeek tuyên bố trong một bài báo đăng trên tạp chí Nature rằng mô hình DeepSeek-R1 chỉ tiêu tốn 294.000 USD để huấn luyện – con số thấp bất thường so với các mô hình ngôn ngữ lớn (LLM) như GPT-4.

Trước đó, họ từng tuyên bố chi phí toàn bộ dự án chỉ khoảng 5,6 triệu USD – rẻ hơn nhiều so với hàng trăm triệu USD của các công ty AI lớn tại phương Tây.

Tuyên bố này đã thu hút sự chú ý lớn trên mạng xã hội, đặc biệt từ các tổ chức và truyền thông thân ĐCSTQ. Tuy nhiên, nhiều chuyên gia cho rằng con số này gây hiểu lầm và không phản ánh đúng bản chất chi phí thực tế của một mô hình LLM cỡ lớn.

4. Nghi vấn sử dụng dữ liệu và công nghệ của OpenAI

Nhiều người dùng phát hiện DeepSeek-R1 có hành vi bắt chước hoặc “nhái lại” GPT-4:

• Khi hỏi tên mô hình, nó trả lời là ChatGPT-4 hoặc GPT-3.5 Turbo.

• Khi yêu cầu viết nội dung bị cấm, mô hình phản hồi rằng vi phạm chính sách của OpenAI.

Điều này dẫn đến giả thuyết rằng DeepSeek đã “chưng cất” dữ liệu từ GPT-4 hoặc ChatGPT – tức là khai thác phản hồi từ mô hình của OpenAI để huấn luyện lại mô hình của chính mình.

OpenAI cũng tuyên bố vào tháng 1 năm nay rằng họ có bằng chứng rõ ràng cho thấy DeepSeek đã sử dụng dữ liệu của họ một cách trái phép, có thể vi phạm quyền sở hữu trí tuệ.

Một minh họa được chia sẻ trên mạng mô tả hai con mèo: con mèo OpenAI đang câu cá trong “ao dữ liệu lớn”, còn con mèo DeepSeek thì… câu cá trong thùng chứa của ChatGPT, ám chỉ hành vi sao chép gián tiếp.

5. Cảnh báo từ các chuyên gia quốc tế

Kỹ sư người Nhật Kiyohara Jin nhận định rằng DeepSeek có thể đã được thiết kế để giảm chất lượng mã nguồn dành cho các nhóm bị chính quyền Trung Quốc đàn áp, từ đó làm suy yếu khả năng công nghệ và bảo mật của họ.

Ông cảnh báo: “Việc này có thể là một hình thức đàn áp vô hình, khó bị phát hiện, nhưng rất nguy hiểm”.

Ông Kiyohara cũng nghi ngờ tuyên bố “chi phí đào tạo thấp” của DeepSeek là không trung thực, vì chỉ tính giai đoạn học tăng cường chứ không bao gồm toàn bộ quá trình phát triển, từ chuẩn bị dữ liệu đến vận hành, bảo trì và kiểm tra bảo mật. “Nếu cứ tuyên truyền rằng mô hình AI có thể được xây dựng với chi phí rẻ mạt, các nhà đầu tư và chính phủ sẽ ngộ nhận về rủi ro thực sự, từ đó đưa ra các quyết sách sai lầm, khiến cả ngành công nghiệp rơi vào ảo tưởng phát triển”.

Tóm lại, DeepSeek hiện đang đối mặt với làn sóng chỉ trích dữ dội từ cộng đồng AI và an ninh mạng quốc tế. Từ các cáo buộc thiên vị chính trị, tạo mã không an toàn, sao chép công nghệ của đối thủ, cho tới việc bóp méo chi phí đào tạo – tất cả đang đặt ra câu hỏi lớn về mức độ đạo đức, minh bạch và an toàn của các mô hình AI đến từ Trung Quốc.