Những âm mưu ám sát Trump phơi bày yếu kém, thất bại của FBI và Sở Mật vụ

Một dân thường gốc Pakistan, với âm mưu hỗ trợ Iran ám sát ông Donald Trump, lại được miễn trừ để nhập cảnh vào Hoa Kỳ. Một công dân Hoa Kỳ, sau này đã cố gắng nổ súng vào ông Trump, chạy trốn và bị phát hiện tại biên giới nhưng FBI không có bất kỳ cuộc điều tra buộc tội nào. Một thanh niên trẻ có hành vi khả nghi tại buổi vận động tranh cử của ông Trump không bị chất vấn cho đến khi anh ta bắt đầu nổ súng. Các đặc vụ đã bỏ lỡ rất nhiều cơ hội đối mặt với nghi phạm ám sát tiềm năng sau khi nhận được cảnh báo về việc nghi phạm sở hữu vũ khí bất hợp pháp.

Những vụ nỗ lực ám sát liên tiếp dồn dập nhằm vào vị tổng thống thứ 45 và hiện là đề cử viên của Đảng Cộng hòa cho vị trí tổng thống năm 2024 đã phơi bày những thất bại và lỗ hổng nghiêm trọng của nhiều cơ quan thực thi pháp luật liên bang, khiến công chúng dấy lên nhiều câu hỏi về việc liệu FBI và Sở Mật vụ có quá lơ là trong việc chủ động bảo đảm an ninh chủ động cho ông Trump hay không.

“Tôi cảm thấy thất vọng trước thái độ thờ ơ ở đó [sân golf nơi ông Trump bị âm mưu ám sát]. Đây không phải là thời điểm bình thường”, Thượng nghị sĩ Ron Johnson, đảng viên Đảng Cộng hòa đứng đầu trong Tiểu Ban Điều Tra Thượng Viện, đã nói trong chương trình truyền hình “Just the News, No Noise.”

“Họ [Sở Mật vụ] phải nâng cao mức độ an ninh cho Tổng thống Trump, và họ phải được phép có được những nguồn lực từ bất cứ đâu có thể. Và Tổng thống Biden, bằng thẩm quyền hành pháp của mình, cần phải bảo đảm rằng họ có được những nguồn lực cần thiết đó“, ông Johnson nói thêm.

Một cựu Hải Quân SEAL, hiện là nghị sĩ, đã nhận xét với tờ Just the News rằng đất nước này đã gặp may khi cả hai vụ ám sát đầu tiên đều được thực hiện bởi những nghi phạm ám sát nghiệp dư và cảnh báo rằng một nghi phạm ám sát chuyên nghiệp thực sự có thể đã sát hại ông Trump thành công.

“Vấn đề là chúng ta đang truyền đi một thông điệp đến phần còn lại của thế giới và thậm chí cả dân chúng trong nước, những công dân thù ghét Tổng thống Trump, rằng những người này, dù không có kinh nghiệm hay huấn luyện [chuyên nghiệp], vẫn có thể tiếp cận gần [tổng thống Trump]”, Nghị sĩ Eli Crane (Đảng Cộng hòa, Arizona), đã chia sẻ trên podcast John Solomon Reports.

“Và đó là một tiền lệ cực kỳ nguy hiểm, một thông điệp cực kỳ nguy hiểm mà chúng ta đang truyền đạt tới những kẻ thù của Tổng thống Trump”, ông Crane nói.

Vụ nỗ lực ám sát vào hôm Chủ Nhật (15/9) vừa qua tại Florida đã khiến các chuyên gia an ninh bàng hoàng vì Sở Mật vụ chưa tiến hành rà quét đầy đủ hay phong tỏa hoàn toàn sân golf bằng một hàng rào an ninh, cũng như chưa sử dụng camera hay thiết bị bay không người lái để phát hiện ông Ryan Routh, mặc dù nghi phạm ám sát đã nán lại sân golf tận 12 tiếng hòng nắm được cơ hội ám sát ông Trump.

Giờ đây rất nhiều những câu hỏi về việc tại sao các cơ quan thực thi pháp luật từ chối can thiệp sớm hơn ngăn cản nghi phạm Ryan.

Bằng chứng mới nhất cho thấy ông Ryan đã bị các cơ quan thực thi pháp luật liên bang chú ý ít nhất bốn lần kể từ năm 2019 mà không có bất kỳ hành động nào nhằm ngăn chặn ông ta.

Ví dụ, tờ Just the News đã đưa tin hôm thứ Ba (18/9) rằng Hải Quan và Bảo Vệ Biên Giới Hoa Kỳ đã chú ý đến ông Ryan trong một lần quay lại Hoa Kỳ sau chuyến đi đến Ukraine và thuyên chuyển ông ta tới Cơ Quan Điều Tra An Ninh Nội Địa để tiến hành điều tra sâu hơn nhưng cơ quan này đã từ chối thực hiện điều này.

Thay vì bị điều tra, nghi phạm đã đến Florida và bị Mật vụ phát hiện với khẩu súng ló ra khỏi bụi cây, chuẩn bị nổ súng ám sát ông Trump khi ông chơi golf tại sân golf tư nhân ở Nam Florida vào hôm Chủ Nhật (15/9).

Gần đây, cơ quan FBI và Sở Mật vụ đã phải đối mặt với nhiều nghi vấn từ công chúng tại sao các điều tra viên mặc dù đã phát hiện hành vi đáng lo ngại của các nghi phạm trước khi họ lên kế hoạch hoặc thực hiện các tội ác nghiêm trọng nhưng lại không điều tra ngăn chặn những nghi phạm này. Những ví dụ như Sở Mật vụ không tiến hành theo dõi ông Thomas Crooks, nghi phạm đầu tiên ám sát ông Trump tại buổi vận động tranh cử ở tiểu bang Pennsylvania, và quyết định của Bộ An Ninh Nội Địa cho phép ông Asif Raza Merchant, một công dân Pakistan đã lên kế hoạch ám sát các quan chức Hoa Kỳ, được nhập cảnh vào Hoa Kỳ.

Nỗ lực ám sát ông Trump của ông Ryan không khác biệt với hai nghi phạm trên. Những công dân quen biết ông Ryan đã cảnh báo các cơ quan thực thi pháp luật 2 lần trước khi vụ việc hải quan phát hiện ông Ryan quay trở lại Hoa Kỳ sau chuyến thăm Ukraine xảy ra vào năm 2023. Một cảnh báo vào năm 2022 đến từ một y tá tình nguyện tại Ukraine cảnh báo các quan chức về hành vi bất ổn của ông Ryan và một cảnh báo khác vào năm 2019 gửi đến cơ quan FBI rằng ông Ryan sở hữu vũ khí bất hợp pháp mặc dù ông là một tội phạm đã bị kết án. Những cảnh báo này cho thấy rằng ông Ryan đã được của các cơ quan thực thi pháp luật liên bang biết đến ít nhất hai lần trước đây. Đáng chú ý là ông Ryan đã được các cơ quan truyền thông lớn phỏng vấn nhiều lần trước khi ông ta thực hiện kế hoạch ám sát ông Trump vào tuần trước. Những lời của ông Ryan đã  được các hãng tin lớn như Reuters, Newsweek, The New York Times, AFP  trích dẫn như một nguồn đáng tin cậy khi ông phát biểu cách đây hai năm rằng ông cam kết ủng hộ hết mình cuộc chiến ở Ukraine.

Hồ sơ nhập cảnh Hoa Kỳ cho thấy ông Ryan đã được các quan chức Hải Quan và Bảo Vệ Biên Giới Hoa Kỳ phỏng vấn vào tháng 6 năm 2023 khi ông quay trở về Hoa Kỳ sau chuyến đi đến Ukraine vào năm ngoái. Ông Ryan bị các nhân viên hải quan chú ý với mong muốn điều tra sâu hơn vì những phát ngôn tự phát mà ông ta đã nói cho các nhân viên hải quan. Tuy nhiên, sau đó Bộ An Ninh Nội Địa đã từ chối tiếp tục điều tra ông Ryan sâu hơn, theo báo cáo của tờ Just the News vào thứ Ba (17/9). 

Hồ sơ chính phủ cho thấy các quan chức hải quan đã nắm được thông tin ông Ryan đã ghé thăm Warsaw, Ba Lan, gần biên giới Ukraine, và Istanbul, Thổ Nhĩ Kỳ vào các năm 2022 và 2023. Trong cuộc phỏng vấn, ông Ryan thừa nhận rằng ông đã tuyển mộ 100 lính đánh thuê nước ngoài từ Đài Loan, Afghanistan, và Moldova nhằm tham gia cuộc chiến tại Ukraine chống lại cuộc xâm lược của Nga.

Nhà ủng hộ Ukraine nhiệt thành tự xưng đã được thuyên chuyển tới Cơ Quan Điều Tra An Ninh Nội Địa (HSI), cơ quan điều tra hàng đầu của Bộ An Ninh Nội Địa, nhưng bộ phận này đã từ chối tiếp tục điều tra vụ việc. Không rõ lý do tại sao HSI từ chối điều tra ông Ryan sâu thêm. Khi được liên hệ vào hôm thứ Ba (17/9), cơ quan này đã chuyển những câu hỏi của tờ Just the News đến FBI. 

Một hồ sơ của Cơ Quan Điều Tra An Ninh Nội Địa về ông Ryan đã được tờ Just The News gửi tới FBI để yêu cầu bình luận nhưng FBI không trả lời bất kỳ yêu cầu bình luận nào của tờ Just the News. 

Cô Chelsea Walsh, một y tá tình nguyện tại Kiev, Ukraine vào năm 2022, tuyên bố trước truyền thông rằng cô đã cảnh báo với các nhân viên Hải Quan và Bảo Vệ Biên Giới về một số lần gặp gỡ ông Ryan ở Ukraine. Cô đã báo cáo ông Ryan với các cơ quan tại sân bay Dulles ở Washington sau khi quay trở về từ Ukraine, một năm trước khi ông Ryan trình diện trước cơ quan này tại Honolulu. Trong một cuốn sổ ghi chép của cô khi cô vẫn còn tình nguyện ở Ukraine, cô Walsh đã viết rằng ông Ryan thể hiện “Hành vi săn mồi tổng quát (hoặc các đặc điểm chống đối xã hội)”, theo thông tin trên một trang ghi chú mà cô đã chia sẻ với tờ Wall Street Journal.

Cô Walsh cũng đã chia sẻ với tờ Wall Street Journal rằng sau khi ông Ryan kể cho cô về những nỗ lực không mệt mỏi nhằm tuyển mộ di dân tị nạn Syria chiến đấu cho Ukraine chống lại Nga, cô đã ngay lập tức nộp báo cáo trực tuyến cho cả FBI và Interpol vì lo ngại về kẻ ám sát tương lai này.

Vào hôm thứ Ba (17/9), ông Jeffrey Veltri, đặc vụ phụ trách Văn phòng FBI tại Miami, trong cuộc họp báo tại Nam Florida, đã tuyên bố với các phóng viên rằng FBI đã nhận được một cảnh báo vào năm 2019 rằng ông Ryan sở hữu một khẩu súng bất hợp pháp dù đã bị kết án tội phạm. Ông Veltri cho biết người cấp tin không thể cung cấp thêm thông tin chi tiết, nên FBI đã chuyển vụ việc này đến sở cảnh sát địa phương nơi ông Ryan cư trú ở Hawaii. Dường như cảnh sát địa phương tại Hawaii không tiếp tục theo dõi vụ việc sau khi nhận được hồ sơ từ FBI.

Ông Ryan từng bị kết án về tội sở hữu vũ khí hủy diệt hàng loạt – một khẩu súng máy – cùng với các tội danh mang theo vũ khí bị che giấu, sở hữu tài sản bị đánh cắp và một vụ tông xe bỏ trốn tại thành phố Greensboro, tiểu bang Bắc Carolina, nơi ông ta từng sinh sống trước khi chuyển nhà đến Hawaii vào năm 2018. Ông Ryan cũng đối mặt với các cáo buộc lái xe khi bằng lái bị đình chỉ, theo hồ sơ tòa án thu được từ Quận Guilford, nơi thành phố Greensboro tọa lạc.

Trước đó, tờ Just the News đã báo cáo rằng các cơ quan liên bang đã cho phép ông Asif Raza Merchant, một công dân Pakistan bị buộc tội âm mưu hợp tác với Tehran nhằm ám sát ông Donald Trump và những chính trị gia khác, nhập cảnh vào Hoa Kỳ vào tháng Tư với giấy phép nhập cảnh đặc biệt gọi là “lợi ích công cộng đáng kể”. Điều này xảy ra bất chấp tên tuổi của ông Asif đã nằm trong danh sách theo dõi khủng bố và gần đây ông Asif đã di chuyển đến Iran, theo các hồ sơ nhập cảnh biên giới tương tự.

Lực lượng đặc nhiệm chống khủng bố của FBI đã thẩm vấn ông Asif, lấy dấu vân tay cũng như kiểm tra nội dung trong các thiết bị điện tử của ông khi ông ta nhập cảnh vào Sân bay Quốc tế George Bush tại Houston. Tuy nhiên, sau đó FBI đã cho phép ông ta rời sân bay với giấy phép đặc biệt này, dự định sẽ hết hạn vào ngày 11 tháng 5, bất chấp lịch sử du lịch đáng ngờ bao gồm chuyến đi đến Iran – một quốc gia tài trợ khủng bố – và tên tuổi nằm trong danh sách theo dõi khủng bố.

Bộ Tư pháp nói rằng ông Asif đã cố gắng thuê mướn một công dân Hoa Kỳ nhằm thực hiện một âm mưu ám sát ngay sau khi ông ta nhập cảnh vào Hoa Kỳ vào tháng Tư. Công dân đó đã trở thành một người cấp tin bí mật cho lực lượng thực thi pháp luật sau khi báo cáo kế hoạch giữa ông Asif với anh ta. Theo người cấp tin, mục tiêu ám sát của ông Asif là ông Donald Trump. Ông Asif cuối cùng đã bị bắt giữ vào ngày 12 tháng 7 khi ông ta đang lên kế hoạch xuất cảnh khỏi Hoa Kỳ.

Sở Mật vụ đang phải đối mặt với những chỉ trích vì nhiều thất bại an ninh dẫn đến vụ ám sát ông Trump lần đầu tiên tại thành phố Butler, tiểu bang Pennsylvania, vào tháng Bảy. Cuộc điều tra về vụ ám sát, khiến một công dân Hoa Kỳ tham dự thiệt mạng cũng như làm ba công dân khác bị thương, trong đó có cả ông Trump, đang được FBI tiến hành điều tra.

Trước khi Thomas Crooks, một thanh niên 20 tuổi sinh sống tại tiểu bang Pennsylvania, nổ súng ám sát cựu tổng thống và những người tham dự buổi vận động tranh cử, các đội thực thi pháp luật địa phương tại hiện trường đã chú ý và phát hiện sự khả nghi của ông ta. Cơ quan thực thi địa phương thậm chí còn chụp ảnh nghi phạm ám sát trước khi hắn ta leo lên mái của một tòa nhà gần đó và tiến hành cuộc tấn công.

Trước buổi vận động tranh cử, nhiều người tham dự đã cảnh báo với các sĩ quan cảnh sát địa phương rằng họ thấy Thomas có hành vi đáng ngờ khi hắn ta di chuyển qua lại gần các máy dò kim loại, theo tờ AP. Thomas được cho là đã cố gắng mang theo một thiết bị đo khoảng cách thường được những người đam mê bắn súng sử dụng qua máy dò kim loại, khiến các quan chức thực thi pháp luật thêm phần nghi ngờ.

Các báo cáo khác cũng viết rằng một sĩ quan thực thi pháp luật thuộc đội bắn tỉa chiến thuật đã chụp được ảnh Thomas trong một lần quan sát hiện trường vào lúc 5:30 chiều, hơn 40 phút trước khi hắn ta nổ súng vào cựu tổng thống, theo tờ Daily Mail. Bức ảnh được chụp bởi lực lượng thực thi pháp luật đã được lan truyền rộng rãi trên mạng xã hội và các phương tiện truyền thông. Đài CBS News báo cáo rằng đội chiến thuật đã quan sát thấy Thomas liếc nhìn vào tòa nhà đối diện ông Trump ít nhất hai lần cũng như đã sử dụng thiết bị đo khoảng cách mang theo người. 

Steven Richards và John Solomon/ Just the News