Nhà Trắng sắp ban hành luật có thể ảnh hưởng đến việc bán UAV Trung Quốc tại Mỹ

Theo The Washington Post, Nhà Trắng đang hoàn thiện một số sắc lệnh hành pháp liên quan đến vấn đề máy bay không người lái (UAV), có thể dẫn đến việc cấm các công ty Trung Quốc bán các mẫu UAV mới tại Mỹ. Điều này có thể làm đảo lộn thị trường UAV tiêu dùng tại địa phương và làm gia tăng xung đột công nghệ và thương mại ngày càng căng thẳng giữa Mỹ và Trung Quốc. Theo nguồn tin, Tổng thống Trump dự kiến sẽ ký các dự thảo sắc lệnh này sớm nhất vào tuần tới. Dự thảo cũng kêu gọi Chính phủ liên bang Mỹ đầu tư vào ngành công nghiệp UAV trong nước.

Các công ty sản xuất UAV của Mỹ từ lâu đã cạnh tranh với các nhà sản xuất UAV Trung Quốc vốn đang chiếm ưu thế, nhưng tiến độ vẫn còn chậm chạp. Do các sắc lệnh hành pháp liên quan vẫn đang trong giai đoạn hoàn thiện cuối cùng, các nguồn tin yêu cầu được giấu tên.

Theo các nguồn tin, sau một số vụ UAV xâm nhập trái phép vào căn cứ quân sự Mỹ trong những năm gần đây, chính sách mới sẽ tìm cách cập nhật các quy định của chính phủ liên bang về khu vực được phép bay hợp pháp đối với UAV thương mại. Trang tin Politico đã đưa tin đầu tiên vào ngày thứ Sáu (30/5) về kế hoạch các sắc lệnh hành pháp này.

Bản dự thảo liên quan đến các UAV thương mại, loại UAV này thường nhỏ hơn nhiều so với UAV cỡ lớn được quân đội và các cơ quan tình báo Mỹ vận hành. Việc UAV sản xuất tại Trung Quốc trở nên phổ biến ở Mỹ từ lâu đã là một mối quan ngại đối với giới an ninh quốc gia Mỹ, và một số chính trị gia đã tìm cách cấm hoàn toàn các thiết bị này.

Sắc lệnh hành pháp nêu trên sẽ chỉ đạo cộng đồng tình báo Mỹ đẩy nhanh việc đánh giá liệu các nhà sản xuất UAV Trung Quốc như DJI và Autel có gây rủi ro cho an ninh quốc gia hay không, đây là quyết định được Quốc hội Mỹ trao quyền thực hiện vào cuối năm 2024.

Theo hai nguồn tin am hiểu về bản dự thảo sắc lệnh, nếu cuộc đánh giá kết luận các UAV này thực sự gây rủi ro an ninh, các công ty Trung Quốc có thể sẽ đối mặt với yêu cầu cấp phép mới, điều này gần như sẽ ngăn chặn khả năng họ bán ra các mẫu UAV mới tại thị trường Mỹ.

Các UAV sản xuất tại Mỹ gặp nhiều khó khăn trong việc cạnh tranh với UAV giá rẻ từ Trung Quốc, do Trung Quốc sở hữu ngành công nghiệp UAV tiêu dùng lớn mạnh và tiên tiến. Các công ty Trung Quốc, đặc biệt là DJI, với mức giá rẻ nhưng tính năng mạnh mẽ, đã đẩy một số nhà sản xuất Mỹ ra khỏi thị trường. Các thiết bị này được bán cho nhiều đối tượng từ người dùng mới bắt đầu, đến các đội cứu hộ chuyên nghiệp hay đơn vị khảo sát dầu khí.

Các nguồn tin cho biết, trong các sắc lệnh hành pháp có bao gồm điều khoản chỉ đạo chính phủ liên bang tích cực hơn trong việc hỗ trợ các nhà sản xuất UAV của Mỹ. Những người nắm được nội dung bản thảo cũng cho biết, sắc lệnh dự kiến sẽ tạo điều kiện cho UAV thương mại có thể bay ở khoảng cách xa hơn, vượt ra ngoài tầm nhìn của người điều khiển.

Dự thảo sắc lệnh cũng có thể yêu cầu thực thi nghiêm một quy định của Cục Hàng không Liên bang Mỹ (FAA), theo đó cho phép chủ sở hữu của các cơ sở tư nhân như đường sắt, nhà máy dầu khí, công viên giải trí… yêu cầu cơ quan này hạn chế UAV thương mại bay qua không phận của họ. Việc bay UAV trên không phận căn cứ quân sự và các cơ sở an ninh quốc gia khác vốn đã bị hạn chế. Nhà Trắng từ chối bình luận trước khi các sắc lệnh được chính thức ban hành. Các đại diện của DJI và Autel hiện vẫn chưa đưa ra phản hồi về yêu cầu bình luận.

Bộ Quốc phòng Mỹ đã cấm quân đội sử dụng UAV Trung Quốc từ năm 2018, động thái này đã giảm bớt cạnh tranh trong các hợp đồng mua sắm quân sự và giúp các nhà sản xuất UAV Mỹ có cơ hội sống sót. Tuy nhiên trên khắp nước Mỹ, UAV của DJI vẫn hỗ trợ lực lượng cảnh sát trong công tác nghiệp vụ, hỗ trợ đội cứu hộ tìm kiếm người leo núi bị lạc, và giúp các công ty bảo hiểm đánh giá thiệt hại do lũ lụt.

Một số bang như Florida, Mississippi và Tennessee đã cấm lực lượng cảnh sát địa phương mua UAV từ Trung Quốc. Vào tháng 12/2024, Quốc hội Mỹ thông qua Đạo luật Ủy quyền Quốc phòng, yêu cầu một cơ quan an ninh quốc gia không được nêu tên tiến hành đánh giá DJI và Autel, để xác định liệu công nghệ của họ có tạo thành “mối đe dọa an ninh quốc gia không thể chấp nhận được” hay không.

Nếu cuộc đánh giá không được tiến hành trong vòng một năm sau khi luật được ban hành, DJI và Autel sẽ tự động bị cấm nhận giấy phép từ Ủy ban Truyền thông Liên bang Mỹ (FCC) cho các bộ phát sóng không dây mới, điều này về cơ bản sẽ khiến việc bán thiết bị của họ tại Mỹ trở thành bất hợp pháp. Sắc lệnh hành pháp dự kiến từ Nhà Trắng sẽ yêu cầu chính phủ đẩy nhanh quá trình này thay vì chờ đợi.

Các nhóm vận động cho ngành công nghiệp UAV Mỹ cho biết các công ty Mỹ đang tiến bộ nhanh chóng, đủ khả năng cung cấp mọi loại sản phẩm hiện do DJI và các công ty Trung Quốc khác sản xuất. Các giám đốc ngành UAV Mỹ và những chính trị gia diều hâu trong Quốc hội nhận định rằng vai trò của UAV nhỏ trong chiến tranh hiện đại đã được chứng minh rõ ràng trên chiến trường Ukraine, và điều này có nghĩa là Mỹ không thể chấp nhận việc ngành công nghiệp UAV nội địa yếu kém.