Đức đe dọa sẽ thực hiện các biện pháp chống lại Israel về vấn đề Gaza

Hôm thứ Ba (27/5), Ngoại trưởng Đức Johann Wadephul đe dọa sẽ áp dụng các biện pháp chưa được xác định cụ thể chống lại Israel và cho biết Berlin sẽ không xuất khẩu vũ khí cho Israel nếu vũ khí được sử dụng để vi phạm luật nhân đạo. Ngoại trưởng Wadephul và Thủ tướng Đức Friedrich Merz đã đưa ra lời chỉ trích gay gắt nhất đối với Israel từ trước đến nay về vấn đề Gaza.

Đức, cùng với Hoa Kỳ, từ lâu vẫn ủng hộ hành động của Israel tại Gaza kể từ khi Hamas phát động cuộc tấn công khủng bố đẫm máu vào miền nam Israel vào ngày 7/10/2023, ngay cả khi Israel ngày càng bị cô lập trên trường quốc tế. Tuy nhiên, hiện nay Đức đã có sự thay đổi đáng kể về giọng điệu đối với nhà nước Do Thái sau khi Liên minh châu Âu (EU) đang xem xét lại chính sách đối với Israel. Đáng chú ý, gần đây Anh, Pháp và Canada cũng đe dọa sẽ có “các hành động cụ thể” đối với Israel về vấn đề Gaza.

Phát biểu với đài truyền hình WDR của Đức, Ngoại trưởng Wadephul cảnh báo, Israel không được lợi dụng sự ủng hộ lịch sử của Đức đối với nước này, bởi vì các cuộc không kích quy mô lớn của Israel vào Gaza, cũng như tình trạng thiếu hụt lương thực và thuốc men đã khiến tình hình ở Gaza trở nên “không thể chịu đựng được”. 

Trước đó, phát biểu tại một cuộc họp báo tại Phần Lan, Thủ tướng Merz đã chỉ trích các cuộc không kích gần đây của Israel vào Gaza không còn biện minh được là cần thiết để chống lại Hamas và “không còn dễ hiểu nữa”. 

Mặc dù không phải là sự thay đổi hoàn toàn quan điểm đối với Israel, nhưng sự thay đổi giọng điệu của chính phủ Đức là đáng chú ý ở một quốc gia có giới lãnh đạo theo đuổi chính sách có trách nhiệm đặc biệt với Israel, được gọi là Staatsraeson, do di sản của cuộc thảm sát Holocaust thời Đức Quốc xã.

• Holocaust là một cuộc thảm sát/diệt chủng người Do Thái do Đức Quốc xã thực hiện trong Thế chiến thứ hai, dẫn đến cái chết của 6 triệu người Do Thái, bao gồm 3 triệu đàn ông, 2 triệu phụ nữ và 1 triệu trẻ em.

Động thái của chính phủ Đức cũng phản ánh sự thay đổi đáng kể trong dư luận công chúng Đức.

Ngoại trưởng Wadephul cảnh báo: “Cuộc chiến tận tụy của chúng tôi chống lại chủ nghĩa bài Do Thái và sự ủng hộ hoàn toàn của chúng tôi đối với quyền tồn tại và an ninh của nhà nước Israel không được lợi dụng cho cuộc xung đột và cuộc chiến hiện đang diễn ra ở Dải Gaza”. 

Ông lưu ý: “Chúng ta hiện đang ở thời điểm phải suy nghĩ thật kỹ lưỡng về những bước tiếp theo cần thực hiện”. Tuy nhiên, ông không cung cấp thêm chi tiết về các bước này.

Vị quan chức ngoại giao hàng đầu của Đức giải thích: “Nơi chúng tôi nhìn thấy những nguy cơ gây hại, tất nhiên chúng tôi sẽ can thiệp và chắc chắn sẽ không cung cấp vũ khí để gây thêm thiệt hại [cho nơi đó]”. Đồng thời ông tiết lộ, hiện tại không có đơn hàng vũ khí mới nào cung cấp cho Israel đang được xem xét.

Sự thay đổi quan điểm của chính phủ Đức diễn ra sau khi một đối tác trong liên minh cầm quyền, Đảng Dân chủ Xã hội, kêu gọi ngừng xuất khẩu vũ khí cho Israel nếu không sẽ có nguy cơ bị những quốc gia ủng hộ động thái này cáo buộc là Đức đồng lõa với tội ác chiến tranh.

Những bình luận mới nhất từ các quan chức hàng đầu của Đức đặc biệt đáng chú ý bởi vì Thủ tướng Merz đã thắng cử vào tháng Hai với lời hứa sẽ đón tiếp Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu trên đất Đức bất chấp lệnh bắt giữ của Tòa án Hình sự Quốc tế (ICC) đối với ông Netanyahu.

Phát biểu tại thành phố cổ kính lâu đời Turku của Phần Lan, Thủ tướng Merz chỉ trích: “Đối với tôi, các cuộc tấn công quân sự quy mô lớn của Israel vào Dải Gaza không còn cho thấy bất kỳ logic nào nữa, về cách chúng phục vụ cho mục đích chống khủng bố”. 

Tuy nhiên, nhà lãnh đạo Đức không trả lời câu hỏi về việc Berlin xuất khẩu vũ khí sang Israel. Ngoại trưởng Wadephul lưu ý, việc cung cấp vũ khí là vấn đề của hội đồng an ninh do Thủ tướng Merz chủ trì, các cuộc họp của hội đồng này là bí mật.

Bộ Ngoại giao Đức chưa trả lời yêu cầu bình luận thêm về việc liệu bước tiếp theo của Đức có bao gồm việc dừng các chuyến hàng xuất khẩu vũ khí sang Israel hay không.

Thủ tướng Merz dự kiến sẽ nói chuyện với nhà lãnh đạo Israel Netanyahu trong tuần này.

Trong văn phòng của mình, Thủ tướng Merz có một bức ảnh bãi biển Zikim của Israel, nơi các chiến binh Hamas đã đến bằng thuyền trong cuộc thảm sát tháng 10/2023 khiến khoảng 1.200 người Israel thiệt mạng. Trước đó, ông đã treo bức ảnh này nhiều năm phòng làm việc của ông tại Quốc hội. 

Hôm thứ Ba (27/5), Đại sứ Israel tại Berlin Ron Prosor đã thừa nhận mối quan ngại của Đức nhưng không đưa ra cam kết nào.

Phát biểu với đài truyền hình ZDF của Đức, Đại sử Prosor lưu ý: “Khi [Thủ tướng] Friedrich Merz đưa ra lời chỉ trích đối với Israel, chúng tôi lắng nghe rất cẩn thận bởi vì ông ấy là một người bạn [của Israel]”.