Meta của Zuckerberg học X của Musk bỏ ‘fact-checking’ thay bằng ‘community note’

Meta, công ty mẹ của Facebook, Instagram, WhatsApp và Threads, vào thứ Ba (7/1) đã loan báo rằng họ sẽ ngừng chương trình kiểm tra thông tin (fact-checking) của bên thứ ba gây tranh cãi tại Hoa Kỳ và thay bằng hệ thống ghi chú cộng đồng (community note) giống như mạng xã hội X của tỷ phú Elon Musk. Trong một bài phát biểu qua video dài khoảng hơn 5 phút, ông Mark Zuckerberg, sáng lập và CEO của Meta, đã thừa nhận rằng chương trình kiểm tra thông tin “quá thiên vị chính trị” và “đã phá hủy nhiều niềm tin hơn là tạo ra”.

“Những gì vốn bắt đầu như một phong trào hướng đến sự hoà nhập hơn đã ngày càng được sử dụng để ngăn chặn các ý kiến và loại trừ những người có ý tưởng khác biệt, và nó đã đi quá xa”, ông Zuckerberg nói trong video.

Meta có kế hoạch triển khai hệ thống “Ghi chú cộng đồng”, cho phép người dùng đánh dấu các bài đăng có khả năng gây hiểu lầm để có thêm bối cảnh, tương tự như mô hình được sử dụng trên mạng xã hội X (tên mới của Twitter) của ông Elon Musk. Meta cũng sẽ loại bỏ các quy tắc hạn chế các chủ đề như nhập cư và bản dạng giới.

Ông Zuckerberg cũng lưu ý rằng những thay đổi này chịu ảnh hưởng của bối cảnh chính trị gần đây, bao gồm cả cuộc bầu cử tổng thống Hoa Kỳ vào tháng 11/2024 với chiến thắng của đề cử viên Đảng Cộng hoà Donald Trump. Vào tháng 12/2024, ông Musk và ông Trump đã dùng bữa tối tại tư dinh Mar-a-Lago, Florida của tổng thống đắc cử.

“Cuộc bầu cử gần đây cũng giống như một bước ngoặt văn hóa hướng đến việc ưu tiên ngôn luận một lần nữa“, ông Zuckerberg nói, đồng thời hứa sẽ giảm bớt số lượng “kiểm duyệt“.

Meta thừa nhận rằng những nỗ lực kiểm duyệt nội dung trước đây của họ đã “đi quá xa“, dẫn đến sai lầm và làm người dùng thất vọng. Ông Joel Kaplan, một đảng viên Cộng hòa nổi tiếng và là tân Giám đốc phụ trách các vấn đề toàn cầu của Meta, giải thích rằng quyết định này được đưa ra do lo ngại về việc những người kiểm tra thông tin độc lập có thể thiên vị khi xử lý lượng nội dung được kiểm tra thông tin quá nhiều.

“Các chuyên gia, giống như mọi người khác, đều có những thiên vị và quan điểm, định kiến riêng của họ. Điều này thể hiện trong các lựa chọn mà một số người đưa ra về nội dung cần kiểm tra thông tin và cách thức… Một chương trình có mục đích cung cấp thông tin quá thường xuyên đã trở thành một công cụ kiểm duyệt“, ông Kaplan tuyên bố.

Hệ thống “Ghi chú cộng đồng” dự kiến sẽ được Meta triển khai trên khắp Hoa Kỳ trong vài tháng tới, với các cải tiến liên tục được lên kế hoạch trong suốt cả năm. Meta cũng sẽ ngừng tác vụ hạ cấp nội dung đã kiểm tra thực tế, thay vào đó chọn sử dụng nhãn thông báo cho người dùng về thông tin bổ sung liên quan đến bài đăng đó.

Chương trình kiểm tra thực tế của bên thứ ba của Facebook được triển khai vào năm 2016 để đáp lại những cáo buộc về vai trò của mạng xã hội này trong việc phát tán thông tin sai lệch trong cuộc bầu cử tổng thống Hoa Kỳ. Kể từ đó, chương trình này đã phải đối mặt với những lời chỉ trích dai dẳng vì thiên vị, thiếu minh bạch và lo ngại về tính độc lập của các tổ chức kiểm tra thực tế. Những người theo cánh hữu bảo thủ từ lâu đã tuyên bố chương trình kiểm tra thực tế của Facebook nhắm mục tiêu không cân xứng vào những tiếng nói thiên hữu.

Năm 2023, ông Zuckerberg đã gửi một lá thư cho Ủy ban Tư pháp Hạ viện, trong đó ông thừa nhận rằng ông phải đối mặt với áp lực bên ngoài, bao gồm cả từ chính quyền Biden, để quản lý một số chủ đề nhất định, chẳng hạn như COVID-19, và thậm chí cả những mục như châm biếm và hài hước.

Năm 2022, ông Zuckerberg thừa nhận mạng xã hội của ông đã chủ động hạn chế phạm vi tiếp cận của một câu chuyện gây chấn động về con trai của Tổng thống đương nhiệm Joe Biden, ông Hunter Biden, sau khi FBI yêu cầu ông phải “cảnh giác” về thông tin sai lệch của nước ngoài.

Ông Trump đã sử dụng Facebook và Instagram rất nhiều trong nhiệm kỳ đầu tiên cho đến khi các tài khoản của ông bị đình chỉ sau cuộc hỗn loạn ngày 6 tháng 1 tại Điện Capitol Hoa Kỳ năm 2021. Facebook và Instagram đưa ra lý do đình chỉ tài khoản của ông Trump là vì lo ngại rằng tổng thống sẽ kích động thêm bạo lực bằng cách phủ nhận chiến thắng bầu cử của ông Joe Biden.

Mặc dù các tài khoản của ông Trump đã được khôi phục vào năm 2023, nhưng vào tháng Ba năm đó, ông đã gọi Meta của ông Zuckerberg là “kẻ thù của nhân dân” và sau đó cho rằng ông trùm công nghệ này nên bị bỏ tù vì can thiệp vào cuộc bầu cử.