Iran từ chối cuộc điều tra của Liên Hợp Quốc về các cuộc biểu tình

Iran cho biết họ sẽ không hợp tác với phái bộ của Liên Hợp Quốc muốn điều tra về phản ứng của chính quyền đối với các cuộc biểu tình chống chính phủ đang diễn ra.

Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Iran Nasser Kanani nói với các phóng viên trong một cuộc họp báo hôm thứ Hai rằng Tehran sẽ “không có hình thức hợp tác nào với ủy ban chính trị được ngụy trang giống như một ủy ban tìm hiểu sự thật”.

Tuần trước, Iran thông báo họ đã thành lập một phái đoàn tìm hiểu thực tế tại địa phương, bao gồm các đại diện từ chính phủ, cơ quan tư pháp, quốc hội và những cơ quan khác, để điều tra “các sự kiện, bạo loạn và bất ổn” trong vài tuần qua.

Theo ông Kanani, điều này cấu thành một hành động “có trách nhiệm” của nhà nước Iran và bác bỏ mọi đề nghị điều tra của Liên hợp quốc.

Ông Kanani nói: “[Cuộc điều tra của Liên Hợp Quốc] đã lợi dụng các cơ chế nhân quyền để gây áp lực chính trị lên các quốc gia độc lập.”

Hội đồng Nhân quyền Liên Hợp Quốc tuần trước đã bỏ phiếu thành lập một phái đoàn tìm hiểu thực tế để điều tra những hành vi lạm dụng trong việc Iran xử lý các cuộc biểu tình chống chính phủ đã nổ ra trên khắp đất nước.

Các cuộc biểu tình bắt đầu sau cái chết của cô Mahsa Amini, 22 tuổi, vào tháng 9, sau khi cô bị cảnh sát đạo đức bắt giữ vì bị cáo buộc không tuân thủ quy định về trang phục của đất nước.

Trong số 47 thành viên của hội đồng, 25 người đã bỏ phiếu ủng hộ nghị quyết yêu cầu Tehran hợp tác với báo cáo viên đặc biệt của hội đồng về Iran, bao gồm cả việc cho phép tiếp cận các khu vực bên trong lãnh thổ Iran, chẳng hạn như các địa điểm nơi người dân bị bắt giữ.

Có 16 phiếu trắng và sáu quốc gia – Armenia, Trung Quốc, Cuba, Eritrea, Pakistan và Venezuela – đã bỏ phiếu chống lại biện pháp này.

Liên Hợp Quốc cho biết hơn 300 người đã thiệt mạng trong các cuộc biểu tình và gần 14.000 người bị bắt giữ. Các tổ chức nhân quyền khác đã cung cấp số liệu cao hơn, nhưng Iran không công bố bất kỳ con số chính thức nào, ngoài việc nói rằng hơn 50 nhân viên an ninh đã thiệt mạng.

Theo cơ quan tư pháp Iran, một số người đã nhận án tử hình sơ bộ vì tham gia “bạo loạn”, trong khi một quan chức cho biết Tòa án Tối cao Iran đã bắt đầu xét xử kháng cáo đối với những người bị kết án tử hình.

Trong hai tuần qua, các cuộc biểu tình đã diễn ra dữ dội nhất ở các tỉnh phía tây bắc của người Kurd ở Iran, với việc Lực lượng Vệ binh Cách mạng Hồi giáo (IRGC) xác nhận họ đang “tăng cường” sự hiện diện của mình ở đó.

Các quan chức hàng đầu của Iran đã nhiều lần cáo buộc Hoa Kỳ, Israel, Vương quốc Anh, Pháp, Đức và Ả Rập Xê Út đứng sau tình trạng bất ổn của đất nước.

Trong vài tuần qua, Iran đã đặc biệt tăng cường chỉ trích chống lại Đức, khi cường quốc châu Âu nhiều lần bày tỏ sự ủng hộ đối với các cuộc biểu tình ở Iran.

Cùng với Iceland, Đức đã đưa ra lời kêu gọi chính thức thành lập cuộc họp đặc biệt của Hội đồng Liên Hợp Quốc về Iran.

Bộ Ngoại giao Iran hôm thứ Hai đã triệu tập đại sứ Đức tại Tehran lần thứ hai kể từ khi bắt đầu các cuộc biểu tình để lên án những nhận xét “can thiệp và vô căn cứ” của các quan chức Đức và lên án cuộc họp của Liên Hợp Quốc.

Trong cuộc họp báo hôm thứ Hai, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Iran đã đeo mặt nạ phòng độc màu đen và điều hành phiên họp với chiếc mặt nạ này trên bục của mình.

Nó có ý nghĩa như một lời nhắc nhở về việc sử dụng vũ khí hóa học của Saddam Hussein trong cuộc chiến tranh Iran-Iraq kéo dài 8 năm vào những năm 1980.

Tehran từ lâu đã cáo buộc Đức cung cấp vũ khí hóa học cho ông Hussein. Ông Kanani cho biết có tới 80% vũ khí hóa học được sử dụng trong chiến tranh là do các công ty Đức cung cấp.

Xuân Lan (theo Al Jazeera)