Hai bên không đổi quan điểm sau gặp mặt Trump-Zelensky

Ứng viên Tổng thống Mỹ Trump và Tổng thống Zelensky đã gặp mặt hôm Thứ Sáu 27/9 về giải pháp hòa bình cho chiến tranh Ukraine. Trả lời các phóng viên, ông Trump khẳng định “quan hệ tốt” với cả tổng thống của Nga và Ukraine và cuộc xung đột nên giải quyết bằng “thỏa thuận công bằng.” Ông Zelensky nói ông đã trình bày “kế hoạch chiến thắng” cho ông Trump và tuyên bố cuộc gặp mặt là “rất hiệu quả.”

Cuộc gặp mặt diễn ra tại tòa nhà Trump Tower, Manhattan, New York, là lần gặp trực tiếp của Donald Trump và Zelensky kể từ 2019, thời mà ông Trump ở cương vị Tổng thống Mỹ.

Xuất hiện bên cạnh Zelensky sau lần gặp mặt này, ông Trump nói: “Tôi đã hiểu thêm được rất nhiều điều, nhưng tôi nghĩ tôi vẫn không đổi cơ điểm rằng cả hai chúng tôi đều muốn thấy [chiến tranh] này kết thúc, và cả hai chúng tôi đều muốn thấy một thỏa thuận công bằng (fair deal) được thực hiện.”

Ông Trump nói ông có quan hệ rất tốt với cả Tổng thống Nga Vladimir Putin và Tổng thống Zelensky, và tái khẳng định rằng ông sẽ vận dụng “quan hệ” này để xúc tiến đàm phán hòa bình nếu ông đắc cử tổng thống sau 37 ngày tới. Đây là điều ông vẫn nói suốt từ năm ngoái. Ông Trump thường nói về tình trạng tồi tệ của đất nước và con người Ukraine do chiến tranh gây ra, và đó là nguyên nhân mà chiến tranh nên kết thúc.

Ông Zelensky nói về “kế hoạch chiến thắng” của mình, và khẳng định hai bên, Trump và Zelensky, đều đồng ý rằng chiến tranh Ukraine nên sớm kết thúc. Ông vẫn nói trong thời gian này rằng “Putin không thể thắng, Ukraine sẽ chiến thắng.” Ông Zelensky nói rằng lý do ông gặp ông Trump là vì ông muốn gặp mặt cả 2 ứng viên.

“Chúng tôi [Trump và Zelensky] có quan hệ rất tốt, và tôi cũng có quan hệ rất tốt, mọi người biết đấy, với Tổng thống Nga Vladimir Putin,” ông Trump nói.

Có một thời điểm trong họp báo chung ngay trước cuộc họp, ông Zelensky gợi ý rằng quan hệ với Zelensky là tốt hơn quan hệ với Putin, thì ông Trump nói, “Yeah, nhưng bạn biết đấy, cần 2 người mới có thể nhảy điệu tango.”

Ông Trump tán dương ông Zelensky là một người “bằng thép.” Ông Zelensky kể rằng nói chuyện với ông Trump là “rất hiệu quả.”

Ông Zelensky gửi lời mời ông Trump tới thăm Ukraine, và ông Trump trả lời “tôi sẽ” nhưng với ngữ khí không chắc chắn. Ông nói Ukraine là “đất nước xinh đẹp” và cuộc chiến tranh lẽ ra không xảy ra, nếu ông vẫn giữ cương vị tổng thống Mỹ.

Khi được hỏi công thức đàm phán cụ thể của ông là thế nào, ông Trump từ chối và nói “còn quá sớm để công bố. Tôi có chủ kiến của mình, và tôi chắc chắn rằng Tổng thống [Zelensky] cũng có chủ kiến riêng.”

Sau khi gặp mặt cả ông Trump và bà Harris, ông Zelensky đã tuyên bố “Kế hoạch chiến thắng đã được trình bày với người Mỹ và chúng tôi đã giải thích mỗi từng chi tiết rồi.”

Theo Reuters bình luận, kế hoạch này là đòi hỏi thêm vũ khí và khả năng dùng vũ khí tầm xa bắn vào Nga, và nó được lập ra khi mang theo kỳ vọng làm tối hậu thư gây sức ép đối với Nga, theo nguồn tin quan chức Mỹ, tuy nhiên, một số quan chức Mỹ cho rằng kỳ vọng ấy không thực tế.

Trước khi hai bên gặp mặt, ông Zelensky đã có các hành động biểu đạt thái độ ủng hộ bà Harris trong cuộc bầu cử sắp tới. Điều đó đã làm bất mãn một số thành viên Đảng Cộng hòa gồm cả ông Trump.

Ngay cả Thượng nghị sỹ Mỹ Lindsey Graham, người ủng hộ công khai và mạnh mẽ Ukraine nhiều năm qua và từng đến thăm Kiev vài lần trong thời gian chiến tranh, cũng tức giận nói rằng “đó là can thiệp chính trị, là một sai lầm” khi nhận xét về vụ việc ông Zelensky đi tua tới nhà máy vũ khí tại Pennsylvania, ra mặt ủng hộ Đảng Dân chủ vào hôm Chủ Nhật.

Cuộc gặp mặt Trump-Zelensky suýt nữa đã không diễn ra. Như Pravda Ukraine đưa tin, ông Zelensky sau đó tuyên bố rằng điều quan trọng là theo kế hoạch thì ông cần sự ủng hộ mạnh mẽ của Mỹ kể cả sau bầu cử vào tháng 11, “đó là lý do tôi quyết định gặp mặt cả hai ứng viên [tổng thống Mỹ].”

Reuters bình luận rằng, về vấn đề Ukraine, quan điểm Đảng Cộng hòa cũng ăn ý với ông Trump, và quan điểm của bà Harris cũng ăn ý với Đảng Dân chủ.

Đảng Cộng hòa nhiều lần chất vấn về tính hiệu quả của những viện trợ khổng lồ mà Washington dành cho Kiev. Nhiều tiếng nói cho rằng đó là vô dụng, là không thay đổi được kết quả cuối cùng của cuộc chiến. Ông Trump vẫn thường nói rằng giải pháp ngoại giao hòa bình là lựa chọn tốt nhất, chấm dứt thương vong đang gia tăng cho cả Nga và Ukraine.

Tổng thống Joe Biden và Đảng Dân chủ kiên trì cho rằng các biện pháp cứng rắn bằng quân sự đối với Nga mới là lựa chọn hợp lý, và tuyên bố rằng đó là vì để tự do dân chủ và toàn vẹn lãnh thổ cho Ukraine, thuận theo nguyện vọng của người dân Ukraine.

Reuters đưa ra con số thăm dò của mình (hãng tin thiên tả), nói 64% cử tri đã đăng ký cho hay họ ủng hộ Mỹ tiếp tục viện trợ vũ khí để đánh vào Nga, trong đó, 78% phe Đảng Dân chủ ủng hộ, và 56% phe Đảng Cộng hòa ủng hộ.

Nhật Tân (t/h)