Quốc hội Mỹ lại căng thẳng vấn đề viện trợ Ukraine

Chủ tịch Hạ viện Mike Johnson và Tổng thống Joe Biden. (Ảnh ghép)

Đèn xanh cho viện trợ chiến tranh Israel, nhưng đèn đỏ cho Ukraine, Tân nhậm Chủ tịch Hạ viện Mike Johnson gặp phải chỉ trích mạnh mẽ từ Tổng thống Biden và thậm chí cả người cùng Đảng Cộng hòa Mitch McConnell.

Tân Chủ tịch Hạ viện Mike Johnson (trái) và Tổng thống Joe Biden. (Ảnh ghép)

Hạ viên Mỹ sẽ quay lại vấn đề viện trợ cho Israel và Ukraine vào Thứ Tư.

Một gói riêng 14,3 tỷ USD viện trợ cho Israel dự đoán sẽ được thông qua, nhưng Hạ viện do chủ tịch mới nhậm chức Mike Johnson Đảng Cộng hòa muốn tính vào chi phí viện trợ nước ngoài, một cách làm muốn phân hóa Đảng Dân chủ.

Trong khi đó, Tổng thống Mỹ Joe Biden (Đảng Dân chủ), Lãnh đạo Đa số Thượng viện Chuck Schumer (Đảng Dân chủ), và Lãnh đạo thiểu số Thượng viện Mitch McConnell (Đảng Cộng hòa) kiên quyết muốn viện trợ cho Ukraine và Israel gộp trong một gói lớn hơn, và không tính vào khoản chi phí viện trợ nước ngoài.

Ông McConnell muốn gói cho Ukraine cũng ở trong đó, và nửa số nghị viên Đảng Cộng hòa ở Thượng viện cũng đồng ý quan điểm của ông McConnell, bất chấp việc Đảng Cộng hòa phản đối mạnh mẽ việc này ở Hạ viện.

“[Nước Mỹ] chúng ta không đủ [nền tảng công nghiệp vũ khí] để cung cấp [cùng lúc] cho cả 3 chiến trường,” nghị viên James D. Vance nói hôm Chủ Nhật. “Chúng ta phải tập trung, và tôi nghĩ chúng ta nên tập trung vào Israel và Đài Loan.”

Theo kế hoạch được đưa ra từ Nhà Trắng từ hôm 19/10, một gói tổng hợp khổng lồ 106 tỷ USD cần được Hạ viện thông qua, trong đó tận 61,4 tỷ cho Ukraine, 14,3 tỷ cho Israel, và 7,4 tỷ cho khoản được gọi là chống ảnh hưởng của Trung Quốc.

Kể từ chiến tranh Ukraine nổ ra 2/2022 đến nay, Mỹ đã viện trợ cho Ukraine 114 tỷ đô la, gồm cả các khoản quân sự và phi quân sự. Thời gian này, các tiếng nói không ủng hộ Mỹ tiếp tục viện trợ quân sự cho Ukraine đã tăng mạnh, cả ở dân Mỹ và ở các nghị viên Quốc hội.

Chiến tranh Israel mới nổ ra đầu tháng này, ngày 7/10, và Quốc hội lưỡng đảng Mỹ đều ủng hộ mạnh mẽ việc nhanh chóng quyết định viện trợ cho Israel. Viện trợ cho Israel nằm trong lịch trình ưu tiên của Chủ tịch Johnson ngay sau khi nhậm chức.

Tổng thống Biden muốn gộp viện trợ Ukraine và Israel trong một gói lớn, là để lấy việc Quốc hội cần gấp rút thông qua khoản cho Israel, mà đồng thời cũng sẽ thông qua khoản cho Ukraine.

Hiện nay, Tòa Bạch Ốc phản đối cách chia thành các gói lẻ của Hạ viện, lập luận rằng chúng kỳ thực là có liên quan với nhau, theo cách nào đó.

“Như Tổng thống Biden đã nói trong diễn văn từ Phòng Bầu dục [tối hôm 19/10], Hamas và Putin đều là những thế lực tà ác muốn thôn tính quốc gia dân chủ láng giềng,” theo Andrew Bates, Phó thư ký báo chí Nhà Trắng, nói trong một tuyên bố, nhắc lại lập luận vốn đã bị chỉ trích là mang lối nghĩ từ thời Chiến tranh Lạnh. “Mà trên thực tế, giới chức Nga chính là đã gặp mặt phái đoàn đại biểu của Hamas tại Moskva trong tuần rồi.”

Trong khi đó, tiếng nói ở Hạ viện vẫn rất kiên quyết.

“Tuần này, Hạ viện sẽ bỏ phiếu về gói viện trợ nước ngoài trị giá 14,5 tỷ USD cho Israel, bên cạnh gói 3,8 tỷ USD đã được thông qua,” Dân biểu Tom Massie (Đảng Cộng hòa) đồng ý gói cho Israel như một gói riêng tách ra, chứ không gộp vào khoản chi khác như viện trợ quân sự cho Ukraine. “Tôi sẽ là người bỏ phiếu KHÔNG. Chưa đến 1/3 trong số 49.000 người trả lời cuộc thăm dò ý kiến của tôi hôm nay ủng hộ khoản tài trợ bổ sung này. Đơn giản là chúng tôi không đủ khả năng chi trả.”

Phía Thượng viện, ông McConnell mạnh mẽ theo đuổi việc gộp thành gói lớn để viện trợ cho Ukraine có thể thông qua.

Có thể đây là lần cuối cùng nội bộ Đảng Cộng hòa có cuộc mâu thuẫn kiểu thế này trước khi Mỹ bầu cử tổng thống vào năm tới. Hiện nay, vai trò của ông McConnell đứng đầu Đảng Cộng hòa ở Thượng viện cũng đã được xem là vào nhiệm kỳ cuối cùng của ông.

“Ông ấy đã trải qua thời Chiến tranh Lạnh, và là một người kiên trì tín niệm rằng ngày hôm nay của lịch sử là lúc nước Mỹ phải khẳng định vị trí lãnh đạo [thế giới]. Nếu chúng ta không làm được thế, thì sẽ xảy ra những hậu quả thật nghiêm trọng,” theo Thượng nghị sỹ John Thune Đảng Cộng hòa, người mong muốn giảm kích thước gói viện trợ, nhưng cuối cùng vẫn đồng ý theo ông McConnell.

“Đó là tín điều của ông ấy,” thượng nghị sỹ Ron Johnson nói. “Nhưng mà rất nhiều người khác, đặc biệt ở Hạ viện, là sẽ không đồng ý với ông ấy đâu. Và tôi cho rằng nó sẽ không có cơ hội được Hạ viện thông qua. Mà ngay ở [Thượng viện] đây, cũng có không ít phản đối.”