Diễn tiến 72 giờ trước quyết định tấn công Syria của ông Trump

Khi Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump đang ăn tối với Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình tại Mar-a-Lago với thực đơn toàn cao lương mỹ vị, ông cũng tuyên bố một tin khiến vị khách và cả thế giới chấn động: Mỹ đã phát động cuộc tấn công vào Syria.

Tính đến thời điểm này, mưa tên lửa với 59 quả đầu tiên đã trút xuống căn cứ không quân của Tổng thống Syria Bashar al-Assad, được cho là nơi đã được sử dụng để thực hiện vụ tấn công hóa học chết người trong tuần này. Kế hoạch cho phản ứng của Mỹ đã được vạch ra từ thứ Ba [4/4] – nhưng quyết định cuối cùng cho phép bắn tên lửa, và việc thực hiện chỉ thị đó của quân đội đã diễn ra chỉ trong vài giờ tối thứ Năm [6/4].

Tiến trình ra quyết định của tổng thống và chi tiết của nhiệm vụ đã được Thư Ký Báo chí Nhà Trắng Sean Spicer và các quan chức khác của Hoa Kỳ thông tin cụ thể vào cuối ngày thứ Sáu. Người phát ngôn hàng đầu của tổng thống mô tả quá trình diễn ra sự kiện là “tiến triển 72 giờ” liên quan đến “các cập nhật, các lựa chọn và sàng lọc” trước khi tiến tới quyết định cuối cùng.

“Ông ấy {Trump} sẽ không đánh điện tín cho các hành động tiếp theo của mình”, Spicer cảnh báo như vậy, nhưng mô tả những hành động của ngày thứ Năm đã được hoạnh định cẩn thận, quyết đoán và “hợp lý”.

Theo Spicer và các quan chức khác, thời gian biểu của “tiến triển 72 giờ” diễn ra như sau (giờ Mỹ):

10:30 sáng thứ Ba: Trong suốt cuộc họp thường hằng với đội ngũ của mình, ông Trump đã được thông báo về nghi ngờ tấn công bằng vũ khí hóa học ở Syria. Tổng thống hỏi đội ngũ để biết thêm thông tin. Các phụ tá của tổng thống đã phác thảo các lựa chọn phản ứng “ban đầu“.

8:00 tối thứ Ba: Các lựa chọn sơ bộ đã được “trình bày và sàng lọc”.

Sáng thứ Tư: Một “cuộc họp quan trọng giới hạn thành viên” nơi các lựa chọn được xem xét và tinh lọc thêm.

3:00 chiều thứ Tư: Trump đã được thông báo ngắn gọn về các lựa chọn cập nhật tại một cuộc họp an ninh quốc gia. Ông đã xem xét, đặt câu hỏi, và yêu cầu thêm thông tin, trong đó có bao gồm các lựa chọn cho một cuộc tấn công vào Syria.

1:30 chiều thứ Năm: Trên đường tới Florida [tiếp kiến Tập], Trump đã triệu tập bộ sậu an ninh quốc gia của mình cùng lên phi cơ Air Force One.

4:00 chiều thứ Năm: Tổng thống Trump, Ngoại trưởng Rex Tillerson, Bộ trưởng Bộ Quốc phòng Jim Mattis, Cố vấn An ninh Quốc gia H.R. McMaster và các quan chức cao cấp khác đã gặp nhau trong một căn phòng an ninh tại Palm Beach. Tổng thống  đã ra chỉ lệnh “đã chấp nhận” hành động. Quyết định này được thực hiện vào khoảng 4 giờ 30 phút chiều thứ Năm.

8:30 tối thứ Năm: Các lãnh đạo nước ngoài và Quốc hội bắt đầu được thông báo [về cuộc tấn công]. Vào khoảng thời gian đó, tên lửa đầu tiên đã được bắn. Trump đã thông báo [tin này] với Chủ tịch Tập khi bữa tối kết thúc. Theo Spicer, tất cả 59 tên lửa “đã trúng mục tiêu“. Sau bữa tối, Trump đã có cuộc điện đàm an toàn với Hội đồng Tham mưu trưởng Liên quân.

Spicer cho biết: “Ông [Trump] đã hỏi về phản ứng của cộng đồng thế giới cũng như các nhà lãnh đạo Quốc hội và được thông báo rằng hầu hết đều tán dương quyết định và hành động của Tổng thống.”

Trump hầu hết đã giành được lời khen ngợi của các thành viên cả hai đảng trong Quốc hội, dù rằng vẫn có một số nghị sĩ đã cảnh báo rằng ông phải thông qua Quốc hội cho phép trước khi hành động. Cuộc tấn công này khiến Hội đồng bảo an Liệp Hợp Quốc phải triệu tập cuộc họp bất thường vào thứ Sáu [7/4], tại đây các đồng minh của Syria đã lên án hành động [quân sự] của Mỹ.

Cuộc tấn công diễn ra khá bất ngờ nếu xét theo những lời chỉ trích can thiệp vào Syria trước đây của Trump. Spicer, và chính tổng thống nói họ bị xúc động bởi những hình ảnh khủng khiếp của các nạn nhân trong vụ tấn công hóa học tuần này.

“Những hình ảnh đó gợi lên sự rúng động, xúc cảm bi thương tới ông [Trump].” Spicer nói.

Theo Reuters, trước hành động bất ngờ của Mỹ trong vấn đề Syria, Nga ngay lập tức đã có phản ứng chỉ trích gay gắt. Cường quốc này cảnh báo rằng cuộc tấn công bằng tên lửa của Mỹ và căn cứ không quân Syria có thể dẫn tới “những hậu quả cực kỳ nghiêm trọng”.

“Chúng tôi mạnh mẽ lên án hành động bất hợp pháp của Hoa Kỳ. Những hậu quả của việc này đối với sự ổn định khu vực và quốc tế có thể rất nghiêm trọng“, Phó Đại sứ Nga tại Liên Hợp Quốc, Vladimir Safronkov, phát biểu như vậy trong cuộc họp bất thường của Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc hôm thứ Sáu.

Thủ tướng Nga Dmitry Medvedev cáo buộc rằng cuộc tấn công của Hoa Kỳ đã tiếp một bước có thể dẫn tới xung đột với quân đội Nga.

Xuân Thành

Xem thêm: