Nghi vi phạm Đạo luật Hatch, công tố viên trong vụ án của ông Trump bị điều tra

Văn phòng Công tố viên Đặc biệt Hoa Kỳ (Office of Special Counsel, OSC) vào thứ Bảy (ngày 2/8) đã xác nhận rằng họ đang tiến hành điều tra cựu Công tố viên Đặc biệt Jack Smith, người phụ trách các vụ án hình sự chống lại ông Trump, nhằm làm rõ liệu ông này có vi phạm Đạo luật Hatch (Hatch Act) hay không.

Ông Jack Smith trước đây là công tố viên trong các vụ án tội ác chiến tranh, và từ năm 2023 bắt đầu đảm nhiệm vị trí Công tố viên Đặc biệt Liên bang Mỹ. Trong thời gian này, ông đã đưa ra 2 cáo trạng quan trọng đối với ông Trump: Thứ nhất, cáo buộc ông Trump giữ trái phép tài liệu mật sau khi kết thúc nhiệm kỳ đầu tiên; thứ hai, cáo buộc ông Trump cố gắng lật ngược kết quả cuộc bầu cử năm 2020, hành động này cuối cùng dẫn đến sự kiện bạo loạn tại Đồi Capital vào ngày 6/1/2021.

2 vụ án này đều chưa bước vào quá trình xét xử do đội ngũ luật sư của ông Trump đã đưa ra nhiều lập luận pháp lý và kháng cáo. Trong thời gian đó, Tòa án Tối cao đã phán quyết rằng cựu Tổng thống được hưởng quyền miễn truy tố hình sự một cách rộng rãi.

Cuối cùng, sau khi ông Trump đắc cử, ông Jack Smith đã rút lại 2 vụ án này với lý do Bộ Tư pháp từ lâu đã có chính sách không khởi tố tổng thống đương nhiệm. Tuy nhiên, trong báo cáo được công bố vào tháng Một năm nay, ông cho biết các bằng chứng ông nắm giữ đủ để kết tội ông Trump. Cùng tháng này, ông Jack Smith đã rời nhiệm sở.

Tổng thống Trump phủ nhận mọi hành vi sai trái và chỉ trích các cáo trạng này mang động cơ chính trị, nhằm ảnh hưởng đến chiến dịch tranh cử vào Nhà Trắng của ông.

Thượng nghị sĩ Tom Cotton vào thứ Tư (ngày 30/7) đã gửi thư tới Văn phòng Công tố viên Đặc biệt, yêu cầu xem xét liệu hành vi của ông Jack Smith lúc bấy giờ có thiên vị Tổng thống Joe Biden và Phó Tổng thống Kamala Harris (cả hai đều thuộc Đảng Dân chủ) hay không, đồng thời cáo buộc ông Smith đã đẩy nhanh tiến trình khởi tố hình sự nhằm tác động đến kết quả bầu cử.

Ông Cotton nghi ngờ rằng ông Jack Smith trong quá trình điều tra ông Trump có thể đã vi phạm Đạo luật Hatch, đạo luật nhằm hạn chế công chức liên bang tham gia vào các hoạt động chính trị để đảm bảo tính trung lập trong hành pháp. Trên nền tảng mạng xã hội X, ông Cotton đã đăng nhiều bài viết cáo buộc ông Smith có quan điểm đảng phái rõ rệt và tích cực dẫn dắt cuộc điều tra hình sự chống lại ông Trump, có dấu hiệu ảnh hưởng đến chiến dịch tranh cử của ông. Cotton mô tả ông Smith là “một nhà hoạt động chính trị khoác áo công chức”, và cho biết ông đã yêu cầu Văn phòng Công tố viên Đặc biệt điều tra hành vi bị nghi ngờ vi phạm pháp luật và cố gắng gây ảnh hưởng đến cuộc bầu cử của ông này.

Văn phòng Công tố viên Đặc biệt không trực thuộc Bộ Tư pháp, là một cơ quan độc lập chịu trách nhiệm điều tra hành vi vi phạm của công chức liên bang. Mặc dù cơ quan này không có quyền truy tố hình sự, nhưng có thể phạt hành chính người vi phạm hoặc kiến nghị đơn vị liên quan áp dụng các biện pháp kỷ luật.

Nhà Trắng và ông Smith đều chưa đưa ra bình luận về cuộc điều tra của Văn phòng Công tố viên Đặc biệt.

Sự việc này đã thu hút sự quan tâm rộng rãi của xã hội. Một số phương tiện truyền thông phân tích cho rằng cuộc điều tra này có thể là đòn phản công từ phe ông Trump đối với các đối thủ chính trị. Mặc dù hình phạt nghiêm trọng nhất theo Đạo luật Hatch là bãi nhiệm, nhưng ông Smith đã từ chức vào tháng Một năm nay, nên kết quả điều tra chưa biết sẽ thế nào.

Ngoài ra, cũng có ý kiến cho rằng yêu cầu của ông Cotton khác biệt so với phạm vi điều tra thông thường của OSC, vốn chủ yếu tập trung vào tính trung lập chính trị của công chức hoặc các quy phạm hành chính, chứ không phải các quyết định khởi tố của công tố viên.