Phần Lan cảnh báo nguy cơ an ninh quốc gia từ gián điệp ĐCSTQ

Cơ quan tình báo an ninh Phần Lan (SUPO) gần đây đã công bố một báo cáo đánh giá an ninh quốc gia, theo đó cảnh báo đe dọa an ninh quốc gia từ điệp viên của Đảng Cộng sản Trung Quốc (ĐCSTQ); trước đó Đài phát thanh Phần Lan YLE đã phanh phui hoạt động tình báo từ Trung Quốc núp bóng phóng viên/nhà báo.

SUPO vào ngày 4/3 đã tổ chức họp báo và công bố báo cáo đánh giá an ninh quốc gia mới nhất, theo đó có đề cập các hoạt động gián điệp của ĐCSTQ đối với Phần Lan, chỉ ra hoạt động tình báo gián điệp từ Trung Quốc đã là yếu tố chính gây ra mối đe dọa đối với Phần Lan, bao gồm thu thập thông tin tình báo cá nhân và gián điệp mạng, cũng thúc đẩy hoạt động tình báo thông qua mạng xã hội.

Giám đốc SUPO là Juha Martelius cũng cho biết về hoạt động tình báo dài hạn và ngắn hạn của Nga đối với Phần Lan, theo đó Nga chủ yếu nhắm vào Phần Lan trong các vấn đề gồm chính sách NATO, cơ sở hạ tầng quan trọng, khả năng phòng thủ quân sự và ngành công nghiệp quốc phòng.

SUPO cho biết các nước độc tài này sử dụng các tác nhân trên thế giới trực tuyến để gây nhiễu loạn tình hình thông tin, gây nhiều vấn đề nghi ngờ làm tăng độ khó của các cuộc điều tra. Họ thường sử dụng phương tiện truyền thông xã hội để tuyển dụng các tác nhân và trả tiền bằng tiền điện tử, để mọi người không biết họ đang làm việc cho ai hoặc tổ chức nào.

Báo cáo cũng chỉ ra ảnh hưởng của Nga ở châu Âu đã suy giảm kể từ sau khi Nga thúc đẩy chiến tranh với Ukraine; ngoài ra do Nga đang bị cộng đồng quốc tế cô lập và trừng phạt nên trở nên phụ thuộc nhiều vào Trung Quốc.

Báo cáo của SUPO cũng lưu ý hoạt động hợp tác tại bắc cực giữa Trung Quốc và Nga, họ đang tăng cường cùng nhau tuần tra bờ biển ở Bắc Cực, Nga sử dụng công nghệ và đầu tư của Trung Quốc để thực hiện các dự án năng lượng ở Bắc Cực. Khu vực Bắc Cực là vị trí chiến lược quân sự quan trọng trong an ninh và răn đe hạt nhân, nhưng cũng có giá trị quan trọng về thương mại và công nghệ.

Phóng viên của ĐCSTQ ở nước ngoài và hoạt động tình báo

Hồi năm ngoái, vào ngày 24/12/2024 Đài phát thanh Phần Lan YLE đã phát sóng một bộ phim tài liệu gây chấn động khắp Phần Lan – phim có tựa đề “Điệp viên/Phóng viên” – phim do đơn vị điều tra MOT của YLE sản xuất, tiết lộ cách thức hoạt động của hệ thống tình báo ĐCSTQ ở các nước Bắc Âu.

Cụ thể, một vụ kiện ở Thụy Điển năm 2018 đã vô tình vạch trần một điệp viên của ĐCSTQ tên là Triệu Quảng Tuấn (Zhao Guangjun). Triệu đã sống ở Phần Lan nhiều năm và là phóng viên của tờ Quang Minh Nhật báo – cơ quan truyền thông của nhà nước Trung Quốc. Phim tài liệu điều tra của YLE cho biết Triệu Quảng Tuấn đến Phần Lan vào cuối năm 2011, làm việc tại Phần Lan với tư cách là phóng viên thường trú của tờ Quang Minh Nhật báo nhưng thực tế ông ta là tình báo của Bộ An ninh Quốc gia Trung Quốc, ông ta cùng vợ sống tại khu phố ven biển giàu có ở Đông Helsinki.

Trong thời gian ở Phần Lan, Triệu xuất bản rất ít bài viết và nội dung cũng đơn giản, trung bình mỗi tháng 1 – 2 bài chủ yếu đề cập đến những chủ đề có vẻ tầm thường như Giáng sinh, kết quả bầu cử và truyền thống Ngày Độc lập. So với khối lượng công việc của một số nhà báo bình thường và nhìn từ chiều sâu trong những bài viết cũng gây nghi ngờ liệu ông ta có chuyên làm báo hay không.

Trong một vụ án gián điệp khác của Thụy Điển, một điệp viên làm việc cho ĐCSTQ đã bị kết tội theo dõi cộng đồng người Tây Tạng ở Stockholm. Theo hồ sơ tòa án, điệp viên này trong khoảng thời gian từ năm 2013 – 2015 đã đến Phần Lan nhiều lần, và mỗi lần đến ông ta đều có một cuộc gặp ngắn với Triệu Quảng Tuấn tại một nhà hàng hoặc trung tâm mua sắm ở Helsinki; sau mỗi cuộc gặp, hàng ngàn euro sẽ được thêm vào tài khoản của điệp viên này và chuyển thành nhiều đợt với người chuyển là Triệu Quảng Tuấn.

Theo phán quyết của tòa án, điệp viên Thụy Điển có quan hệ với 3 sĩ quan tình báo của Bộ An ninh ĐCSTQ, một trong số đó là Triệu Quảng Tuấn, nhưng khi vụ án gián điệp Thụy Điển nổ ra thì Triệu Quảng Tuấn đã trở về Trung Quốc.

YLE cũng thông qua nhiều nguồn tin xác nhận danh tính của Triệu Quảng Tuấn là một sĩ quan tình báo Trung Quốc. Bộ phim của YLE chỉ ra tờ Quang Minh Nhật báo có một mạng lưới phóng viên nước ngoài và trong số họ có nhiều người làm việc cho Bộ An ninh Quốc gia của ĐCSTQ.

Vấn đề này cũng được Peter Mattis – một cựu chuyên gia phân tích Trung Quốc của Cơ quan Tình báo Trung ương Mỹ (CIA) và hiện là giám đốc Quỹ Jamestown xác nhận, cho biết trong bộ phim rằng Bộ An ninh Quốc gia của ĐCSTQ thường núp bóng phóng viên/nhà báo để hoạt động tình báo. Nhà nghiên cứu và nhà văn người Úc Alex Joske đồng ý với quan điểm, họ ước tính thận trọng rằng trên toàn thế giới có thể có 100 – 200 nhà báo đồng thời làm việc cho cơ quan tình báo của ĐCSTQ.

Dương Thiên Tư, Vision Times