Hạ viện thông qua 4 sửa đổi nhằm tăng cường quan hệ Mỹ – Đài Loan

Hạ viện Hoa Kỳ gần đây đã thông qua bốn sửa đổi do Dân biểu Tom Tiffany (Đảng Cộng hòa, Wisconsin) đề xuất nhằm thúc đẩy mối quan hệ giữa Hoa Kỳ và Đài Loan và từ bỏ chính sách “Một Trung Quốc”.

Những sửa đổi này, lần lượt được thông qua vào ngày 27 và ngày 28 tháng 9, đã được tích hợp vào Đạo luật Phân bổ của Bộ Quốc phòng và Đạo luật Phân bổ của Bộ Ngoại giao.

Trong số các sửa đổi có sửa đổi về “bản đồ trung thực”, cấm Bộ Quốc phòng tạo, mua hoặc hiển thị bất kỳ bản đồ nào mô tả Đài Loan là một phần lãnh thổ của Trung Quốc.

Ông Tiffany kêu gọi Washington bỏ chính sách “Một Trung Quốc” – chính sách công nhận chỉ có một Trung Quốc và thừa nhận lập trường của Đảng Cộng sản Trung Quốc (ĐCSTQ) đối với Đài Loan. Dân biểu Tiffany gọi đó là “một chính sách lỗi thời và không trung thực”.

Ông Tiffany nói với Hạ viện: “Tất cả chúng ta đều biết rằng Đài Loan không phải và cũng chưa bao giờ là một phần của Trung Quốc cộng sản. Kể từ những năm 1970, chính sách được gọi là ‘Một Trung Quốc’ của Mỹ đã thừa nhận những tuyên bố không có thật của Bắc Kinh về Đài Loan.”

“Mặc dù sửa đổi của tôi sẽ không chấm dứt chính sách sai lầm đó nhưng ít nhất nó sẽ yêu cầu các bản đồ mà chúng ta sử dụng phản ánh một thực tế đơn giản: Trung Quốc là Trung Quốc và Đài Loan là Đài Loan”.

Bản sửa đổi thứ hai của ông loại bỏ những hạn chế của Bộ Ngoại giao mà trước đây đã hạn chế liên lạc và hợp tác giữa các quan chức Hoa Kỳ và những người đồng cấp ở Đài Loan.

“Mỹ không cần giấy phép từ Trung Quốc cộng sản để nói chuyện với bạn bè và đồng minh. Và chính sách đó sẽ chấm dứt ngay hôm nay”, ông Tiffany nói.

Ông cho biết những hạn chế đó được áp đặt “theo lệnh của Trung Quốc cộng sản”, nhằm ngăn cản các quan chức cấp cao của Hoa Kỳ đến thăm Đài Loan và cảnh báo các quan chức Hoa Kỳ không được xem Đài Loan là một quốc gia hoặc các nhà lãnh đạo được bầu của nước này là một chính phủ.

Ông Tiffany nói: “Về bản chất, những hạn chế đó được thiết kế để ngăn chặn sự tương tác cấp cao giữa các quan chức Hoa Kỳ và Đài Loan – mặc dù trên thực tế rằng chính sách chính thức của Hoa Kỳ kể từ năm 2018 là khuyến khích và tạo điều kiện cho các hoạt động tương tác đó”.

Vào ngày 28 tháng 9, Hạ viện đã thông qua sửa đổi của ông Tiffany, theo đó sẽ chấm dứt chính sách của Bộ Ngoại giao về việc cho phép các nhà lãnh đạo được bầu của Đài Loan được quyền quá cảnh Hoa Kỳ ở các thành phố xa Washington.

Một sửa đổi khác được thông qua cùng ngày sẽ dỡ bỏ các hạn chế về liên lạc giữa các quan chức Mỹ và Đài Loan do Bộ Ngoại giao áp đặt trước đây thông qua bản ghi nhớ năm 2021.

Ông Tiffany cho biết chính quyền Trump đã dỡ bỏ những hạn chế này nhưng chúng đã được khôi phục lại sau khi Tổng thống Joe Biden nhậm chức.

Ông lập luận: “Chúng ta không có những quy tắc như thế này trong quan hệ tương tác của Hoa Kỳ với Trung Quốc cộng sản… Các quan chức trong chính quyền Biden tiếp tục ngồi cùng bàn với các quan chức ĐCSTQ mà chính Ngoại trưởng của chúng ta đã cáo buộc phạm tội diệt chủng”.

Chính trị gia Đảng Cộng hòa nói thêm: “Vậy nhưng, chúng ta vẫn tiếp tục thực thi những điều kiện xuống cấp này đối với Đài Loan, một người bạn lâu năm và là nền dân chủ bạn hữu”.

Đài Loan là nguồn cơn xích mích thường xuyên giữa Hoa Kỳ và Trung Quốc. Chính quyền Trung Quốc đã tổ chức một cuộc tập trận quân sự kéo dài ba ngày quanh hòn đảo tự trị vào tháng Tư sau khi Tổng thống Đài Loan Thái Anh Văn gặp Chủ tịch Hạ viện Hoa Kỳ Kevin McCarthy (Đảng Cộng hòa, California) ở California. Trung Quốc đã điều động 91 máy bay chiến đấu và và 12 tàu hải quân trong ngày cuối cùng của cuộc tập trận đó. 

ĐCSTQ tuyên bố Đài Loan là một tỉnh nổi loạn phải thống nhất với đại lục bằng mọi biện pháp cần thiết, mặc dù quốc đảo này chưa bao giờ bị ĐCSTQ cai trị và là một quốc gia dân chủ tự trị kể từ khi Nội chiến Trung Quốc kết thúc vào năm 1949.

Hoa Kỳ chính thức công nhận – nhưng không bảo chứng – quan điểm của ĐCSTQ. Hoa Kỳ không có quan hệ ngoại giao chính thức với Đài Loan. Tuy nhiên, Washington bị ràng buộc bởi Đạo luật Quan hệ Đài Loan để cung cấp cho hòn đảo này những vũ khí cần thiết để tự vệ và ngăn chặn bất kỳ thay đổi đơn phương nào đối với hiện trạng.

Vào tháng 5 năm 2022, Tổng thống Biden cho biết Washington sẽ bảo vệ Đài Loan nếu chính quyền Trung Quốc tấn công hòn đảo này.

“Hãy nhìn xem, tình hình là thế này. Chúng tôi đồng ý với chính sách ‘Một Trung Quốc’; chúng tôi đã ký kết chính sách đó và tất cả các thỏa thuận dự kiến được thực hiện từ đó. Nhưng ý tưởng rằng [Đài Loan] có thể bị chiếm bằng vũ lực … là không phù hợp”, Tổng thống Biden nói với các phóng viên ở Tokyo.

Mặc dù Tổng thống Biden đã đưa ra những bình luận tương tự nhiều lần trước đây, nhưng các nhân viên Nhà Trắng luôn cố gắng làm rõ rằng không có thay đổi chính thức nào trong chính sách Đài Loan của Hoa Kỳ, và họ cam kết sẽ không đơn phương ủng hộ nền độc lập của Đài Loan.