Những điểm cốt lõi trong phán quyết của Tối cao Pháp viện về quyền miễn trừ tổng thống

Tối cao Pháp viện Hoa Kỳ sáng thứ Hai (1/7, giờ Mỹ) đã phán quyết rằng cựu Tổng thống Donald Trump không thể bị truy tố vì những hành động chính thức trong cương vị tổng thống nhưng không được miễn trừ về những hành động không chính thức, mang tính cá nhân.

Dưới đây là một số điểm cốt lõi trong quyết định của Tối cao Pháp viện:

Các tổng thống Mỹ có một số quyền miền trừ

Với phán quyết tỷ lệ 6-3, Tối cao Pháp viện Hoa Kỳ hôm thứ Hai (1/7) đã quyết định rằng các cựu tổng thống có đầy đủ quyền miễn trừ truy tố đối với những hành động thuộc thẩm quyền hiến định khi làm tổng thống, không miễn trừ cho các hành động cá nhân.

Vị quan tòa xét xử vụ án liên quan đến quyền miễn trừ tổng thống của ông Trump, Thẩm phán Tòa án Sơ thẩm Hoa Kỳ Tanya Chutkan bây giờ phải quyết định xem liệu những hành động nào được nêu ra trong cáo trạng truy tố ông Trump là chính thức hoặc không chính thức và tiến trình rà soát này có thể kéo dài vài tháng.

Phán quyết mới nhất của Tối cao Pháp viện đã hủy một quyết định tư pháp trong đó bác bỏ tuyên bố của ông Trup về quyền miễn trừ khỏi các cáo buộc hình sự liên bang liên quan đến nỗ lực lật ngược kết quả bầu cử tổng thống Mỹ 2020.

Tối cao Pháp viện dường như định nghĩa các hành động chính thức khá rộng, tuyên bố rằng các tổng thống không thể thực hiện được bổn phận của họ một cách hiệu quả khi mối đe dọa về việc có thể bị truy tố bao trùm lên mọi quyết định. Tòa án tối cao cũng viết, một cựu tổng thống “có ít nhất một sự miễn trừ giả định” đối với “những hành động nằm trong vòng ngoài của trách nhiệm chính thức của ông ta”.

Các vụ án xét xử ông Trump khả năng cao sẽ không thể tiến hành trước bầu cử

Phán quyết của Tối cao Pháp viện đã làm giảm đáng kể khả năng trước bầu cử đầu tháng Mười Một, một bồi thẩm đoàn có thể quyết định ông Trump có tội hay vô tội trong các cáo buộc lật ngược bầu cử mà Biện lý Đặc biệt Jack Smith đã truy tố.

Theo phán quyết của Tối cao Pháp viện, khả năng một phần trong vụ án của Biện lý Đặc biệt Jack Smith truy tố ông Trump sẽ bị loại bỏ. Phần bị loại bỏ đó chắc chắn bao gồm bất kỳ điều gì bắt nguồn từ những cuộc thảo luận của ông Trump với các quan chức Bộ Tư pháp về điều tra gian lận bầu cử tiềm tàng. Tối cao Pháp viện đã tuyên bố những cuộc trao đổi như vậy là hành động chính thức trong cương vị tổng thống và ông Trump không thể bị truy tố vì điều đó.

Phán quyết của Tối cao Pháp viện dường như cho rằng các tweet của Tổng thống Trump nói với công chúng Mỹ trong ngày 6/1/2021 và các cuộc trao đổi với Phó Tổng thống Mike Pence về vai trò điều hành của ông ta trong phiên họp lưỡng viện xác nhận kết quả bầu cử 2020 đều nằm trong phạm vi trách nhiệm công việc chính thức.

Tuy nhiên, phán quyết của Tối cao Pháp viện cho phép các tòa án cấp thấp hơn được tổ chức các phiên điều trần lắng nghe bằng chứng để quyết định xem liệu hành động nào của ông Trump có thể là không chính thức, chẳng hạn như khi ông liên lạc nói chuyện với các quan chức bầu cử của tiểu bang và địa phương về cuộc bầu cử 2020.

Các công tố viên đối mặt với những rào cản mới

Phán quyết của Tối cao Pháp viện đã giáng một đòn mạnh vào các công tố viên và bây giờ họ phải đối mặt với gánh nặng chứng minh những hành động của ông Trump bị truy tố là những hành động không chính thức của tổng thống. Làm vậy có thể mất vài tháng để lắng nghe trình bày chứng cứ.

Phán quyết của Tối cao Pháp viện cũng giới hạn bằng chứng mà các công tố viên có thể sử dụng để buộc tội ông Trump đối với những hành động rõ ràng là không chính thức. Theo phán quyết, bất kỳ bằng chứng nào liên quan đến những hành động chính thức mà ông Trump được miễn trừ đều không thể được sử dụng làm bằng chứng cho một cáo buộc phạm tội khác.

Các thẩm phán cấp tiến ‘lo ngại cho nền dân chủ’

Trong phán quyết công nhận quyền miễn trừ tổng thống của ông Trump có 6 thẩm phán bảo hiến đồng ý và 3 thẩm phán cấp tiến phản đối.

Ba thẩm phán cấp tiến phản đối nói rằng phán quyết của Tối cao Pháp viện trao cho các tổng thống quyền tự do hoàn toàn để phá vỡ luật pháp vì bất kỳ mục đích gì nếu những hành động của họ có thể được ngụy trang là các trách nhiệm chính thức.

Hải Đăng (T/h)