Hoa Kỳ muốn Kazakhstan giải đáp lý do cầu viện liên quân do Nga dẫn đầu

Secretary of State Antony J. Blinken meets virtually with the AFL-CIO Executive Council, from the U.S. Department of State in Washington, D.C. on July 9, 2021. [State Department Photo by Ron Przysucha/ Public Domain]

Ngày 9/1, Ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken cho hay, Washington đang chờ đợi câu trả lời từ các quan chức Kazakhstan về lý do tại sao họ cầu viện sự trợ giúp của lực lượng an ninh do Nga dẫn đầu để giải quyết tình trạng bất ổn trong nước. Ông cũng lên án lệnh nổ súng của chính phủ nước này.

Trong một cuộc phỏng vấn trên kênh truyền hình “State of the Union” của CNN, ông Blinken nêu vấn đề: “Chúng tôi có rất nhiều câu hỏi về lý do tại sao họ [Kazakhstan] cảm thấy buộc phải gọi tổ chức do Nga thống trị này.” Ông nói thêm, Kazakhstan sẽ có thể giải quyết các cuộc biểu tình một cách hòa bình. “Chúng tôi đang yêu cầu họ làm rõ điều đó.”

Trước đó, Tổng thống Kazakhstan Kassym-Jomart Tokayev yêu cầu sự hỗ trợ từ Tổ chức Hiệp ước An ninh Tập thể (CSTO) giúp ổn định tình hình sau khi biểu tình phản đối giá khí hóa lỏng tăng cao trở thành bạo loạn tại Kazakhstan. Ngay sau đó, tổ chức này đã điều động vài nghìn quân đến Kazakhstan, bao gồm cả lính dù Nga để bảo vệ các vị trí chiến lược. CSTO là liên minh an ninh do Nga lãnh đạo được thành lập năm 1992 sau khi Liên Xô sụp đổ. 6 thành viên của liên minh này gồm: Nga, Armenia, Belarus, Kazakhstan, Kyrgyzstan, và Tajikistan.

Hôm Chủ nhật (9/1), các nhà chức trách Kazakhstan thông báo, họ đã ổn định được tình hình trên khắp đất nước sau khi bùng phát bạo lực đẫm máu nhất trong 30 năm độc lập, và liên quân do Nga dẫn đầu đang canh gác “các cơ sở chiến lược”.

Tuy nhiên, đáng lưu ý là Tổng thống Tokayev cho phép lực lượng hành pháp nổ súng không cần cảnh báo vào các phần tử khủng bố và băng đảng kiên quyết không hạ vũ khí trong các cuộc biểu tình.

Theo số liệu từ Bộ Y tế, hơn 150 người đã chết và gần 6.000 người bị bắt ở Kazakhstan trong cuộc bạo loạn vừa qua.

Về vấn đề này, ông Blinken nhận định trên chương trình “This Week” của ABC: “Lệnh bắn giết này là sai trái và cần phải hủy bỏ.”

Ngoại trưởng Mỹ cũng cho rằng, Kazakhstan có thể sẽ gặp khó khăn nếu muốn Nga rút quân. Ông nói với các phóng viên: “Một bài học lịch sử gần đây là một khi người Nga ở trong nhà của bạn, thì đôi khi rất khó để mời họ rời đi.”

Theo Reuters, Bộ Ngoại giao Nga đã lên án phát biểu của ông Blinken là “kiểu tấn công điển hình” và cáo buộc nhà ngoại giao hàng đầu nước Mỹ đang nói dối về những sự kiện kịch tính tại Kazakhstan. Bộ Ngoại giao Nga nói rằng Washington nên phân tích quá trình chính họ can thiệp vào các nước như Việt Nam và Iraq.

“Nếu Antony Blinken yêu thích các bài học lịch sử nhiều đến vậy, thì ông ta nên xem xét đến điều này: khi người Mỹ ở trong nhà của bạn, thì bạn khó có thể sống yên ổn mà không bị cướp bóc hay hãm hiếp,” Bộ Ngoại giao Nga tuyên bố trên tài khoản Telegram của cơ quan này.

Bộ này còn khẳng định, việc triển khai quân đội ở Kazakhstan là một phản ứng hợp pháp đối với yêu cầu của Kazakhstan về sự hỗ trợ từ Tổ chức Hiệp ước An ninh Tập thể (CSTO).

Trên thực tế, căng thẳng giữa Moscow và phương Tây đang ở mức cao sau Chiến tranh Lạnh vì lo ngại Nga xâm lược Ukraine.

Minh Ngọc (Theo Reuters)

Xem thêm: