Mỹ đề xuất Mỹ – Đài chia đôi sản xuất chip để đối phó với mối đe dọa từ ĐCSTQ

Bộ trưởng Thương mại Mỹ cho biết, trong bối cảnh Bắc Kinh công khai, không che giấu ý đồ muốn thôn tính Đài Loan, Mỹ đang thúc đẩy kế hoạch để Mỹ và Đài Loan mỗi bên nắm giữ một nửa năng lực sản xuất chip. Ông đã đưa ra phân tích về phương án này.

Ngày 27/9, ông Lutnick trả lời phỏng vấn kênh News Nation của Mỹ, giải thích rõ lý do tại sao cần chuyển một phần chuỗi cung ứng chip của Đài Loan sang Mỹ, cũng như cách làm thế nào để Đài Loan tin rằng sau khi chuyển giao công nghiệp chip, Mỹ vẫn có thể giúp họ chống lại mối đe dọa từ Đảng Cộng sản Trung Quốc (ĐCSTQ).

Khi được hỏi về bước tiếp theo trong đàm phán thương mại, ông khẳng định Đài Loan sẽ là trọng tâm ưu tiên, đứng trước cả Ấn Độ và các quốc gia, khu vực khác, đồng thời dự đoán sẽ “rất nhanh” triển khai đối thoại chính thức với Đài Loan.

Được biết, Phó Viện trưởng Hành chính viện Đài Loan Trịnh Lệ Quân chuẩn bị lên đường sang Mỹ để tiến hành vòng đàm phán thuế quan tiếp theo. Nếu Mỹ và Đài Loan đạt được một thỏa thuận lớn về bán dẫn, điều này sẽ đánh dấu một bước đột phá quan trọng trong việc củng cố sản xuất chip nội địa của Mỹ, giảm phụ thuộc vào các nhà cung ứng dễ bị tổn thương bởi địa chính trị.

Trong buổi phỏng vấn, ông Lutnick chủ động đi thẳng vào vấn đề Đài Loan: “Đây là một vấn đề sắp đến và có ý nghĩa to lớn.” Ông nói: “Tôi hy vọng có thể trao đổi sâu với họ để giải quyết vấn đề này.”

Khi được hỏi “Mỹ thực sự mong muốn điều gì từ thỏa thuận thương mại với Đài Loan?”, ông trả lời: 95% chip dùng trong điện thoại và xe ô tô ở Mỹ được sản xuất tại Đài Loan. “Nhưng Đài Loan cách chúng ta 9.000 dặm, điều này nghe có vẻ không ổn, hơn nữa, Đài Loan chỉ cách Trung Quốc Đại Lục có 80 dặm.”

Ông bổ sung: “Bắc Kinh tuyên bố ‘chúng ta sẽ chiếm Đài Loan’, và họ hoàn toàn không che giấu điều đó. Vì vậy, đây là một vấn đề, đồng thời cũng là mục tiêu của chúng ta.”

Mỹ lên kế hoạch nâng tỷ lệ tự sản xuất chip lên 40% trong vòng bốn năm

Ông Lutnick cho biết, trong tình hình hiện nay, mục tiêu của chính quyền Trump là đưa ngành sản xuất chip quy mô lớn trở về Mỹ.

Ông nói: “Nếu (Mỹ) ngay cả chip của chính mình cũng không thể sản xuất, thì làm sao có thể tự bảo vệ? Chẳng lẽ cứ phải dựa vào một bên ở cách xa hàng ngàn dặm? Và rồi làm sao đưa chip về để sản xuất máy bay không người lái và trang thiết bị? Vì vậy chúng tôi đang cố gắng giải quyết vấn đề này.”

Theo ông, khi ông nhậm chức Bộ trưởng Thương mại, Mỹ chỉ có thể sản xuất 2% chip, nhưng ông kỳ vọng trước khi kết thúc nhiệm kỳ sẽ nâng tỷ lệ này lên 40%.

Ông thừa nhận đây là “một thách thức rất lớn”, với vốn đầu tư có thể vượt 500 tỷ USD, bao trùm toàn bộ chuỗi cung ứng từ thiết kế đến đóng gói.

Ông nhấn mạnh, chỉ khi đưa cả chuỗi cung ứng trở về Mỹ thì mục tiêu này mới có thể thực hiện được.

Cách bảo đảm an ninh cho Đài Loan – ông Lutnick đưa ra diễn giải mới về “lá chắn silicon”

Khi được hỏi, Đài Loan lo rằng nếu mất đi năng lực sản xuất thì Mỹ sẽ khó bảo vệ họ khi ĐCSTQ có hành động quân sự, liệu thỏa thuận thương mại có thể trở thành một loại bảo đảm an ninh hay không, ông Lutnick chủ động nhắc đến “lá chắn silicon”, nhưng với cách hiểu khác hẳn Đài Loan.

“Chúng tôi rất cần chip của họ, chính những con chip này có thể bảo vệ họ.” Ông nói: “Hãy thử nghĩ, nếu Đài Loan nắm giữ đến 95% năng lực sản xuất chip, thì trong tình huống khủng hoảng, Mỹ làm sao có được số chip này để giúp phòng thủ cho Đài Loan? Bằng đường hàng không sao? Hay đường biển?”

“Điều Mỹ cần là đủ năng lực sản xuất. Vì vậy, phương án tôi đưa ra là chúng ta chia đôi, Mỹ sản xuất một nửa, Đài Loan sản xuất một nửa.” Ông nói, “Mỹ vẫn căn bản phụ thuộc vào Đài Loan, vì nếu không có nửa còn lại của họ, chúng tôi cũng không thể tồn tại.”

“Nhưng nếu chúng tôi có một nửa sản lượng, chúng tôi sẽ có khả năng làm điều cần làm khi cần thiết.” ông bổ sung.

Lutnick khẳng định, Mỹ đã bày tỏ với Đài Loan rằng “để Mỹ nắm giữ 50% năng lực sản xuất chip là điều vô cùng quan trọng đối với chính Đài Loan.”

Để Đài Loan đồng thuận tham gia chuỗi cung ứng chính là mục tiêu của chính quyền Trump

Về vai trò của Đài Loan, ông Lutnick cho biết: “Tôi cho rằng việc khiến Đài Loan đồng ý tham gia vào chuỗi cung ứng chính là bản lĩnh của chính quyền Trump, cũng như của Tổng thống Trump.”

Ông cũng rõ ràng rằng, việc thuyết phục Đài Loan đồng ý chuyển đi một phần lớn năng lực sản xuất không dễ dàng.

Ông nói: “Điều này vốn không tự nhiên đối với Đài Loan. Bởi vì họ sản xuất đến 95% chip, họ cảm thấy rất yên tâm với điều đó. Nhưng ông Trump sẽ nói, điều này không có lợi cho cả Đài Loan lẫn Mỹ, ‘bởi vì chúng tôi bảo vệ các bạn, và nếu muốn chúng tôi tiếp tục bảo vệ, các bạn phải giúp chúng tôi đạt được sự tự chủ hợp lý’.”

Ông thừa nhận, thật khó để thuyết phục một khu vực nắm giữ đến 95% sản lượng toàn cầu chấp nhận giảm xuống còn một nửa, “điều này cần nhiều vòng đối thoại.” Ông nhấn mạnh, bản thân không ngại trao đổi và giải thích quan điểm của Mỹ, và đây chính là điều Mỹ luôn nỗ lực theo đuổi.

“Chúng tôi đặt mục tiêu để Mỹ sản xuất được 40%, thậm chí 50% lượng chip và wafer cần thiết.” Ông nói thêm, và tin tưởng rằng kết quả cuối cùng “sẽ khiến mọi người ngạc nhiên”.

Chuyên gia Đài Loan: Tuyên bố của ông Lutnick mang tín hiệu chiến lược và chiến thuật

Chủ tịch WEALTH MAGAZINE của Đài Loan, ông Tạ Kim Hà, ngày 29/9 viết trên Facebook rằng, lời kêu gọi của ông Lutnick chắc chắn hàm chứa toan tính chiến lược và chiến thuật sâu xa, phù hợp với phong cách “nghệ thuật đàm phán” quen thuộc của ông Trump – đi từ “hù dọa, bất ngờ rồi đến bất ngờ vui mừng”.

Ông cho rằng hiện nay đang ở giai đoạn “hù dọa”, việc ông Lutnick đứng ra đồng nghĩa thời khắc của Đài Loan đã đến.

“Ông Trump luôn đặc biệt quan tâm đến việc đưa sản xuất chip trở lại Mỹ. (Nhà sản xuất bán dẫn lớn nhất thế giới đặt tại Đài Loan) TSMC đã nhiều lần bị ông nêu đích danh.” Ông nhắc nhở, “Lần này để nâng đỡ Intel, ông đã tung ra mọi chiêu thức, từ việc SoftBank (ARM) của ông Son Masayoshi đầu tư 2 tỷ USD, đến CEO Nvidia Jensen Huang cũng tham gia, cộng thêm việc Trump chuyển trợ cấp thành cổ phần. Giá cổ phiếu Intel đã gần như tăng gấp đôi, điều này không thể coi thường sức mạnh của chính quyền Trump.”

“TSMC có được vị thế hôm nay không phải trong một sớm một chiều! Trong ý đồ của ông Trump, TSMC và Đài Loan cần tập trung suy nghĩ về chiến lược và đối sách tương lai để giữ vững lợi thế.” ông Tạ Kim Hà viết.

Nhiều năm qua, các quan chức Mỹ luôn cảnh báo rằng sự phụ thuộc quá mức của Mỹ vào TSMC và hệ sinh thái nhà cung ứng khổng lồ của họ đã tạo thành rủi ro lớn. Các nhà cung ứng này sản xuất và cung cấp phần lớn chip tiên tiến nhất thế giới. Rủi ro này càng bộc lộ rõ trong giai đoạn thiếu hụt chip do đại dịch COVID gây ra, khi vai trò của chip đối với các ngành từ sản xuất ô tô đến công nghệ quân sự và trí tuệ nhân tạo trở nên nổi bật.

TSMC là nhà sản xuất chip chính cho Apple và Nvidia, đồng thời cũng là một trong những doanh nghiệp trọng điểm trong chiến lược đưa sản xuất quay về Mỹ của chính phủ Mỹ.

TSMC đã cam kết đầu tư 165 tỷ USD để nâng cao sản lượng của các nhà máy tại Mỹ. Nhưng việc chuyển giao quy mô lớn năng lực sản xuất không chỉ đòi hỏi nguồn vốn khổng lồ, mà còn cần di chuyển cả mạng lưới rộng lớn các nhà cung ứng và đối tác tạo nên chuỗi sản xuất của TSMC.