Diễn biến và kết quả vòng đàm phán hoà bình Nga-Ukraine lần thứ ba

Vòng đàm phán hòa bình thứ ba giữa Nga và Ukraine tại Istanbul đã chính thức bế mạc sau khoảng 40 phút đàm phán. Hai phái đoàn đã gặp nhau tại Cung điện Ciragan. Giới bình luận đánh giá chung rằng, vòng đàm phán không đạt được tiến triển đáng kể gì về tiến trình hòa bình, ngoài việc hai bên đồng ý trao đổi tù binh và cam kết tiếp tục giữ liên lạc với nhau. Quá trình đàm phán được hãng tin hai bên (như Suspilne (Ukraine) và RIA Novosti (Nga)) báo cáo qua các video tường thuật.

Các cuộc đàm phán này nối tiếp hai vòng đàm phán gặp mặt trực tiếp trước đó cũng được tổ chức tại Istanbul, Thổ Nhĩ Kỳ, trong nửa đầu năm nay.

Lần này, trọng tâm đàm phán chủ yếu xoay quanh các vấn đề nhân đạo, bao gồm việc trao đổi thi hài binh sĩ tử trận và hoán đổi tù binh. Hai bên cũng đã trao đổi các bản dự thảo ghi nhớ, phác thảo quan điểm của mỗi phía về một thỏa thuận hòa bình.

Phái đoàn Nga được đứng đầu bởi ông Vladimir Medinsky, phụ tá Tổng thống, cũng giống đội hình của vòng thương lượng trước với Ukraine. Kiev cũng giữ nguyên đội ngũ như trước, do cựu Bộ trưởng Quốc phòng Rustem Umerov dẫn đầu. Ông Umerov vừa được bổ nhiệm làm Chủ tịch Hội đồng An ninh quốc gia trong một đợt cải tổ toàn bộ chính phủ Ukraine vào tuần trước.

“Bầu không khí có phần khác so với các cuộc họp trước: Ít cảm xúc hơn, ít lời lẽ hoa mỹ hơn, và có nhiều cuộc trò chuyện mang tính xây dựng và bình tĩnh hơn,” người phát ngôn Heorhiy Tykhyi của Bộ Ngoại giao Ukraine nói.

/1/

“Trước hết, thỏa thuận của chúng tôi và kết quả của chương trình nhân đạo này là hơn 1.200 người. Đây sẽ là những cuộc trao đổi do các đồng nghiệp của chúng tôi thực hiện. Và chúng tôi sẽ tiếp tục các cuộc trao đổi tiếp theo,” ông Umerov nói.

“Tiếp tục trao đổi tù binh chiến tranh, chúng tôi đã nhất trí rằng trong tương lai gần sẽ tiến hành trao đổi không dưới 1.200 tù binh chiến tranh từ mỗi bên,” ông Medinsky nói. “Nếu họ tìm thấy người của chúng tôi [để trao đổi], thì con số này sẽ còn cao hơn nữa.”

Ông Medinsky tuyên bố rằng Nga đã đề nghị trao trả cho Ukraine thêm 3.000 thi thể quân nhân Ukraine đã tử trận.

Ngay sau khi đàm phán kết thúc, Bộ Quốc phòng Nga xác nhận thông tin về đợt hoán đổi tù binh gần đây nhất diễn ra cùng ngày 23/7, cho hay các binh sĩ được trao đổi đã đến Belarus. Những quân nhân này sẽ được chuyển về Nga để điều trị và phục hồi chức năng, cơ quan này cho biết.

/2/

Theo ông Medinsky, Nga đề nghị Kiev cân nhắc việc tuyên bố “lệnh ngừng bắn” ngắn hạn trong vòng 24-48 giờ để thu thập những người bị thương và thi thể của các chiến binh.

Phía Ukraine đã cho rằng lệnh ngừng bắn mà Nga đề xuất không phải điều Ukraine cần. Truyền thông Ukraine dẫn lời của ông Tykhyi rằng Ukraine muốn ngừng bắn hoàn toàn, trên bộ trên biển trên không.

/3/

Nga tuyên bố đã rà soát danh sách 339 trẻ em Ukraine di tán mà Kiev cung cấp. Một số trẻ đã được hồi hương, trong khi nhiều trường hợp trên danh sách chưa từng có mặt tại Nga, theo ông Medinsky nói. Ít nhất 50 người trong danh sách của Kiev hóa ra là “khá trưởng thành,”. Ông Medinsky cũng nhấn mạnh Moskva vẫn giữ nguyên cam kết hồi hương tất cả trẻ em đã được di tản khỏi vùng chiến sự.

“Nếu tìm thấy cha mẹ, thân nhân hoặc người giám hộ hợp pháp của các em, thì các em sẽ trở về nhà. Trẻ em đối với chúng tôi là điều thiêng liêng [bất khả xâm phạm],” ông Medinsky nhấn mạnh.

Lâu nay, phía Ukraine cáo buộc rằng hành động đưa trẻ em vùng ảnh hưởng bởi chiến tranh cho gia đình tại Nga nuôi là hành động tội phạm chiến tranh.

Phía Nga bác bỏ, nói rằng đó là hoạt động nhân đạo, đồng thời nhấn mạnh rằng Nga luôn luôn sẵn sàng đưa trẻ hồi hương theo yêu cầu của thân nhân hoặc người giám hộ hợp pháp.

Ông Medinsky nói rằng phía Ukraine không làm đúng thỏa thuận trước đó, và chỉ ra rằng không phải tất cả dân chúng tỉnh Kursk đều trược quân Ukraine thả cho về nhà.

/4/

Phóng viên đặt câu hỏi về việc phía Nga trả lời thế nào về sáng kiến vào tuần trước của Thị trưởng Lviv Andriy Sadovyi, đề nghị trao đổi 399 hài cốt liệt sỹ chống Phát xít Đức thời Đại Thế chiến II lấy tù binh chiến tranh.

Những hài cốt này được chính quyền Lviv tuyên bố đã có được trong quá trình phá dỡ và khai quật Đồi Vinh quang, khu tưởng niệm và chôn cất liệt sỹ.

Phía Nga trả lời rằng họ không nhận được đề nghị từ phía Ukraine trong khuôn khổ ngoại giao chính thức giữa hai nước.

“Ngay cả phía Ukraine cũng không đề nghị xem xét vấn đề ấy một cách nghiêm túc; chính họ, có lẽ, cũng cảm thấy hổ thẹn vì hành vi của tên Gauleiter ngu xuẩn đang đào bới mồ mả này,” ông Medinsky nói, mỉa mai khi dùng danh xưng từng chỉ các lãnh đạo quận dưới thời Đức Quốc xã để ám chỉ thị trưởng Lviv.

• Những hài cốt liệt sỹ chống Phát xít ở Đồi Vinh quang, truyền thông Ukraine đưa tin
• Ukraine đào xác liệt sỹ chống Phát xít Đức “Putin” để đi trao đổi

/5/

Hôm 19/7, Thứ Bảy tuần trước, ông Zelensky nói rằng ông muốn gặp mặt đàm phán với Tổng thống Nga Vladimir Putin.

Tại vòng đàm phán ngày 23/7 này, báo giới đã hỏi về triển vọng tổ chức một cuộc hội kiến giữa Tổng thống Nga Vladimir Putin và lãnh đạo Ukraine Volodymyr Zelensky.

Phía Nga, ông Medinsky trả lời rằng còn quá sớm để bàn về vấn đề ấy. Một cuộc gặp như vậy sẽ chỉ diễn ra khi đôi bên đã đạt được một thỏa thuận hòa bình hoàn chỉnh. Gặp mặt cấp tổng thống là để ký kết chính thức, chứ không phải là thời gian thích hợp cho thương lượng.

• Tổng thống Trump nói có thể sớm thăm Trung Quốc
• Điện Kremlin không loại trừ khả năng nguyên thủ Mỹ Trung Nga gặp mặt ở Bắc Kinh

Thiên Vân (theo RT (Nga) và Pravda (Ukraine))