“Nếu có hòa bình cho Ukraine, nếu các vị thực sự cần tôi rời vị trí này, tôi sẵn sàng. Tôi có thể đánh đổi vị trí của mình để lấy tư cách thành viên NATO cho Ukraine”, Tổng thống Volodymyr Zelensky phát biểu trong cuộc họp báo ở Diễn đàn Ukraine Năm 2025 tổ chức tại thủ đô Kiev.
Tổng thống Zelensky nói rằng viễn cảnh Mỹ triển khai quân đến Ukraine sẽ khả thi nếu thỏa thuận khai thác khoáng sản giữa hai nước có điều khoản cam kết đảm bảo an ninh cho Kiev. Ông bác bỏ lập luận của Tổng thống Donald Trump rằng Ukraine đang nợ Mỹ 500 tỷ USD tiền viện trợ, thêm rằng khoảng 15 tỷ USD viện trợ quân sự mà Washington cam kết trước đó vẫn chưa đến tay Kiev.
Người đứng đầu Nhà Trắng thường nhắc đến con số 500 tỷ USD để làm cơ sở cho yêu cầu Ukraine cấp quyền khai thác khoáng sản và đất hiếm. Tuy nhiên, lãnh đạo Ukraine tuyên bố viện trợ quân sự không đồng nghĩa khoản vay.
Đề cập tới lời chỉ trích của Tổng thống Trump rằng lãnh đạo Ukraine là “nhà độc tài không được bầu cử”, ông Zelensky tuyên bố mình vẫn là lãnh đạo được bầu hợp pháp. “Tôi chắc chắn không coi đó là lời khen, nhưng chỉ có độc tài mới cảm thấy bị xúc phạm khi bị gọi là độc tài”, ông cho hay.
Tổng thống Trump hồi tháng trước chỉ trích người tiền nhiệm Joe Biden vì đã ủng hộ khả năng Ukraine trở thành thành viên NATO, ám chỉ đây là nguyên nhân khiến Nga mở chiến dịch tại quốc gia láng giềng. Ông Trump cũng bày tỏ thông cảm với lập trường của Nga rằng Ukraine không nên là thành viên NATO.
Ngoại trưởng Nga Sergey Lavrov hôm 5/2 hoan nghênh quan điểm của Tổng thống Mỹ, nhấn mạnh rằng Moskva đã nhiều lần cảnh báo NATO không nên mở rộng về phía đông nhưng “vô ích”.
Nga nhiều lần khẳng định Ukraine theo đuổi tư cách thành viên NATO là một trong những lý do dẫn đến cuộc xung đột. Ukraine đưa mục tiêu này vào hiến pháp năm 2019, bất chấp những cảnh báo của Nga rằng khả năng NATO triển khai lực lượng và vũ khí ở sát biên giới sẽ tạo ra mối đe dọa an ninh không thể chấp nhận được.
Ukraine nộp đơn xin gia nhập NATO từ tháng 9/2022, hơn nửa năm sau khi chiến sự bùng nổ. Tại hội nghị thượng đỉnh cuối năm 2024 ở Washington, các nước NATO ra tuyên bố chung khẳng định tương lai kết nạp Ukraine là “không thể đảo ngược”, song chưa gửi lời mời gia nhập đến Kiev.
Anh Trần
Video: Lịch sử đốt sách của Đức Quốc Xã, Liên Xô và Trung Cộng