Reuters: Trung Quốc và Hồng Kông vẫn là trung tâm trung chuyển chip sang Nga

Theo báo cáo của Reuters từ Hồng Kông và Washington vào ngày 22/7, dữ liệu chưa được tiết lộ trước đây từ Bộ Thương mại Mỹ cho thấy, số lượng chất bán dẫn vật liệu chiến tranh và hàng hóa bị hạn chế khác được vận chuyển đến Nga qua Trung Quốc và Hồng Kông đã giảm 1/5 trong năm nay, nhưng Hồng Kông vẫn là điểm nóng toàn cầu về trốn tránh lệnh trừng phạt.

Dòng chip bất hợp pháp chảy sang Nga chậm lại

Các quan chức Bộ Thương mại Mỹ nói với Reuters rằng từ tháng 1 đến tháng 5 năm nay, “Danh sách ưu tiên chung cấp độ cao” (CHPL) đã trung chuyển qua Hồng Kông, tức là các thiết bị tiên tiến bao gồm thiết bị vi điện tử mà Mỹ và EU tin rằng có thể được sử dụng cho chiến tranh Nga – Ukraine, đã giảm 28%.

Quan chức này cho biết, trong cùng thời gian, lượng hàng hóa nói trên trung chuyển qua Trung Quốc Đại Lục (trừ Hồng Kông) đã giảm 19%.

Chính phủ Mỹ coi cả Hồng Kông và Trung Quốc đều là những nút kết nối toàn cầu quan trọng để Nga mua nguyên vật liệu cho quân đội của mình, bao gồm chất bán dẫn và các bộ phận máy bay không người lái.

“Tôi nghĩ có lý do để lạc quan ít nhất là chúng tôi có thể làm chậm lại một số hoạt động thương mại đó”, quan chức này nói, nhưng cũng bổ sung thêm rằng: “Trung Quốc vẫn là mối quan tâm số một của chúng tôi”.

Mỹ và các đồng minh cáo buộc Trung Quốc hỗ trợ cuộc chiến của Nga ở Ukraine, một phần bằng cách xuất khẩu các bộ phận và thiết bị cho Moscow cho các nhà sản xuất vũ khí của nước này.

Bộ Ngoại giao và Tài chính Mỹ đã áp đặt nhiều đợt trừng phạt đối với các thực thể trên khắp thế giới bị nghi ngờ có quan hệ kinh doanh với quân đội Nga, bao gồm một số công ty vỏ bọc Hồng Kông đã chuyển chất bán dẫn sang Nga.

Một quan chức Mỹ giấu tên cho biết: “Chúng tôi đang đối thoại với các công ty có sản phẩm đang sử dụng trên chiến trường”.

Chính phủ Hồng Kông không trả lời câu hỏi của Reuters về việc chuyển hàng sang Nga, nhưng cho biết họ “không thực thi các biện pháp trừng phạt đơn phương do các nước khác áp đặt và không có thẩm quyền pháp lý để thực hiện các biện pháp”.

Chính phủ Hồng Kông nói thêm rằng họ đang “tích cực thực hiện” các lệnh trừng phạt do Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc áp đặt, bao gồm cả những biện pháp nhắm vào Triều Tiên, theo chỉ thị của Bộ Ngoại giao Trung Quốc.

Số lượng lớn chip được vận chuyển từ Hồng Kông sang Nga qua nhiều nước và bị phát hiện trên chiến trường Ukraine

Một báo cáo độc quyền của Reuters hôm 22/7 tiết lộ rằng xem xét hồ sơ hải quan cho thấy, từ tháng 8 đến tháng 12 năm ngoái, các chủ hàng Hồng Kông sau khi giao dịch tại các nước như Trung Quốc, Đài Loan, Thổ Nhĩ Kỳ, Thái Lan, Serbia và Các Tiểu vương quốc Ả Rập Thống nhất, đã chuyển các sản phẩm của NVIDIA với tổng trị giá 17,6 triệu USD vào Nga.

Lô hàng bao gồm hệ thống AI Edge “Jetson TX2”, các thành phần của hệ thống này được sử dụng trong máy bay không người lái được Chính phủ Ukraine phát hiện trên chiến trường.

Khi Reuters đến thăm các tòa nhà công nghiệp gần cảng container Kwai Chung của Hong Kong, họ phát hiện văn phòng của các chủ hàng được đề cập trong hồ sơ hải quan và hồ sơ công ty đều đã đóng cửa. Địa chỉ của một công ty Align Trading (nhà vận chuyển của công ty chip Vectrawave) là một căn phòng ẩm mốc chứa đầy hàng trăm lá thư đăng ký của công ty Hồng Kông. Giám đốc người Trung Quốc của công ty, Li Yanqing, có địa chỉ ở Cửu Giang, miền nam Trung Quốc, nhưng không thể liên lạc được.

Dữ liệu được Reuters xem xét từ một báo cáo do tổ chức Quỹ Tự do Hồng Kông (CFHK) công bố cho thấy rằng từ tháng 8 đến tháng 12/2023, “Danh sách ưu tiên chung cao độ cao” (CHPL) trị giá 750 triệu USD mà Mỹ và Châu Âu đã cho rằng có thể được sử dụng trong cuộc chiến tranh Nga – Ukraine được vận chuyển qua Hồng Kông.

Các mặt hàng này bao gồm chip cao cấp của Nvidia và công ty Vectrawave có trụ sở tại Mỹ, cũng như các chip cấp thấp của Texas Instruments và Intel có trụ sở tại Mỹ.

CFHK cho biết một số hàng hóa bị hạn chế đã được chuyển đến các công ty Nga bị trừng phạt.

Theo một bộ dữ liệu hải quan riêng biệt do C4ADS (Trung tâm Nghiên cứu Quốc phòng Tiên tiến), một tổ chức phi lợi nhuận về an ninh toàn cầu có trụ sở tại Washington cung cấp cho thấy, hơn 200 công ty đăng ký ở Hồng Kông đã được chuyển hàng hóa trị giá lên đến 2 tỷ USD đến người mua Nga từ tháng 8 đến tháng 12/2023.

Reuters cho biết, dữ liệu hải quan năm 2023 từ C4ADS cho thấy, hai lô hàng của NVIDIA trị giá lần lượt là 1,58 triệu USD và 1,21 triệu USD và một chủ hàng có tên Malachor Electronics gửi đến một công ty ở Moscow tên là “Lotos“, địa chỉ thư ký của công ty này nằm ở tại một tòa nhà văn phòng sang trọng ở khu thương mại trung tâm Hồng Kông.

Reuters cho biết không thể liên lạc được với giám đốc Colin Stevenson của công ty Malachor để đưa ra bình luận. Ông này có một địa chỉ ở Vương quốc Anh.

Các lô hàng cao cấp khác (đến Nga) bao gồm hai lô hàng chất bán dẫn từ Vectrawave, mỗi lô trị giá 1 triệu USD, được dán nhãn là bộ vi xử lý. Vectrawave Corporation là nhà sản xuất chất bán dẫn chuyên dụng cho hệ thống phòng thủ và liên lạc công nghệ cao, bao gồm cả radar.

Công ty chip cao cấp của Pháp Vectrawave đã không trả lời yêu cầu bình luận.

Trả lời câu hỏi của Reuters, NVIDIA cho biết họ đã ngừng bán hàng sang Nga vào tháng 3/2022, đồng thời yêu cầu khách hàng của mình tuân thủ mọi luật pháp hiện hành của Mỹ.

Texas Instruments nói với Reuters rằng họ “phản đối mạnh mẽ” việc sử dụng chip của họ trong các thiết bị quân sự của Nga và việc chuyển giao bất hợp pháp các sản phẩm của họ sang Nga.

Intel cho biết họ hoạt động tuân thủ nghiêm ngặt các quy định và lệnh trừng phạt xuất khẩu của Mỹ, đồng thời yêu cầu các nhà cung cấp và nhà phân phối phải tuân thủ các tiêu chuẩn tương tự.

Ông Samuel Bickett, luật sư và tác giả của báo cáo của CFHK, cho biết: “Nghiên cứu của chúng tôi nêu bật nhiều ví dụ về các công ty Hồng Kông hỗ trợ chuyển giao công nghệ và hàng hóa nhạy cảm, phá hoại an ninh và ổn định quốc tế.

Reuters nói rằng Tổng cục Hải quan và Bộ Ngoại giao Trung Quốc đã không trả lời yêu cầu bình luận. Đại sứ quán Nga tại Washington cũng không trả lời các câu hỏi của Reuters.

Trí Đạt (theo Reuters)