Quân đội Mỹ công bố video tàu chiến Trung Quốc khiêu khích ở eo biển Đài Loan

Căng thẳng Mỹ-Trung đang là tâm điểm chú ý tại Đối thoại Shangri-La 2023 ở Singapore. Video do quân đội Mỹ công bố cho thấy, tàu chiến Mỹ và Canada cùng đi qua eo biển Đài Loan và bị tàu chiến Trung Quốc khiêu khích.

Theo các báo cáo từ truyền thông châu Âu và Mỹ, từ ngày 2/6 – 4/6, Đối thoại Shangri-La 2023 được tổ chức tại Singapore đã thu hút hơn 600 quan chức quốc phòng cấp cao, sĩ quan quân đội cấp cao, nhà ngoại giao và các hãng vũ khí đến từ 49 quốc gia trên thế giới.

Ông Lý Thượng Phúc (Li Shangfu), người trở thành Bộ trưởng Quốc phòng của Trung Quốc vào tháng 3 năm nay, đã trở thành đối tượng thu hút sự chú ý của các nhà ngoại giao từ các nước châu Âu và châu Mỹ.

Ông bị Mỹ đưa vào danh sách trừng phạt năm 2018 vì mua vũ khí từ Nga. Trước Đối thoại Shangri-La năm 2023, Bộ Quốc phòng Mỹ cho biết ông Lý Thượng Phúc đã từ chối hội đàm với Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Lloyd Austin.

Ngày 2/6, ông Lý Thượng Phúc đã bắt tay với Bộ trưởng Quốc phòng Hoa Kỳ Austin tại Bữa tối Đối thoại Shangri-La.

(Nội dung tweet: “Cái bắt tay: Bộ trưởng Quốc phòng Austin bước tới Bộ trưởng Quốc phòng Trung Quốc Lý Thượng Phúc để nói lời chào tại SLD23 ở Singapore. Ông Lý đã từ chối đề xuất của Hoa Kỳ về một cuộc gặp.”)

Ngày 4/6, ông Lý Thượng Phúc đã hội đàm với ông Josep Borrell, Đại diện cấp cao của EU về chính sách đối ngoại và an ninh, cùng Bộ trưởng Quốc phòng Đức Boris Pistorius và Bộ trưởng Quốc phòng Anh Ben Wallace.

• Bộ trưởng Quốc phòng Trung Quốc phớt lờ Mỹ, nhưng gặp gỡ người châu Âu

Reuters đưa tin, Hải quân Hoa Kỳ đã công bố video về một con tàu gặp phải những hành động khiêu khích ở eo biển Đài Loan. Video cho thấy, ngày 3/6, tàu khu trục USS Chung-Hoon của Hải quân Mỹ và khinh hạm HMCS Montreal của Hải quân Hoàng gia Canada đã tiến hành hải trình thường lệ ở eo biển Đài Loan.

Khi đó, tàu chiến của hải quân Trung Quốc đã bất ngờ tăng tốc và “tạt đầu” tàu khu trục Chung-Hoon của Hải quân Hoa Kỳ cách đó chưa đầy 137m, và đi về phía trước Chung-Hoon, nhưng tàu chiến Hoa Kỳ không thay đổi hướng đi.

Có thể nghe thấy giọng nói bằng tiếng Anh trong video, rõ ràng là phát thanh cảnh báo tàu chiến Trung Quốc không được có ý đồ muốn hạn chế quyền tự do hàng hải.

“Việc Chung Hoon và Montreal quá cảnh qua eo biển Đài Loan thể hiện cam kết chung giữa Mỹ và Canada đối với một khu vực Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương tự do và rộng mở“, Bộ chỉ huy Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương của Mỹ cho biết.

“Quân đội Mỹ bay, di chuyển trên biển, hoạt động an toàn và có trách nhiệm ở bất cứ nơi nào luật pháp quốc tế cho phép”, tuyên bố của bộ này nêu thêm. 

Tuy nhiên tối ngày 3/6, quân đội Trung Quốc đã cáo buộc hành trình chung hiếm hoi của tàu chiến Mỹ và Canada qua eo biển Đài Loan là cố tình gây rối.

Vào buổi tối cùng ngày, tài khoản WeChat chính thức của chiến khu phía Đông của Đảng Cộng sản Trung Quốc (ĐCSTQ) đã đưa ra một thông báo cho biết, người phát ngôn của Chiến khu phía Đông, ông Thi Nghị, nói rằng tàu khu trục Mỹ và khinh hạm của Canada đã đi qua eo biển Đài Loan và công khai thổi phồng vụ việc. Các lực lượng trên biển và trên không ở chiến trường phía đông đã theo dõi, giám sát và duy trì trạng thái báo động trong suốt quá trình.

Vụ việc xảy ra trong bối cảnh Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Lloyd Austin và Bộ trưởng Quốc phòng Trung Quốc Lý Thượng Phúc đang tham dự Đối thoại Shangri-La diễn ra ở Singapore.

Ngày 4/6, ông Lý Thượng Phúc cho rằng Mỹ và các đồng minh gây nguy hiểm cho các cuộc tuần tra của Trung Quốc và có ý định khiêu khích nước này.

Trong cuộc họp báo ngày 5/6, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc Uông Văn Bân cho biết trong cuộc trạm chán với tàu khu trục Mỹ ở eo biển Đài Loan, tàu chiến của họ đã hành động hoàn toàn hợp lý, hợp pháp, chuyên nghiệp và “an toàn”.

(Nội dung tweet: “Tin nóng: Hải quân đã công bố video về một tàu chiến Trung Quốc đi gần một cách nguy hiểm đến một tàu khu trục của Hải quân ở eo biển Đài Loan vào thứ Bảy (3/4)”)

(Nội dung tweet: “Hôm qua, chúng tôi đã quay được cảnh quay độc quyền từ HMCS Montreal, cảnh một tàu chiến Trung Quốc cắt ngang tàu USS Chung-Hoon, tiến đến trong phạm vi 150 thước sau khi va chạm với tàu khu trục, một động thái mà Tư lệnh tàu khu trục Montreal gọi là ‘cố ý’ và ‘thiếu chuyên nghiệp’. Đây là câu chuyện của tôi về vụ va chạm gần.”)

(Nội dung tweet: “Đây là khoảnh khắc tàu chiến Trung Quốc suýt đâm tàu ​​khu trục Mỹ ở eo biển Đài Loan. Quân đội Mỹ nói tàu Trung Quốc cắt ngang trước tàu khu trục Mỹ, buộc tàu này phải giảm tốc độ để tránh va chạm.”)

Đây là hành động khiêu khích thứ hai của chính quyền Bắc Kinh đối với quân đội Mỹ trong thời gian gần đây. Ngày 26/5, một máy bay chiến đấu của Không quân Trung Quốc đã thực hiện hành vi bay gây hấn không cần thiết gần máy bay quân sự Mỹ trong không phận quốc tế ở Biển Đông.

Ông Derek Grossman, nhà phân tích quốc phòng cấp cao tại RAND Corporation – tổ chức tư vấn của Hoa Kỳ, cho biết theo quan điểm của ông, Bắc Kinh đã đưa ra các chỉ dẫn quân sự về những phản ứng độc đoán hơn mà họ có thể làm đối với các lực lượng của Hoa Kỳ và đồng minh mà họ tin là đang xâm lược.

Ông Grossman cho biết, hậu quả khi làm như vậy, là Trung Quốc chỉ làm tăng khả năng tính toán sai lầm, tức là một vụ va chạm ngẫu nhiên của (cả hai) tàu hoặc máy bay, sau đó có thể biến thành một cuộc xung đột quân sự.

Ngày 4/6, Bộ Quốc phòng Trung Hoa Dân Quốc (Đài Loan) ra tuyên bố cho rằng hành vi của chính quyền Bắc Kinh đối với tàu Mỹ và Canada là sự khiêu khích, và việc duy trì hòa bình, ổn định ở eo biển Đài Loan là trách nhiệm chung của các quốc gia tự do và dân chủ.

“Bất kỳ hành động nào làm gia tăng căng thẳng và nguy hiểm sẽ không giúp ích gì cho an ninh của khu vực (eo biển Đài Loan)”.

Bộ Quốc phòng Trung Hoa Dân Quốc (Đài Loan) kêu gọi chính quyền Bắc Kinh tôn trọng quyền tự do hàng hải.