Ông Biden nói sẽ thảo luận về “từng lằn ranh đỏ” với ông Tập tại hội nghị G20

Trong cuộc họp báo vào thứ Tư (9/11), ngày thứ hai của đêm bầu cử giữa nhiệm kỳ tại Mỹ, Tổng thống Joe Biden đã được hỏi về xử lý những vấn đề quan trọng nếu gặp lãnh đạo Trung Quốc Tập Cận Bình bên lề Hội nghị thượng đỉnh G20.

Nhà Trắng hôm 1/11 cho biết Mỹ và Trung Quốc vẫn đang làm việc để sắp xếp một cuộc gặp giữa Tổng thống Biden và Chủ tịch Tập Cận Bình bên lề Hội nghị thượng đỉnh G20.

Đảng Dân chủ đã làm tốt hơn kỳ vọng trong cuộc bầu cử giữa nhiệm kỳ này. Trong họp báo hôm thứ Tư (9/11), Tổng thống Biden được hỏi về cuộc gặp với ông Tập Cận Bình có khẳng định vấn đề bảo vệ quân sự đối với Đài Loan cũng như có bất kỳ nhượng bộ nào không. Ông Biden không trả lời rõ ràng liệu ông có bảo vệ Đài Loan về mặt quân sự hay không, nhưng nói: “Tôi không sẵn sàng đưa ra bất kỳ nhượng bộ cơ bản nào”.

Sẽ thảo luận về Đài Loan

“Trong cuộc gặp, điều tôi muốn làm là vạch ra từng lằn ranh đỏ của chúng tôi”, và hiểu lợi ích quan trọng của cả hai bên để “xác định xem chúng có mâu thuẫn với nhau hay không. Nếu có xung đột thì phải giải quyết như thế nào”, Tổng thống Biden nói.

Ông Biden cũng nhấn mạnh nguyên tắc Đài Loan (Taiwan doctrine) chưa bao giờ thay đổi, và ông sẽ thảo luận về vấn đề Đài Loan với ông Tập Cận Bình.

Ông cũng cho biết hai bên cũng sẽ thảo luận về các vấn đề khác, bao gồm thương mại công bằng và mối quan hệ của ông Tập với các nước khác trong khu vực.

Các phóng viên đã hỏi khó ông Biden rằng có thẳng thắn nói với ông Tập việc Mỹ sẽ kiên quyết nỗ lực để bảo vệ Đài Loan. Về vấn đề này ông Biden nói: “Tôi sẽ nói chuyện với ông ấy”.

Hội nghị thượng đỉnh G20 sẽ được tổ chức vào ngày 15-16/11 tại Bali của Indonesia – nước chủ tịch (luân phiên). Tổng thống Biden đã xác nhận tham dự hội nghị, còn Trung Quốc vẫn chưa công bố liệu ông Tập Cận Bình có tham dự hay không, nhưng Tổng thống Joko Widodo của Indonesia cho biết ông Tập có kế hoạch tham dự.

Cơ quan chức năng Mỹ và Trung Quốc cho biết gần đây, quan hệ Mỹ – Trung gia tăng căng thẳng hơn trong những vấn đề chủ chốt như tình hình ở eo biển Đài Loan và các hạn chế mới của Mỹ đối với xuất khẩu công nghệ sang Trung Quốc. Đó có thể là những nội dung chính của cuộc gặp Biden – Tập Cận Bình. Trong khi đó, vấn đề cuộc chiến Ukraine và quan hệ đối tác Trung – Nga cũng trong chương trình nghị sự G20.

Tờ Wall Street Journal ngày 3/11 đưa tin, các cựu quan chức Mỹ và các chuyên gia đối ngoại cho rằng vấn đề đối đầu giữa Mỹ và Trung Quốc về ảnh hưởng toàn cầu, sự thống trị quân sự và công nghệ mới không thể tránh xu thế ngày càng gia tăng, cuộc gặp giữa hai nhà lãnh đạo không kéo được xu thế đó dừng lại.

Về quan hệ Trung Quốc và Nga

Tại cuộc họp báo hôm thứ Tư, Tổng thống Biden cũng được hỏi về việc Chính phủ Trung Quốc chuẩn bị nâng lực lượng vũ khí hạt nhân lên hơn một nghìn, vấn đề đe dọa hạt nhân của Nga, và vấn đề liệu Trung Quốc và Nga có đang hình thành một liên minh thực sự hay không.

Ông Biden đã trả lời: “Tôi không nghĩ Trung Quốc dành nhiều tôn trọng cho Nga hay Putin. Tôi không nghĩ họ coi đây là một liên minh cụ thể. Thực tế họ vẫn giữ khoảng cách với nhau”.

Ông cũng cho biết vẫn còn phải theo dõi thêm xem liệu ông Tập Cận Bình đã quyết định hay từ bỏ tham vọng lâu nay để Trung Quốc có quân đội mạnh nhất và trở thành nền kinh tế lớn nhất thế giới, nhưng dù thế nào thì ông ấy còn chặng đường rất xa với cả hai mục tiêu.

Ông Biden còn nhắc việc thảo luận với ông Tập về vũ khí hạt nhân và vị trí của chúng cũng như số lượng và cách tiếp cận, đó là những nội dung thảo luận quan trọng.