Ông Trump cam kết huỷ bỏ chương trình nhập cư gây tranh cãi

Một chương trình nhập cư gây tranh cãi từng tồn tại hàng thập kỷ nay đã trở thành tâm điểm tranh luận sôi động khi chính quyền Trump thứ hai sắp tới có ý định hủy bỏ hoặc nghiêm khắc giới hạn chương trình này. Đảng Dân Chủ đang khẩn thiết kêu gọi Tổng thống sắp mãn nhiệm Joe Biden có những động thái mạnh mẽ để bảo vệ chương trình.

Chương trình Tình trạng Bảo vệ Tạm thời (Temporary Protected Status – TPS), được lập vào những năm 1990, cho phép chính phủ Hoa Kỳ xác định các quốc gia không an toàn công dân của các quốc gia này trở về. Chương trình TPS cấp phép quyền làm việc và bảo vệ khỏi việc bị trục xuất cho những người đã sinh sống ở Mỹ bất hợp pháp hoặc khi tình trạng cư trú pháp lý đã hết hạn.

Trong nhiệm kỳ của mình, chính quyền Biden đã chỉ định hoặc tái xác nhận một số quốc gia được hưởng chương trình TPS cho nhiều quốc gia như Venezuela, Haiti, Afghanistan và những quốc gia khác, từ đó mở đường cho hàng trăm ngàn người dân của những quốc gia này tiếp tục sinh sống tại Hoa Kỳ. Hiện tại, 17 quốc gia được liệt kê trong danh sách chương trình TPS.

Chính quyền Trump trước đó đã cố gắng thu hẹp phạm vi của chương trình TPS đối với một số quốc gia, nhưng nỗ lực này bị cản trở bởi các cuộc chiến pháp lý kéo dài nhiều năm do các tổ chức nhân quyền thiên tả khởi kiện.

Đến năm 2024, chương trình TPS lại trở thành một điểm nóng khi Đảng Cộng hòa và các nhà bảo thủ bày tỏ lo ngại trước làn sóng di cư từ Haiti thông qua chương trình nhân đạo. Những người di cư đến Hoa Kỳ thông qua ứng dụng CBP One và chương trình cho phép mỗi tháng tiếp nhận tối đa 30.000 người từ bốn quốc gia vào Hoa Kỳ. Sau đó, họ có thể hội đủ điều kiện để được hưởng chương trình TPS nếu đến trước khi quốc gia của họ được tái chỉ định.

Trong thời điểm trước kỳ bầu cử năm 2024, nhiều báo cáo lan truyền hình ảnh người di cư Haiti tràn ngập các thị trấn tại tiểu bang Ohio và nhiều nơi khác, gây ra phản ứng mạnh mẽ từ cựu Tổng thống Trump và ứng viên liên danh cho vị trí phó tổng thống của ông, Thượng nghị sĩ JD Vance từ tiểu bang Ohio. Ông Trump mạnh mẽ tuyên bố sẽ thu hồi chương trình TPS đối với Haiti vào đầu năm nay.

“[Ohio] đã tràn ngập [người di cư]. Không thể [gây ảnh hưởng] như vậy với người dân [Springfield]. Tôi sẽ thu hồi [chương trình TPS] và đưa [những người di cư] trở về quê hương của họ”, ông Trump nói với đài NewsNation khi nhắc đến Springfield, tiểu bang Ohio.

Ông Vance mô tả chương trình TPS như một “sắc lệnh của chính phủ, nói rằng bạn không được phép trục xuất người nữa“. Các nhà bảo thủ từ lâu đã thẳng thắn chỉ trích rằng việc gia hạn chương trình TPS không ngừng khiến chương trình này không còn ý nghĩa là “tạm thời” như tên gọi.

Đảng Cộng hòa đã đưa ra các biện pháp nhằm hạn chế chương trình TPS tại Quốc hội. Thượng nghị sĩ đắc cử Jim Banks (Đảng Cộng hòa, Indiana), đã đề xuất một dự luật yêu cầu Quốc hội phê duyệt chương trình TPS trong thời hạn 12 tháng và cần các bước bổ sung từ Quốc hội để gia hạn chương trình. Trong các buổi vận động tranh cử, ông Trump đã cam kết khởi động chiến dịch trục xuất quy mô lớn, đi kèm với các biện pháp hạn chế chương trình TPS cùng các lợi ích nhập cư khác.

Đối mặt với tình thế đó, Đảng Dân chủ đã kêu gọi ông Biden khẩn trương gia hạn các biện pháp bảo vệ chương trình TPS và các chương trình tương tự để giảm thiểu tác động từ chính quyền Trump thứ hai.

“Chúng tôi viết lá thư này vì thời gian để củng cố và hoàn thành các chính sách của chính quyền ngài đang nhanh chóng khép lại. Chúng tôi kêu gọi ngài hành động quyết liệt kể từ giờ đến lễ nhậm chức của Tổng thống đắc cử [Donald Trump] để hoàn tất công việc quan trọng trong bốn năm qua và bảo vệ các gia đình nhập cư”, các Đảng viên Dân chủ do Thượng nghị sĩ Dick Durbin (Đảng Dân chủ, Illinois), dẫn đầu đã viết trong một lá thư gửi Tổng thống Biden trong tháng này.

Tuy nhiên, cho đến nay, chính quyền Biden vẫn chưa đưa ra bất kỳ động thái nào đối với chương trình TPS, cũng không có bất kỳ dấu hiệu nào cho thấy việc tái chỉ định hoặc gia hạn sẽ sớm được thực hiện.