ASEAN công bố kế hoạch chiến lược nhằm hội nhập kinh tế khu vực

Hiệp hội các Quốc gia Đông Nam Á (ASEAN) vào thứ Ba (27/5) đã công bố một kế hoạch chiến lược đầy tham vọng, bao gồm việc hài hòa hóa các tiêu chuẩn thương mại và tăng cường hội nhập tài chính nhằm cùng nhau trở thành nền kinh tế lớn thứ tư thế giới.

Kế hoạch, dài 41 trang với thời hạn 5 năm dành cho Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á gồm 10 thành viên, đã được công bố trong khuôn khổ hội nghị thượng đỉnh các nhà lãnh đạo tại Malaysia, kêu gọi tăng cường thương mại nội khối, tự do hóa việc di chuyển của doanh nghiệp và người dân, nâng cao tính minh bạch và thực hành quy định, cũng như chính sách bền vững trong khai khoáng, công nghiệp và nông nghiệp nhằm thu hút đầu tư nước ngoài.

Kế hoạch cho biết các quốc gia ASEAN – bao gồm Indonesia, Thái Lan, Malaysia, Việt Nam, Philippines, Singapore, Campuchia, Lào, Myanmar và Brunei – cần tăng cường hội nhập kinh tế, đảm bảo an ninh năng lượng, nâng cao khả năng kết nối vận tải và củng cố chuỗi cung ứng.

“Tiếp tục kinh doanh như bình thường sẽ không đủ đối với khu vực kinh tế năng động cao này”, kế hoạch nêu rõ.

“Để ASEAN trở thành nền kinh tế lớn thứ tư thế giới vào năm 2045, các quốc gia trong khu vực cần tăng cường hội nhập kinh tế và nâng cao khả năng thích ứng để đối phó với các thách thức đa chiều”. 

Tài liệu cũng chỉ ra một số thách thức đối với tiến trình hội nhập kinh tế của ASEAN, từ căng thẳng địa chính trị, thay đổi dòng chảy thương mại và chuyển đổi công nghệ cho đến tác động của biến đổi khí hậu và thay đổi nhân khẩu học.

Được thành lập vào năm 1967 ban đầu với năm thành viên, ASEAN đã thành lập Cộng đồng Kinh tế vào năm 2015 với mục tiêu hội nhập kinh tế và nâng cao vị thế toàn cầu của khu vực.

Tuy nhiên, mặc dù kinh tế của các nước thành viên đã tăng trưởng nhanh trong những năm gần đây và có tổng GDP lên đến 3,8 nghìn tỷ USD, nhưng tiến trình hội nhập vẫn còn chậm do sự khác biệt lớn giữa các nền kinh tế, hệ thống chính trị, quy mô dân số và mức độ phát triển của các nước thành viên, cùng với việc không có cơ quan trung ương nào để đảm bảo thực hiện các thỏa thuận và sáng kiến của ASEAN.

Kế hoạch chiến lược nêu rõ Hội đồng Cộng đồng Kinh tế ASEAN sẽ chịu trách nhiệm thực hiện các chiến lược, trong khi Ban Thư ký ASEAN sẽ giám sát việc triển khai.

Cuộc chiến thuế quan đang diễn ra giữa Hoa Kỳ và Trung Quốc cùng với việc Mỹ áp thuế cao đối với các quốc gia Đông Nam Á, đã tạo ra sự cấp thiết để ASEAN thúc đẩy nhanh hơn tiến trình hội nhập khu vực, theo nhận định của bà Tricia Yeoh, Phó Giáo sư Thực hành tại Đại học Nottingham Malaysia.

Bà Yeoh cho rằng các quốc gia ASEAN cần nhận ra giá trị tập thể lớn hơn từ các cuộc đàm phán thống nhất thay vì theo đuổi các thỏa thuận song phương riêng lẻ.

“ASEAN cần thể hiện tính hiệu quả để có thể duy trì sự phù hợp. Nếu họ thậm chí không thể đạt được đồng thuận trong việc xử lý vấn đề Myanmar hoặc Bộ quy tắc ứng xử với Trung Quốc về vấn đề hàng hải, thì mọi người sẽ đặt câu hỏi về mục đích tồn tại của ASEAN”, bà Yeoh lưu ý, đề cập đến hai vấn đề chính trị gai góc trong nội bộ khối.