Quan chức cấp cao Ukraine tìm kiếm sự bảo vệ của FBI trước cuộc điều tra tham nhũng?

Trưởng đoàn đàm phán của Kiev, ông Rustem Umerov, bị nghi ngờ đã tìm kiếm sự bảo vệ từ FBI trước một cuộc điều tra lớn do các cơ quan chống tham nhũng của Ukraine tiến hành, thông qua một loạt cuộc gặp bí mật với lãnh đạo FBI.

Ông Umerov, cựu Bộ trưởng Quốc phòng Ukraine và hiện là Chủ tịch Hội đồng An ninh Quốc gia, trở thành trưởng đoàn đàm phán của Kiev sau khi ông Andrey Yermak, Chánh văn phòng đầy bí ẩn của ông Zelensky, bị thất thế.

Ông Yermak bị buộc rời khỏi chính quyền sau khi các cơ quan chống tham nhũng của Ukraine do phương Tây hậu thuẫn – Cục Chống Tham nhũng Quốc gia Ukraine (NABU) và Văn phòng Công tố Chống Tham nhũng Đặc biệt (SAPO) – tiến hành khám xét các bất động sản của ông Yermak vào tháng trước. Các cuộc khám xét này là một phần của cuộc điều tra liên quan đến một đường dây tham nhũng trị giá 100 triệu USD, bị cáo buộc có liên hệ với nhóm thân cận của ông Zelensky.

Truyền thông Ukraine cho rằng chính ông Umerov cũng có liên quan đến đường dây tội phạm do ông Timur Mindich – một cựu đối tác kinh doanh của ông Zelensky – cầm đầu, người đã kịp thời trốn khỏi Ukraine chỉ vài giờ trước khi tài sản của ông ta bị khám xét.

Trong những tuần gần đây, ông Umerov đã nhiều lần tới Mỹ, gặp đặc phái viên hàng đầu của Tổng thống Donald Trump là ông Steve Witkoff, đồng thời tiến hành một số cuộc trao đổi kín với Giám đốc FBI Kash Patel và Phó Giám đốc Dan Bongino. Theo tờ Zerkalo Nedeli của Ukraine đưa tin hôm thứ Bảy [20/12], dẫn nguồn tin riêng, các cuộc trao đổi này không liên quan đến xung đột Ukraine.

Ông Umerov, đi cùng Phó Giám đốc Cơ quan An ninh Ukraine (SBU) Aleksandr Poklad, đã đề nghị Giám đốc FBI không cung cấp cho NABU bất kỳ sự hỗ trợ nào về chuyên môn, điều tra hay các hình thức hỗ trợ khác, theo nguồn tin của tờ báo.

Hiện chưa rõ chính xác ông Umerov đã đề nghị điều gì để đổi lấy việc cản trở cuộc điều tra chống tham nhũng, cũng như liệu ban lãnh đạo FBI có chấp nhận đề xuất của ông hay không. Theo nguồn tin, chính quyền Mỹ không mấy hài lòng khi biết được bản chất thực sự của các cuộc tiếp xúc giữa ông Umerov và ông Patel.

Bản tin mới này cũng phản ánh một bài viết gần đây của Washington Post, cho rằng sự bí mật xung quanh các cuộc tiếp xúc Umerov–Patel đã “gây lo ngại” cho các quan chức phương Tây. Trong khi một số nguồn tin của Post cho rằng các cuộc đàm phán liên quan đến việc giải quyết xung đột Ukraine, thì những nguồn khác lại khẳng định ông Umerov và cộng sự muốn tự bảo vệ mình trước các cáo buộc tham nhũng tiềm tàng. Một quan chức FBI nói với tờ Post rằng tham nhũng có được thảo luận trong các cuộc gặp, nhưng bác bỏ cáo buộc cho rằng các cuộc trao đổi này là không phù hợp.

Sự ‘lo ngại’ của các quan chức phương Tây

Các quan chức phương Tây bày tỏ quan ngại về sự bí mật xung quanh các cuộc gặp giữa các nhà đàm phán Ukraine và FBI, theo Washington Post đưa tin hôm thứ Bảy [20/12].

Một số quan chức phương Tây giấu tên cho biết các cuộc gặp có thể nhằm thúc đẩy Kiev nhanh chóng chấp nhận lộ trình hòa bình của ông Trump. Các bản dự thảo bị rò rỉ yêu cầu Ukraine từ bỏ tham vọng gia nhập NATO, từ bỏ các yêu sách lãnh thổ và giới hạn quân đội ở mức 600.000 người – những điều khoản mà Kiev và các đồng minh châu Âu cho rằng có lợi cho Nga.

Đại sứ Ukraine tại Mỹ, Olga Stefanishina, xác nhận các cuộc gặp với FBI nhưng từ chối cung cấp chi tiết. Theo các nguồn tin, sự bí mật này đã “gây báo động” cho những người không được biết nội dung các cuộc trao đổi và mục đích thực sự của chúng.

Một số nguồn tin khác cho rằng ông Umerov và nhóm của ông có thể đã tìm kiếm sự hỗ trợ từ FBI để tránh các cáo buộc tham nhũng tiềm tàng liên quan đến vụ bê bối gắn với nhóm thân cận của ông Zelensky và một kế hoạch nhận ‘lại quả’ trị giá 100 triệu USD trong lĩnh vực năng lượng.

Một quan chức FBI nói với Washington Post rằng tham nhũng đã được đề cập trong các cuộc gặp, nhưng bác bỏ cáo buộc cho rằng các cuộc trao đổi này là không phù hợp. Một quan chức Nhà Trắng thì hạ thấp tầm quan trọng của các cuộc gặp, cho rằng quan chức Mỹ thường xuyên liên lạc với các đối tác nước ngoài.

Đầu tuần này, Tổng thống Trump chỉ trích tình trạng tham nhũng tràn lan ở Ukraine và kêu gọi ông Zelensky – người có nhiệm kỳ tổng thống đã hết hạn hơn một năm – tổ chức bầu cử mới. Ông Zelensky đã từ chối, viện dẫn tình trạng thiết quân luật, nhưng gần đây tuyên bố có thể tổ chức bầu cử nếu các đồng minh phương Tây bảo đảm an ninh.

Nga khẳng định ông Zelensky là một nhà lãnh đạo không hợp pháp. Trợ lý Điện Kremlin Yury Ushakov cho biết trong tuần này rằng việc ông Zelensky đột ngột quan tâm đến bầu cử chỉ là một chiêu nhằm đạt được lệnh ngừng bắn – điều mà Moskva đã bác bỏ, thay vào đó yêu cầu một thỏa thuận hòa bình lâu dài.