Freedom House: Các hoạt động chống ĐCSTQ thực tế nhiều hơn những gì nhìn thấy được

Chủ tịch Freedom House cho biết dựa trên cơ sở theo dõi điều tra các sự kiện công khai chống chính phủ trên khắp Trung Quốc của cơ quan này, tin rằng sự bùng phát “Phong trào Giấy trắng” hiện nay có thể chỉ là “phần nổi tảng băng trôi” của những cuộc biểu tình chống Đảng Cộng sản Trung Quốc (ĐCSTQ). Bởi vì sự kiểm duyệt Internet nghiêm ngặt của chính quyền nước này đã ngăn không cho tin tức về nhiều cuộc biểu tình nhỏ lọt ra ngoài.

Theo báo cáo của hãng truyền thông Mỹ Breitbart News vào ngày 5/12, ông Michael Abramowitz, Chủ tịch của Freedom House, một tổ chức có trụ sở tại Washington DC., đã nhận lời phỏng vấn của giới truyền thông vào cuối tuần qua, nghiên cứu thảo luận về khởi nguồn, tính chất và ảnh hưởng tiềm ẩn của các cuộc biểu tình giấy trắng gần đây nổ ra ở một số thành phố lớn của Trung Quốc.

Ông Abramowitz cho rằng việc “chính quyền (ĐCSTQ) nhiều năm qua liên tục tăng cường đàn áp” là đang thúc đẩy một phong trào phản đối ngày càng phát triển. Các cuộc phản đối này có mối liên hệ với nhau một cách lạ thường hiếm thấy ở Trung Quốc. Trong đó, một phần là do sự phản đối của công chúng đối việc chính quyền thực thi chính sách “zero COVID” gần 3 năm qua.

Ông nói rằng việc phản đối chính sách “zero COVID” là động lực đằng sau các cuộc biểu tình quy mô lớn gần đây. Zero COVID chủ yếu dựa vào việc phong tỏa đột ngột các thành phố lớn và giam giữ hàng chục ngàn người trong các trại cách ly (bệnh viện cabin) được quản lý kém. Ngay trước khi các cuộc biểu tình lan sang các thành phố lớn của Trung Quốc, một vụ hỏa hoạn đã được xử lý kém vào ngày 24/11 tại Urumqi, thủ phủ của Tân Cương – một khu vực mà ĐCSTQ hiện đang thực hiện hành vi diệt chủng đối với người Hồi giáo Duy Ngô Nhĩ bản địa. Ngọn lửa đã trở thành mầm mống sự phẫn nộ của công chúng. Do chính sách “zero COVID”, tòa nhà chung cư cao tầng nơi xảy ra hỏa hoạn đã bị phong tỏa, người dân không thể thoát ra ngoài và xe cứu hỏa không thể tiếp cận đủ gần để dập lửa, khiến khoảng 10 đến 40 người thiệt mạng, bao gồm cả trẻ em.

Bên cạnh việc phản đối “zero COVID”, nhiều người biểu tình cũng phản đối sự cai trị đàn áp của ĐCSTQ, họ chọn cách giơ những tờ giấy trắng để bày tỏ sự bất bình và bất đồng ý kiến.

Ông Abramowitz cho biết các cuộc biểu tình gần đây ở các thành phố lớn của Trung Quốc – nổi bật nhất là thủ đô Bắc Kinh và các thành phố lớn Thượng Hải, Quảng Châu, Thành Đô và Trịnh Châu – “có thể chỉ là phần nổi của tảng băng trôi”, vì cơ chế kiểm duyệt internet khổng lồ của Trung Quốc khiến cho thông tin các cuộc biểu tình nhỏ ở các khu vực dân cư thưa thớt không thể lan truyền ra ngoài.

Ông Abramowitz cũng nhận thấy rằng mức độ liên quan giữa các cuộc biểu tình này là không bình thường. Ông nói: “Chúng tôi không nghĩ rằng các cuộc biểu tình được điều phối bởi một phong trào lớn hơn hoặc các nhân vật chủ chốt, nhưng chúng tôi đang thấy sự liên quan với nhau ở một mức độ nào đó, điều này là không bình thường trong các cuộc biểu tình ở Trung Quốc. Hầu hết các biểu đạt ý kiến bất đồng ​​mà Freedom House theo dõi ở Trung Quốc liên quan đến các sự kiện độc lập ở các thành phố cụ thể, nhưng chỉ trong 3 ngày, các cuộc biểu tình ngày 25/11 đã lan rộng thành một phong trào phi tập trung bao gồm hàng chục cuộc biểu tình, chúng có một điểm chung là thời gian, biểu tượng (giấy trắng) và thông điệp.” 

Ngay trước khi các cuộc biểu tình rầm rộ nổ ra ở Trung Quốc vào cuối tháng 11, Freedom House đã đưa ra một sáng kiến ​​mới có tên là “China Dissent Monitor” (Theo dõi bất đồng ý kiến Trung Quốc). Đây là một cơ sở dữ liệu, mục đích là ghi lại các cuộc biểu tình đang gia tăng và các hoạt động công cộng thông thường chống Chính phủ ở Trung Quốc, và làm cho chúng có thể tìm kiếm được trên mạng. Freedom House lưu ý rằng việc lên tiếng chống lại Chính phủ Trung Quốc đã trở nên phổ biến đến mức cần phải có một dự án để nhóm này theo dõi tất cả.

• Freedom House: Dù đàn áp gia tăng, biểu tình vẫn diễn ra hàng ngày ở Trung Quốc

Ông Abramowitz nói với Breitbart News: “Trái ngược với những gì ĐCSTQ muốn thế giới tin tưởng, những cuộc biểu tình này không phải là ví dụ duy nhất gần đây về việc những người ở Trung Quốc công khai biểu đạt sự bất đồng ý kiến. Từ tháng 6 đến tháng 10 năm nay, giám sát bất đồng chính kiến Trung Quốc của Freedom House đã theo dõi được ít nhất 822 sự kiện công khai biểu đạt, các sự kiện này phân tán ​​ở 27 tỉnh.”

Ông giải thích: “Ở một quốc gia có 1,5 tỷ dân, hàng chục cuộc biểu tình liên quan đến hàng ngàn người có vẻ không đáng để nói. Nhưng xét đến mức độ báo cáo thực địa có thể vượt qua tường lửa ĐCSTQ là quá ít, do đó những gì mà chúng ta thấy được có thể chỉ là ‘phần nổi tảng băng trôi’ của các cuộc biểu tình.”

Ông cũng cho biết: “Các yêu cầu liên quan đến các biện pháp chấm dứt zero COVID dường như phổ biến hơn các lời kêu gọi công khai về tự do chính trị hoặc thay đổi. Nhưng những lời kêu gọi công khai về tự do chính trị hoặc thay đổi lại nguy hiểm hơn, vì vậy nhiều cuộc biểu tình có thể được thúc đẩy bởi sự kết hợp của hai yếu tố này.”

ĐCSTQ ở mức độ rất lớn đã từ chối thừa nhận tính hợp pháp của các cuộc biểu tình, coi đó như một sự phá vỡ trật tự xã hội không cần thiết, và còn đổ lỗi do có “sự xâm nhập và phá hoại” của các thế lực thù địch nước ngoài.

Tuy nhiên, các quan chức ở tầng quyền lực cao nhất trong ĐCSTQ đang thay đổi ngôn từ của họ, và hiện cho rằng “zero COVID” cần phải được “tối ưu hóa”, nghĩa là nới lỏng các hạn chế trong phòng chống dịch bệnh.

• ĐCSTQ ra quy tắc chống dịch mới, Trung ương Đoàn thừa nhận ‘Zero COVID’ có vấn đề

Thứ Sáu tuần trước (ngày 2/12), phương tiện truyền thông của đảng là tờ Thời báo Hoàn cầu thông báo rằng các nhà khoa học Trung Quốc tại Đại học Vũ Hán vừa phát hiện ra, biến thể virus corona mới, tức “omicron”, ít gây bệnh hơn cho bệnh nhân – điều mà các nhà khoa học hàng đầu khác trên thế giới đã đưa ra kết luận từ cuối năm 2021 đến đầu năm 2022, nhưng kiểu biểu hiện này là chưa từng có đối với Chính phủ Trung Quốc (ĐCSTQ).

• Trung Quốc: Hơn 50 thành phố giảm xét nghiệm, nới lỏng kiểm soát dịch

Phản ứng của chính quyền dường như là sự nhượng bộ bắt buộc đối với các cuộc biểu tình

Ông Abramowitz nói: “Trong vài ngày qua, chúng tôi đã quan sát thấy những thay đổi có thể xảy ra trong luận điệu tuyên truyền (của ĐCSTQ) nhằm giảm bớt nỗi sợ hãi của công chúng đối với virus corona mới, cũng như các động thái tiềm năng nhằm tăng cường nỗ lực tiêm chủng. Đây có thể là một điềm báo chính sách thay đổi, nhưng bất kỳ thay đổi nào cũng sẽ chậm, dù nó thực sự xảy ra.”

Ông chỉ ra rằng chính quyền ở “cấp địa phương” tại Trung Quốc đã đáp ứng những người biểu tình bằng những nhượng bộ trong suốt cả năm, nhưng điều này chỉ có tác dụng ngăn chặn sự phát triển hơn nữa của phong trào phản đối Chính phủ.

Ông Abramowitz cho biết: “15 trong số 79 cuộc biểu tình chống phong tỏa được Freedom House ghi lại từ tháng 6 đến tháng 10 đã dẫn đến một số nhượng bộ từ chính quyền địa phương. Theo báo cáo, Bắc Kinh đã ban hành một kế hoạch để thoát khỏi chính sách zero COVID.”

Trong “Báo cáo Tự do trên Thế giới” năm 2022 mới nhất, Freedom House lưu ý rằng Trung Quốc Cộng sản là một trong những chế độ độc đoán nhất trên thế giới; lợi dụng việc phòng chống dịch bệnh để tiến hành kiểm soát người dân và trừng phạt những người cung cấp các nguồn thông tin độc lập cũng như chỉ trích cách xử lý yếu kém của Chính phủ đối với dịch bệnh.

Ông Abramowitz chỉ ra rằng với quy mô và hiệu quả của các cuộc đàn áp trước đây của ĐCSTQ, bất kỳ thay đổi lớn nào có lợi cho tự do ở Trung Quốc đều có thể đòi hỏi một phong trào phản kháng lâu dài và có tổ chức hơn so với các hoạt động phản kháng hiện tại.

Ông nói: “Những người biểu tình Trung Quốc đang mạo hiểm mọi thứ để đấu tranh cho tự do, điều này tự nó đã truyền cảm hứng, nhưng ĐCSTQ vẫn là một trong những chính quyền hà khắc nhất.