RNC kêu gọi sa thải ông Blinken trước phiên điều trần của Quốc hội về Afghanistan

Ủy ban Quốc gia Đảng Cộng hòa (RNC) đã đưa ra một tuyên bố vào đầu ngày thứ Hai (13/9), kêu gọi sa thải Ngoại trưởng Antony Blinken trước khi phiên điều trần của Quốc hội về Afghanistan bắt đầu.

Các đảng viên Cộng hòa đã chỉ trích mạnh mẽ cách chính quyền Biden xử lý việc quân đội Mỹ rút khỏi Afghanistan và yêu cầu câu trả lời về lý do tại sao công dân Mỹ bị bỏ lại phía sau.

Trong tuyên bố do RNC đưa ra, Đảng Cộng hòa yêu cầu Ngoại trưởng Blinken phải chịu trách nhiệm về cái được mô tả là hàng loạt thất bại trong việc xử lý hợp lý việc rút quân.  

Ủy ban đảng Cộng hòa cho biết: “Cách xử lý tai hại của Blinken tại Afghanistan và sự lãnh đạo yếu kém đã khiến mạng sống của người Mỹ gặp nguy hiểm, bao gồm cả tính mạng của những người Mỹ vẫn còn mắc kẹt ở Afghanistan”.

Hạ viện và Thượng viện Hoa Kỳ sẽ tổ chức các phiên điều trần riêng biệt vào thứ Hai và thứ Ba, nơi ông Blinken phải đối mặt với các nhà lập pháp phản đối gay gắt về phản ứng của chính quyền Biden đối với sự sụp đổ nhanh chóng của chính phủ Afghanistan. Đặc biệt, các nhà lập pháp lên án mạnh mẽ phản ứng của Bộ Ngoại giao đối với việc xử trí những ngày cuối cùng của quân đội Mỹ tại Afghanistan.

Cả đảng Cộng hòa và Dân chủ đã chỉ trích nặng nề Bộ Ngoại giao vì đã không làm đủ và không hành động đủ nhanh để đưa công dân Mỹ và những người Afghanistan có nguy cơ bị trả thù ra khỏi đất nước sau khi Taliban nắm quyền kiểm soát Kabul vào ngày 15/8.

Trong những phát biểu chuẩn bị cho lần xuất hiện của mình trước Ủy ban Đối ngoại Hạ viện, ông Blinken đã tìm cách xoa dịu những cáo buộc về việc thiếu chuẩn bị bằng cách lưu ý rằng chính quyền Biden đã kế thừa một thỏa thuận hòa bình giữa Mỹ và Taliban từ người tiền nhiệm.

Trước đó, hồi tháng 6, ông Blinken đã công khai nói rằng việc Taliban tiếp quản sẽ không xảy ra một sớm một chiều. Tuy vậy, hiện giờ ông nói rằng không ai trong chính phủ Mỹ có thể ngờ rằng chính phủ Afghanistan lại sụp đổ nhanh chóng như vậy.

“Ngay cả những đánh giá bi quan nhất cũng không dự đoán được rằng lực lượng chính phủ ở Kabul sẽ sụp đổ trong khi lực lượng của Mỹ vẫn còn đang ở đó,” ông Blinken nói. Ông cũng bảo vệ nỗ lực sơ tán, nói rằng nó đã thành công.

“Việc sơ tán là một nỗ lực phi thường – trong những điều kiện khó khăn nhất có thể tưởng tượng được của các nhà ngoại giao, quân đội và các chuyên gia tình báo của chúng tôi”, ông nói với các nhà lập pháp. “Cuối cùng, chúng tôi đã hoàn thành một trong những chuyến không vận lớn nhất trong lịch sử, với 124.000 người được sơ tán đến nơi an toàn.”

Trong phiên điều trần tại Hạ viện hôm 13/9, ông Blinken đã bảo vệ quyết định rút quân của Tổng thống Joe Biden và phản bác lại cáo buộc rằng Bộ Ngoại giao lẽ ra đã có thể làm được tốt hơn để giúp người Mỹ và những người Afghanistan có nguy cơ phải sơ tán. Ông cũng đổ lỗi cho chính quyền tiền nhiệm đã thiếu kế hoạch.

Ông nhiều lần lưu ý rằng cựu Tổng thống Đảng Cộng hòa Donald Trump đã đàm phán thỏa thuận rút quân với Taliban, và cho biết chính quyền của Tổng thống Joe Biden không xem xét việc đàm phán lại vì các mối đe dọa từ nhóm này.

Ông Blinken nói: “Không có bằng chứng nào cho thấy việc ở lại lâu hơn sẽ khiến lực lượng an ninh Afghanistan hoặc chính phủ Afghanistan trở nên kiên cường hơn hoặc tự lập hơn.”

“Chúng tôi thừa hưởng một thời hạn [rút quân], chứ chúng tôi không kế thừa một kế hoạch nào cả”, ông Blinken nói, đề cập đến việc chính quyền Trump đồng ý rút tất cả các lực lượng Mỹ khỏi Afghanistan vào ngày 1/5. 

Tuy vậy, chính quyền Biden đã bỏ qua kế hoạch được sắp xếp chi tiết cho việc rút quân từ chính quyền tiền nhiệm và làm hoàn toàn ngược lại.

“Người dân Mỹ không thích thua cuộc, đặc biệt là không muốn thua những kẻ khủng bố. Nhưng đây chính xác là những gì đã xảy ra”, Dân biểu Michael McCaul, đảng viên Cộng hòa hàng đầu của Ủy ban cho biết.

Nghị sĩ McCaul hỏi, tại sao các tài sản như Căn cứ Không quân Bagram không được duy trì và tại sao chính quyền không đạt được các thỏa thuận giám sát và chống khủng bố với các nước láng giềng.

McCaul nói: “Đây là một mối đe dọa an ninh quốc gia khi Trung Quốc tiến vào. Tôi biết họ sẽ chiếm lấy Bagram”.

Đáp lại, ông Blinken cho biết Hoa Kỳ đang tích cực làm việc để xác định các mối đe dọa.

Những lời chỉ trích về cách xử lý của chính quyền Biden đối với việc rút quân ở Afghanistan không chỉ giới hạn ở các đảng viên Cộng hòa.

Nhiều đảng viên Đảng Dân chủ cũng đã đặt câu hỏi về chính sách rút quân và bày tỏ lo ngại về những người Mỹ, người có thẻ xanh và người Afghanistan bị mắc kẹt có thể phải đối mặt với sự trả đũa từ Taliban.

Hiện có khoảng 100 người Mỹ muốn rời đi vẫn mắc kẹt lại Afghanistan.

Xuân Lan (t/h)

Xem thêm: