Hàng ngàn tín đồ Kitô tham dự Lễ Chủ Nhật tại tu viện Kyiv Pechersk Lavra

Như vậy, liên tiếp 3 ngày Lễ Chủ Nhật kể từ ngày chính quyền Zelensky tuyên bố trục xuất tu sỹ của Tu viện Các hang động (Pechersk Lavra), đều có hàng ngàn giáo dân tới dự lễ, bất chấp sức ép ngày càng gia tăng của chính quyền khi hạn chót trục xuất 29/3 đang tới gần. Trong tình huống chiến tranh không cho phép biểu tình, thì tổ chức lễ hàng ngàn tín đồ ngày 26/3 được giới quan sát coi như hình thức biểu tình phản đối đàn áp tôn giáo.

Hàng loạt các video, cả của những kênh ủng hộ hay phản đối đàn áp tôn giáo, có cả livestream, đã đưa hình ảnh về buổi lễ Chủ Nhật trang nghiêm và thần thánh trong thời tiết nắng nhẹ trời trong với những làn gió phất phơ thổi từ sông Dnepr vào những ngày đầu xuân, tại nơi được mệnh danh là “viên ngọc trai” của Chính thống Giáo, tọa lạc trên sườn đồi thấp với nhiều hàng cây xanh.

Đáng tiếc thay, rất có thể đây là lần cuối cùng thế giới được chứng kiến cảnh như thế này.

Trong cả 3 buổi lễ Chủ Nhật liên tiếp, giáo dân đều tới, với nhiều ngàn người, không che mặt bằng khẩu trang, thể hiện rõ ràng phản đối quyết định của chính quyền. Trong tình hình chiến tranh, khi biểu tình công khai sẽ là bất hợp pháp, thì hoạt động Lễ Chủ Nhật của tu viện được xem như phản đối đàn áp tôn giáo nhắm vào Giáo hội Chính thống UOC.

Người đứng đầu Giáo hội Chính thống UOC, Metropolitan Onufry, đã có phần thuyết trình khá dài trước rất đông giáo dân.

Mặc dù nội dung của bài thuyết là lặp lại các luận điểm mà UOC đưa ra liên tiếp trong những ngày qua. Nhưng đây là lần đầu tiên mà người đứng đầu giáo hội có ảnh hưởng lớn nhất ở Ukraine lên tiếng trước một lượng công chúng đông như vậy để nói rõ một đề tài nhạy cảm vào thời điểm gay gắt này. Ông chỉ ra sự vô lý của cuộc đàn áp nhắm vào UOC, và kêu gọi các tín đồ hãy dùng các biện pháp an hòa để phản đối.

Diễn văn theo như được công bố có đoạn mở đầu:

“Anh chị em thân mến! Người Ukraine yêu Chúa!”

“Gần đây, toàn bộ thế giới Chính thống giáo đang chấn động trước tin tức về việc Nhà thờ Chính thống Ukraine bị tước quyền ở lại Nhà thờ Chính thống Kyiv-Pechersk Lavra một cách phi lý.”

“Đại diện của Bộ Văn hóa và Chính sách Thông tin của Ukraine đã thông báo ý định trục xuất cộng đồng tu viện khỏi lãnh địa tu viện Kyiv-Pechersk Lavra, nơi mà các tu sỹ đã dựng lên từ đống đổ nát theo đúng nghĩa đen, 35 năm sau khi khôi phục hoạt động của tu viện cổ kính này. Các tu sỹ, giáo sỹ, và học đồ bị trục xuất khỏi ngôi nhà của mình. [Chính quyền] che đậy bản thân bằng những lý lẽ huyền ảo, không tồn tại, mà không chứa bất kỳ cơ sở thực tế…”

Tu viện trưởng Metropolitan Pavel cũng có mặt. Cùng với nhiều chức sắc hàng đầu của giáo hội, buổi Lễ Chủ Nhật thứ 4 của Mùa Chay đã được diễn ra trọn vẹn, theo những gì được thấy trên video livestream. Trong đó có cả lễ tấn phong các vị chức sắc của tôn giáo.

Người của các kênh truyền thông thân nhà nước cũng tới, và họ bị các tín đồ Kitô tỏ thái độ chán ghét ra mặt.

Những ngày qua, như những gì được thấy trên mạng xã hội, truyền thông nhà nước liên tục có các chương trình cổ xúy cho quyết định “tăng cường độc lập tinh thần” của Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky.

Trong video của kênh truyền hình 5 Kanal, phóng viên truyền hình tìm cách tiếp cận tín đồ và tuyên truyền quan điểm của chính quyền như UOC là giáo hội Nga, v.v. nhưng bị tín đồ phản ứng gay gắt.

Theo một video khác trên mạng xã hội, người của anh ninh đặc nhiệm SBU đã tới, trong đó có người đi vào bên trong nơi diễn ra nghi lễ, nhưng bị tín đồ có kiến thức về luật pháp vặn hỏi, và buộc người của SBU phải rời đi. Dù sao thì Thứ Tư mới là hạn chót cuối cùng của lệnh trục xuất, cho nên Lễ Chủ Nhật của UOC vào 26/3 vẫn là hợp pháp.

Những cảnh tín đồ UOC phản ứng bất hợp tác, đã được các kênh truyền thông nhà nước tách ra, trình chiếu cho nhân dân Ukraine xem, phục vụ cho mục đích tuyên truyền của ông Zelensky.

Bất chấp thực tế tín đồ UOC cùng thân nhân của họ là các chiến binh đang phục vụ ở chiến trường, UOC đã nhiều lần có các hành động ủng hộ người Ukraine trong chiến tranh, nhà thờ của UOC bị Nga đánh sập, tu sỹ của UOC là nạn nhân của chiến tranh, các học sinh và tu sỹ của giáo hội hiến máu cho binh lính Ukraine bị thương, v.v. thì chính quyền Ukraine vẫn đang tiếp tục gia tăng các phê phán nhắm thẳng vào UOC.

Các kênh truyền thông chính thức của Ukarine gọi những tín đồ UOC là thân Nga, gọi các tu sỹ UOC là tu sỹ Nga, và gọi giáo hội UOC là giáo hội Nga. Các kênh không chính thức đã bắt đầu gọi những người Nga là người Moscow (Mútxcôvít), nước Nga là nước Moscow, v.v. tuân theo lối gọi miệt thị mà ông Zelensky ra mặt thúc đẩy từ ngày 11/3 vừa qua.

Việc chính quyền Zelensky công khai đàn áp giáo hội UOC, đồng thời ủng hộ giáo hội đối lập mới được thành lập vài năm, đặc biệt là nhất quyết miêu tả UOC là lực lượng của Nga, kẻ thù “khủng bố” đang reo rắc tai họa cho người Ukraine, cho thấy họ quyết tâm xóa sổ giáo hội đại biểu cho tín ngưỡng truyền thừa hàng nghìn năm này.

Lễ Chủ Nhật cuối cùng?

Phải chăng Lễ Chủ Nhật 26/3 là lễ cuối cùng có thể diễn ra như chúng ta đang thấy ở tu viện lịch sử Kyiv Pechersk Lavra?

Rất có thể.

Hãy xem cảnh tượng cái gọi là lễ tôn giáo mà giáo hội mới do chính quyền nâng đỡ diễn ra như thế nào: (phút 1:00) nhạc Rock với lời ca chém giết những người Mútxcôvít (ám chỉ người Nga); (phút 2:27) diễn cảnh ông Putin cùng đám ma quỷ trên nền đèn lazer nhức mắt; cùng nhiều cảnh diễn các tích của các tín ngưỡng khác mà mâu thuẫn với giáo điều của Kitô Giáo.

Những cảnh trong video trên là quay từ nhà thờ Refectory. Đây là một trong những nhà thờ được tu sỹ UOC đứng ra trùng tu và xây dựng từ di tích đổ nát năm 1988. Nhưng vào đầu tháng 1/2023, nó đã bị chính quyền lấy đi và đưa cho giáo hội đối lập, và tổ chức này đã triển khai những thứ hiện đại tân kỳ phục vụ cho chính trị và chiến tranh như vậy trong nhà thờ cổ kính.

Để có hình dung phần nào về so sánh, chúng ta thử xem một buổi lễ mà Giáo hội Chính thống UOC chủ trì là trông như thế nào ở video sau: