Ông Tập bày tỏ sự ủng hộ dành cho Iran trong chuyến thăm của ông Raisi

Ông Tập cho biết Trung Quốc sẽ tiếp tục ‘tham gia một cách xây dựng’ vào các cuộc đàm phán để nối lại đàm phán về thỏa thuận hạt nhân Iran.

Nhà lãnh đạo Trung Quốc Tập Cận Bình đã bày tỏ sự ủng hộ đối với Iran trong chuyến thăm Trung Quốc của Tổng thống Ebrahim Raisi khi Tehran cố gắng mở rộng quan hệ với Bắc Kinh và Moscow để bù đắp các lệnh trừng phạt của phương Tây đối với việc phát triển hạt nhân của nước này.

“Trung Quốc ủng hộ Iran trong việc bảo vệ chủ quyền quốc gia” và “chống lại chủ nghĩa đơn phương và hành vi bắt nạt”, ông Tập cho biết trong một tuyên bố được truyền hình nhà nước Trung Quốc đăng trên trang web của mình hôm thứ Ba.

Bình luận của ông được đưa ra khi Trung Quốc tiếp đón ông Raisi trong chuyến thăm cấp nhà nước đầu tiên của nhà lãnh đạo Iran tới gã khổng lồ kinh tế châu Á và là chuyến thăm đầu tiên của một Tổng thống Iran sau 20 năm.

Ông Tập kêu gọi một giải pháp thích hợp cho vấn đề hạt nhân Iran khi ông bày tỏ “sự đoàn kết” của Bắc Kinh với Iran trong bối cảnh bất ổn toàn cầu.

Trung Quốc sẽ tiếp tục “tham gia một cách xây dựng” vào các cuộc đàm phán để nối lại các cuộc đàm phán về việc thực hiện thỏa thuận hạt nhân Iran, ông Tập nói với ông Raisi trong các cuộc trò chuyện ở Bắc Kinh.

Thỏa thuận hạt nhân năm 2015 nhằm hạn chế chương trình làm giàu uranium của Iran để khiến Tehran khó phát triển vũ khí hạt nhân hơn đổi lấy việc dỡ bỏ các lệnh trừng phạt quốc tế. Iran nói rằng họ đang tiếp tục phát triển năng lượng hạt nhân vì những lý do hòa bình.

Nhưng vào năm 2018, Tổng thống Hoa Kỳ khi đó là Donald Trump đã đơn phương từ bỏ thỏa thuận này, cho rằng thỏa thuận này chưa đủ để hạn chế các hoạt động hạt nhân của Tehran, đồng thời áp đặt lại các biện pháp trừng phạt.

Trung Quốc đã chỉ trích Washington rút khỏi thỏa thuận và khẳng định Mỹ nên thực hiện bước đầu tiên trong việc khôi phục hiệp ước.

Vào tháng 9, Mỹ đã áp đặt các biện pháp trừng phạt mới đối với các công ty liên quan đến xuất khẩu dầu mỏ của Iran, trong đó có 5 công ty có trụ sở tại Trung Quốc. Washington cho biết họ sẽ tiếp tục thực thi các biện pháp trừng phạt đối với việc bán dầu mỏ và hóa dầu của Iran chừng nào Tehran còn tiếp tục đẩy nhanh chương trình hạt nhân của mình.

Cả Trung Quốc và Iran đều đang phải đối mặt với áp lực từ các quốc gia phương Tây về lập trường của họ đối với cuộc xâm lược Ukraine của Nga.

Theo Al Jazeera, Trung Quốc là đối tác thương mại lớn nhất của Iran và là khách hàng duy nhất của hoạt động xuất khẩu dầu bị trừng phạt nặng nề của nước này. Các biện pháp trừng phạt do Hoa Kỳ lãnh đạo đã khiến Iran rơi vào tình trạng kinh tế khó khăn nhất trong hơn 40 năm qua.

Iran đã nổi lên như một trong số ít đồng minh còn lại của Nga khi Moscow ngày càng bị quốc tế cô lập vì cuộc xâm lược.

Các nước phương Tây đã cáo buộc Tehran cung cấp máy bay không người lái có vũ trang cho Nga để sử dụng trong cuộc chiến ở Ukraine, một cáo buộc mà Iran bác bỏ.

Vào tháng 12, Washington đã chỉ ra những gì họ nói là mối quan hệ sâu rộng giữa Iran và Nga liên quan đến các thiết bị như máy bay trực thăng, máy bay chiến đấu và máy bay không người lái.

Trong khi đó, cuộc xâm lược của Moscow ở Ukraine là một vấn đề nhạy cảm đối với Bắc Kinh, vốn đã tìm cách giữ vị trí trung lập trong khi đưa ra sự ủng hộ ngoại giao cho đồng minh chiến lược Nga.

Theo CCTV, hai bên đã ký một số văn kiện hợp tác song phương trong lĩnh vực nông nghiệp, thương mại, du lịch, bảo vệ môi trường, y tế, cứu trợ thiên tai, văn hóa và thể thao.

Hai nhà lãnh đạo Raisi và Tập đã gặp nhau bên lề hội nghị thượng đỉnh Tổ chức Hợp tác Thượng Hải ở Uzbekistan vào tháng 9. Trung Quốc đã ủng hộ nỗ lực của Iran để trở thành thành viên đầy đủ của tổ chức.

Lê Vy