Nạp hơn100 tên lửa xuyên lục địa mới: TQ nói ‘không’ với kiểm soát vũ khí

Một bản dự thảo báo cáo mới nhất của Lầu Năm Góc Hoa Kỳ cho biết, Đảng cộng sản Trung Quốc (ĐCSTQ) có thể đã nạp hơn 100 tên lửa đạn đạo xuyên lục địa (ICBM) tại 3 cụm hầm phóng mới xây dựng gần biên giới Mông Cổ, đồng thời hoàn toàn không có hứng thú với các cuộc đàm phán kiểm soát vũ khí.

Báo cáo nhấn mạnh rằng chính quyền Trung Quốc đang mở rộng và hiện đại hóa lực lượng hạt nhân của mình với tốc độ chưa từng có.

Theo Reuters, bản đánh giá trong dự thảo cho rằng Trung Quốc đã nạp hơn 100 tên lửa đạn đạo xuyên lục địa DF-31 nhiên liệu rắn tại 3 cụm hầm phóng mới nhất. Trước đó, Lầu Năm Góc đã công bố sự tồn tại của các cụm hầm này, nhưng chưa từng tiết lộ số lượng tên lửa.

Báo cáo cho biết, kho đầu đạn hạt nhân của Trung Quốc trong năm 2024 vẫn ở mức hơn 600 quả, cho thấy nhịp độ sản xuất trong năm đó có chậm lại so với trước, nhưng xu hướng mở rộng tổng thể vẫn chưa dừng lại. Dự kiến đến năm 2030 con số này sẽ vượt quá 1.000 đầu đạn.

Báo cáo chỉ ra rằng Trung Quốc không có bất kỳ ý muốn nào trong việc thúc đẩy các biện pháp kiểm soát vũ khí hay thảo luận kiểm soát vũ khí rộng hơn. Tháng trước, Tổng thống Mỹ Donald Trump từng nói có thể cân nhắc thúc đẩy các phương án phi hạt nhân hóa với Trung Quốc và Nga, nhưng đánh giá của Lầu Năm Góc cho rằng Trung Quốc không thể hiện ý định tham gia.

Bản dự thảo cũng đánh giá rằng Trung Quốc dự kiến đến cuối năm 2027 sẽ có năng lực giành chiến thắng trong một cuộc chiến nhắm vào Đài Loan.

Báo cáo cho rằng Bắc Kinh đang hoàn thiện các phương án quân sự “dùng vũ lực chiếm Đài Loan”, bao gồm khả năng tấn công các mục tiêu trong phạm vi 1.500–2.000 hải lý tính từ lãnh thổ Trung Quốc, điều này có thể gây cản trở nghiêm trọng cho sự hiện diện của quân đội Mỹ tại khu vực châu Á–Thái Bình Dương.

Trung Quốc coi Đài Loan là một phần lãnh thổ của mình và chưa bao giờ từ bỏ việc sử dụng vũ lực để đạt mục tiêu “thống nhất”.

Khi Hiệp ước Cắt giảm Vũ khí Chiến lược Mới (New START) sắp hết hạn, giới quan sát lo ngại nguy cơ chạy đua vũ trang hạt nhân 3 bên sẽ gia tăng. Ông Daryl Kimball, người đứng đầu một tổ chức vận động kiểm soát vũ khí, cho rằng nhiều vũ khí hạt nhân hơn cùng với sự thiếu vắng ngoại giao sẽ không khiến bất kỳ bên nào an toàn hơn.

Báo cáo cũng đề cập rằng chiến dịch chống tham nhũng quy mô lớn do Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình thúc đẩy đã lan sang Quân Giải phóng Nhân dân và hệ thống công nghiệp quốc phòng; trong ngắn hạn có thể ảnh hưởng tới mức độ sẵn sàng hạt nhân, nhưng về lâu dài có thể tạo điều kiện cải thiện.

Trong 18 tháng qua, ít nhất 26 lãnh đạo cấp cao của các doanh nghiệp quốc phòng nhà nước đã bị điều tra hoặc cách chức; phạm vi chỉnh đốn đã mở rộng từ mua sắm tên lửa sang lĩnh vực hạt nhân và đóng tàu.

Theo Fox News, các nhà phân tích cho rằng việc Trung Quốc công khai phô trương sức mạnh hạt nhân ngày càng mâu thuẫn với lập trường công khai “không sử dụng vũ khí hạt nhân trước”.

Nhà phân tích quốc phòng Jack Burnham cho rằng việc Bắc Kinh từ chối đàm phán kiểm soát vũ khí có liên quan trực tiếp tới bước đi mở rộng quân sự nhanh chóng, với mục tiêu đạt vị thế chiến lược ngang bằng, thậm chí cuối cùng vượt qua Mỹ.

Bình luận viên Gordon Chang nhận định, việc gần đây chỉ nạp một phần các hầm phóng mới có thể phản ánh áp lực ngân sách của Quân Giải phóng Nhân dân, đồng thời cảnh báo rằng việc kéo dài khuôn khổ kiểm soát vũ khí Mỹ–Nga mà không đưa Trung Quốc vào sẽ không phù hợp với lợi ích của Mỹ.

Theo Bản tin của Các nhà khoa học Hạt nhân (Bulletin of the Atomic Scientists), một tổ chức phi lợi nhuận có trụ sở tại Chicago, Trung Quốc đang mở rộng và hiện đại hóa kho vũ khí của mình nhanh hơn bất kỳ quốc gia sở hữu vũ khí hạt nhân nào khác. Bắc Kinh đã nhiều lần mô tả các báo cáo về việc tăng cường quân sự là những nỗ lực nhằm “bôi nhọ và phỉ báng Trung Quốc, đồng thời cố tình đánh lạc hướng cộng đồng quốc tế”.

Đại sứ quán Trung Quốc tại Washington D.C. tuyên bố Trung Quốc “duy trì chiến lược hạt nhân mang tính phòng vệ, giữ lực lượng hạt nhân ở mức tối thiểu cần thiết cho an ninh quốc gia, và tuân thủ cam kết moratorium đối với thử nghiệm hạt nhân”.

Báo cáo được công bố chưa đầy 2 tháng trước khi hiệp ước New START năm 2010 – thỏa thuận kiểm soát vũ khí hạt nhân cuối cùng giữa Mỹ và Nga – hết hạn. Hiệp ước này giới hạn mỗi bên triển khai tối đa 1.550 đầu đạn hạt nhân chiến lược trên 700 phương tiện mang.

Nhiều chuyên gia lo ngại việc hiệp ước hết hiệu lực có thể châm ngòi cho một cuộc chạy đua vũ khí hạt nhân ba bên.

“Thêm nhiều vũ khí hạt nhân và sự thiếu vắng ngoại giao sẽ không khiến bất kỳ ai an toàn hơn, dù là Trung Quốc, Nga hay Mỹ”, ông Daryl Kimball, Giám đốc điều hành Hiệp hội Kiểm soát Vũ khí, nhận định.