EU trừng phạt Iran vì đàn áp biểu tình và bán máy bay không người lái cho Nga

Các Bộ trưởng Ngoại giao của Liên minh Châu Âu đã áp đặt các biện pháp trừng phạt mới đối với các nhà lãnh đạo tôn giáo, quan chức cấp cao và nhân viên truyền thông nhà nước hàng đầu của Iran, liên quan đến việc đàn áp các cuộc biểu tình chống chính phủ và cung cấp máy bay không người lái cho Nga để sử dụng ở Ukraine.

Hai mươi cá nhân và một thực thể đã bị xử phạt vào ngày 12/12 vì vi phạm nhân quyền; trong khi có thêm 4 người khác cùng nhiều thực thể đã cũng bị chế tài vì cung cấp máy bay không người lái cho Nga. Các biện pháp trừng phạt bao gồm đóng băng tài sản và cấm qua lại EU.

Đài truyền hình Cộng hòa Hồi giáo Iran thuộc sở hữu nhà nước đã bị đóng băng tài sản. EU nhìn nhận hãng truyền thông này là “cơ quan ngôn luận” cho “phản ứng bạo lực đối với các cuộc biểu tình gần đây ở Iran”.

Người Iran đã phản đối những hạn chế của chính phủ đối với cuộc sống hàng ngày của họ kể từ cuối tháng 9, sau cái chết của cô Mahsa Amini 22 tuổi, người bị cảnh sát bắt giữ vì cáo buộc vi phạm quy định nghiêm ngặt về trang phục của Cộng hòa Hồi giáo.

Các cuộc biểu tình chống chính phủ lan rộng thành cuộc nổi dậy của người dân Iran từ mọi thành phần xã hội, hiện đang đặt ra một trong những thách thức lớn nhất đối với các nhà lãnh đạo đất nước kể từ cuộc cách mạng Iran năm 1979, dẫn đến việc thành lập nước Cộng hòa Hồi giáo.

Người đứng đầu chính sách đối ngoại của khối, ông Josep Borrell cho biết, EU “sẽ thực hiện bất kỳ hành động nào có thể để hỗ trợ phụ nữ trẻ và những người biểu tình ôn hòa”.

Trong một tuyên bố, các bộ trưởng ngoại giao EU nêu rõ: “Liên minh châu Âu mạnh mẽ lên án việc chính quyền Iran sử dụng vũ lực một cách rộng rãi, tàn bạo và không cân xứng đối với những người biểu tình ôn hòa, bao gồm cả phụ nữ và trẻ em, dẫn đến hàng trăm người thiệt mạng.”

Mới đây, ngày 12/12, Iran đã hành quyết thêm một người từng tham gia biểu tình, bằng cách treo cổ công khai anh này từ một cần cẩu xây dựng, như một lời cảnh báo nghiêm trọng đối với những người biểu tình khác.

Ngoại trưởng Đức Annalena Baerbock bày tỏ: “Với lệnh trừng phạt này, chúng tôi đang nhắm mục tiêu cụ thể vào những cá nhân tiến hành các vụ hành quyết [và] bạo lực đối với những người dân vô tội”.

Ngoài ra, các bộ trưởng còn chỉ trích Iran cung cấp máy bay không người lái cho Nga, nhận định rằng “vũ khí do Iran cung cấp đang được Nga sử dụng bừa bãi nhằm vào dân thường và cơ sở hạ tầng của Ukraine, gây ra sự tàn phá khủng khiếp và đau khổ cho con người”.

Trước đó, Nga đã bị cáo buộc gửi máy bay không người lái do Iran sản xuất qua Ukraine để tấn công các nhà máy điện và cơ sở hạ tầng quan trọng khác. EU cho hay, họ có bằng chứng cho thấy Iran đã bán máy bay không người lái cho Nga kể từ khi cuộc chiến bắt đầu vào tháng Hai.

Trong những tuần gần đây, bất chấp sự phủ nhận của Iran và Nga, những hình ảnh về máy bay không người lái Shahed-136 (được đổi tên ở Nga thành Geran-2) xuất hiện trên bầu trời Ukraine, đã lan truyền khắp các phương tiện truyền thông toàn cầu.

Iran xác nhận đã vận chuyển một số lượng nhỏ máy bay không người lái tới Nga, nhưng khẳng định họ đã làm như vậy trước khi Moscow xâm lược Ukraine.

Đáng lưu ý, các nhà lãnh đạo phương Tây lo ngại Tehran cũng sẽ sớm cung cấp tên lửa đạn đạo cho Nga.

Các ngoại trưởng cảnh báo Iran không được cung cấp thêm vũ khí và “đặc biệt là bất kỳ bước đi nào hướng tới khả năng chuyển giao tên lửa đạn đạo tầm ngắn cho Nga, điều này sẽ tạo thành một sự leo thang nghiêm trọng”.

Tháng trước, EU đã áp đặt các biện pháp trừng phạt đối với người đứng đầu Lực lượng Vệ binh Cách mạng Iran, Lực lượng Hàng không vũ trụ của Lực lượng Vệ binh và một công ty sản xuất máy bay không người lái, mà khối cho biết Nga đã sử dụng sản phẩm của họ tại Ukraine.