Số lượng hồ sơ nhập cư tồn đọng tại Mỹ đạt 11,3 triệu, cao nhất trong lịch sử

Cục Di trú và Nhập tịch Hoa Kỳ (USCIS) đang đối mặt với tình trạng tồn đọng hồ sơ nhập cư nghiêm trọng, với tổng cộng 11,3 triệu hồ sơ chưa được xử lý, đạt mức cao kỷ lục trong lịch sử.

Dữ liệu từ tháng 1 đến tháng 3/2025 của USCIS cho thấy, thời gian xử lý một số danh mục di trú tiếp tục kéo dài, số lượng hồ sơ tồn đọng tăng đều mỗi quý, khiến thời gian chờ đợi của người nộp đơn vượt xa dự kiến, kéo dài hàng tháng hoặc thậm chí hàng năm.

Tạp chí Newsweek đưa tin hôm thứ Tư (ngày 9/7) rằng các luật sư di trú cho biết các biện pháp của chính quyền Trump nhằm kiểm tra gian lận trong hồ sơ đã làm chậm đáng kể tốc độ xử lý, dẫn đến “tình trạng tồn đọng nghiêm trọng” trong hệ thống di trú vốn đã quá tải.

Báo cáo của USCIS cho biết có hơn 34.000 hồ sơ đã nhận nhưng chưa được bắt đầu hoặc chính thức đưa vào quy trình xử lý (hồ sơ xếp hàng). Đây là lần đầu tiên trong một năm USCIS báo cáo về loại tồn đọng này, làm dấy lên lo ngại về sự chậm trễ ngay cả trước khi quy trình xét duyệt chính thức bắt đầu.

Sự gia tăng hồ sơ tồn đọng đồng nghĩa với việc hàng triệu người di cư phải chờ đợi lâu hơn để đoàn tụ gia đình, xin việc làm hoặc nhận được sự bảo vệ nhân đạo.

Thời gian xử lý gia hạn thẻ xanh kéo dài

Thời gian xử lý Mẫu I-90 (gia hạn hoặc thay thế thẻ xanh) tăng so với quý trước. Theo dữ liệu tháng 6 của USCIS, từ ngày 1/1 đến 31/3/2025, thời gian xử lý trung bình cho Mẫu I-90 là 8,3 tháng, trong khi từ ngày 1/10 đến 31/12/2024, con số này chỉ là 0,8 tháng.

Trong quý từ tháng 1 đến tháng 3/2025, USCIS nhận được hơn 285.000 đơn Mẫu I-90, so với 189.000 đơn trong quý từ tháng 10 đến tháng 12/2024. Chủ thẻ xanh phải nộp mẫu này mỗi 10 năm để thay thế thẻ mới hoặc khi thẻ bị hỏng hoặc mất.

Tình hình phức tạp với đơn xin giấy phép lao động

Thời gian xử lý Mẫu I-765 (đơn xin giấy phép lao động, cấp giấy phép lao động theo Mẫu I-766) cũng dài hơn so với quý trước, với tình hình khá phức tạp. Trong quý này, các đơn liên quan đến việc làm chiếm phần lớn khối lượng công việc của USCIS, với 1,73 triệu đơn xin việc làm được nhận chỉ trong quý hai, bao gồm đơn xin visa H-1B, giấy phép lao động và thẻ xanh cho lao động tay nghề.

Đáng chú ý, tốc độ xử lý Mẫu I-765 (giấy phép lao động) được cải thiện, với 698.586 hồ sơ đã được xử lý. Các danh mục C09 và C08 liên quan đến điều chỉnh tình trạng và tị nạn hầu như không có tồn đọng, với thời gian xử lý trung bình cho người xin tị nạn là 0,7 tháng.

Tuy nhiên, các loại giấy phép lao động khác đã tích lũy khoảng 775.000 hồ sơ chưa được xử lý, đặc biệt là danh mục C11 dựa trên chương trình ân xá, với khoảng 531.000 đơn, phần lớn liên quan đến các chương trình ân xá cho công dân Cuba, Haiti, Nicaragua và Venezuela.

Một số danh mục có thời gian xử lý ngắn hơn

Một số danh mục có thời gian xử lý được rút ngắn. Trong năm tài chính này, số lượng hồ sơ tồn đọng của Mẫu I-131 (đơn xin ân xá trước) giảm gần 60.000, nhưng vẫn còn khoảng 260.000 hồ sơ, với thời gian xử lý trung bình là 5,8 tháng.

Tỷ lệ từ chối thấp, tỷ lệ phê duyệt tổng thể đạt 90%

Dữ liệu từ tháng 1 đến tháng 3/2025 của USCIS cho thấy khoảng 2,4 triệu đơn được phê duyệt, 261.000 đơn bị từ chối, với tỷ lệ phê duyệt tổng thể khoảng 90,2%.

Đồng thời, theo dữ liệu từ Trung tâm Giao dịch Hồ sơ của Đại học Syracuse, các tòa án di trú đang tồn đọng hơn 3,7 triệu hồ sơ, và người xin tị nạn thường phải chờ nhiều năm để nhận phán quyết.

Phân tích nguyên nhân và triển vọng

Các luật sư cho rằng một phần nguyên nhân khiến hồ sơ tồn đọng đạt mức kỷ lục là do USCIS tạm dừng chương trình Xử lý Hồ sơ Đơn giản hóa (SCP), một hệ thống tự động giúp tăng tốc độ phê duyệt mà không cần nhân viên xét duyệt. Việc tạm dừng SCP nhằm tăng cường kiểm tra, nhưng chưa có lịch trình khôi phục chương trình này.

Luật sư di trú Greg Siskind từ Siskind Susser ở Memphis, Tennessee, nói với Newsweek rằng tình trạng nhân viên USCIS nghỉ việc và yêu cầu bổ sung tài liệu (RFE) tăng lên đã kéo dài thời gian xét duyệt hồ sơ. Ông cho biết: “Tình trạng này từng xảy ra trong nhiệm kỳ đầu của ông Trump, khi tỷ lệ yêu cầu bổ sung tài liệu tăng vọt, khiến thời gian xử lý hồ sơ tăng gấp đôi hoặc gấp ba.”

USCIS là một cơ quan tự chủ tài chính, hoạt động hoàn toàn bằng phí thu từ người nộp đơn xin các lợi ích như thẻ xanh, giấy phép lao động và thay thế tài liệu visa.

Luật sư nhập cư Greg Siskind của văn phòng luật Siskind Susser chỉ ra rằng USCIS xử lý các đơn đăng ký trực tuyến nhanh hơn so với quy trình hồ sơ giấy. Ông cho rằng điều này có nghĩa là có thể sẽ không thấy sự gia tăng đáng kể về thời gian xử lý như dự kiến.

Tuy nhiên, giới luật sư di trú dự đoán USCIS sẽ ngày càng sử dụng trí tuệ nhân tạo để đẩy nhanh quá trình ra quyết định, nhưng phương pháp này thiếu minh bạch và tồn tại các vấn đề nghiêm trọng về kiểm soát chất lượng.

Ông Charles Kuck, đối tác sáng lập của Kuck Baxter, nói với Newsweek rằng việc cắt giảm nhân sự tại USCIS, yêu cầu hỗ trợ Cơ quan Thực thi Di trú và Hải quan (ICE) trong các nhiệm vụ thực thi, cùng với việc kiểm tra gian lận trên từng hồ sơ, đã làm chậm tốc độ xử lý.

Bà Morgan Bailey, đối tác của hãng luật Mayer Brown và là cựu quan chức cấp cao của Bộ An ninh Nội địa, nói với Newsweek rằng dữ liệu trong 3 tháng chưa đủ để kết luận về thay đổi chính sách, vì xu hướng xử lý có thể thay đổi do bố trí nhân sự, kiện tụng hoặc hướng dẫn chính sách mới.

Bà cảnh báo người di cư: “Chính quyền Trump coi sứ mệnh chính của USCIS là một cơ quan sàng lọc và kiểm tra, chứ không phải cơ quan cấp phúc lợi.”