So sánh nội dung thông cáo của Mỹ và TQ sau hội đàm đầu tiên

Cuộc hội đàm Mỹ - Trung tại Alaska (Ảnh chụp màn hình video Guardian)

Thứ Sáu, ngày 19/3, hai nước Mỹ và Trung Quốc đã kết thúc cuộc đối thoại trực tiếp diễn ra trong 2 ngày tại tiểu bang Alaska, Mỹ. Hai bên không ra tuyên bố chung. Mặc dù hai bên đều nói rằng cuộc hội đàm là có ích, nhưng vẫn là mỗi bên nói một kiểu, thậm chí không nhắc đến các việc tiếp sau hội đàm.

Cuộc hội đàm Mỹ – Trung tại Alaska (Ảnh chụp màn hình video Guardian)

Ngày 18 – 19/3, tại thành phố Anchorage tiểu bang Alaska, Ngoại trưởng Mỹ Tony Blinken và Cố vấn An ninh Quốc gia Mỹ Jake Sullivan đã có cuộc gặp với Chủ nhiệm Văn phòng Ủy ban đối ngoại Trung ương Đảng Cộng sản Trung Quốc Dương Khiết Trì và Ngoại trưởng Đảng Cộng sản Trung Quốc (ĐCSTQ) Vương Nghị.

Đây là cuộc gặp mặt lần đầu tiên giữa quan chức cấp cao hai nước Mỹ và Trung Quốc từ sau khi ông Biden làm Tổng thống Mỹ; cũng được coi là lần đầu tiên hai bên thăm dò giới hạn thấp nhất của nhau.

Tại cuộc mở màn hội đàm ngày 18/3, hai bên đã rơi vào trạng đối đầu kịch liệt trước ống kính máy quay, sau đó hai cuộc hội đàm tiếp sau đều tỏ ra rất im ắng.

Ngày 19/3, sau khi quan chức cấp cao của Mỹ kết thúc việc giới thiệu tình hình hội đàm, đã nói rằng hội nghị là có ích, nhưng không tiết lộ về việc liệu hai bên có đạt được bất cứ thỏa thuận cụ thể nào không, hoặc đâu là những lĩnh vực mà hai bên đều quan tâm.

Một quan chức không muốn tiết lộ danh tính đã nói với Reuters rằng lĩnh vực hợp tác bao gồm vấn đề Bắc Triều Tiên, Iran, Afghanistan và biến đổi khí hậu. Tuy nhiên không nghe nói đến việc hai bên đạt được bất cứ thỏa thuận nào.

Sau khi kết thúc hội đàm, ông Dương Khiết Trì cũng nói với truyền thông của ĐCSTQ là CGTN rằng đàm phán kéo dài 2 ngày là thẳng thắn, mang tính xây dựng và có ích, nhưng vẫn tồn tại một số bất đồng quan trọng.

Sau đó truyền thông nhà nước ĐCSTQ là Tân Hoa Xã đăng thông tin cho thấy, dường như hội đàm đã đạt được một loạt thành quả, cụ thể nội dung bao gồm: hai bên đều hy vọng tiếp tục liên lạc chiến lược cấp cao, đồng thời đạt được nhận thức chung trong các phương diện như tiêm chủng vắc-xin virus corona mới, hoạt động lãnh sự, mở cửa thị thực và du lịch, v.v.

Dưới đây là so sánh nội dung thông cáo của hai nước Mỹ và Trung Quốc sau cuộc hội đàm ở Anchorage tiểu bang Alaska.

	Thông cáo của phía Mỹ	Thông cáo của phía Trung Quốc
Vấn đề quan tâm chính, cần giải quyết	Tồn tại bất đồng “cơ bản” trong một số lĩnh vực, bao gồm hành vi của ĐCSTQ tại tân Cương, Hồng Kông và Tây Tạng, cho đến các hành động ngày càng nhiều trong vấn đề Đài Loan và tấn công mạng; khi phía Mỹ đưa ra quan ngại một cách rõ ràng và trực tiếp đối với các vấn đề nói trên, phía Trung Quốc lại hồi đáp mang tính phòng ngự.	Thông cáo của ĐCSTQ đã sử dụng bài viết dài lặp lại những ngôn luận chỉ trích Mỹ trong quá khứ, đồng thời đưa những ngôn luận sói chiến dài quá thời gian trong phát biểu mở đầu cuộc hội đàm ngày đầu tiên vào trong thông cáo.
Mỹ – Trung tiếp tục liên lạc cấp cao	Phía Mỹ không đề cập đến bất cứ phương thức tiến hành liên lạc nào tiếp theo sau này. Ông Sullivan nói: “Chúng tôi sẽ tiếp tục hợp tác với Trung Quốc, tiếp tục tiến về phía trước.”	Hai bên đều hy vọng tiếp tục kiểu liên lạc chiến lược cấp cao này. Hai bên đồng ý dựa vào tinh thần cuộc điện đàm ngày 11/2 của nguyên thủ hai nước, để giữ liên lạc đối thoại, triển khai hợp tác cùng có lợi, ngăn chặn hiểu sai phán đoán sai, tránh xung đột đối kháng, thúc đẩy quan hệ Mỹ – Trung phát triển lành mạnh và ổn định.
Hợp tác về vấn đề biến đổi khí hậu	Ông Blinken nói: “Về vấn đề Iran, Bắc Triều Tiên, Afghanistan và biến đổi khí hậu, lợi ích của chúng ta là đan xen lẫn nhau.”	Hai bên đều ra sức tăng cường hợp tác đối thoại trong vấn đề biến đổi khí hậu, hai bên sẽ xây dựng nhóm công tác chung Trung – Mỹ về biến đổi khí hậu.
Vấn đề Đài Loan	Không nói cụ thể.	Phía Mỹ nhắc lại kiên trì chính sách một Trung Quốc trong vấn đề Đài Loan.
Vắc-xin	Không đề cập cụ thể.	Hai bên đã thảo luận đưa ra bố trí có đi có lại trong việc tiêm chủng vắc-xin corona mới cho nhân viên lãnh sự ngoại giao của mỗi bên.
Công tác lãnh sự và phóng viên truyền thông	Không đề cập cụ thể.	Hai bên sẽ bàn bạc liên quan đến việc tạo thuận lợi cho hoạt động của cơ quan lãnh sự ngoại giao và cả các vấn đề liên quan đến phóng viên truyền thông, dựa trên tinh thần có đi có lại cùng có lợi.
Lữ hành và thị thực	Trong báo cáo ngắn gọn tối ngày 18/3 đề cập đến chính quyền ông Biden giữ thái độ cởi mở đối với một số hạn chế thị thực được áp dụng với công dân Trung Quốc từ thời ông Trump.	Hai bên đã thảo luận về việc căn cứ vào tình hình dịch bệnh để điều chỉnh chính sách đi lại (lữ hành) và thị thực, đồng thời từng bước thúc đẩy nghị trình bình thường hóa qua lại giữa người của hai nước Mỹ – Trung.
Iran, Afghanistan	Ông Sullivan nói sẽ thông qua kênh ngoại giao bình thường để tiến hành bàn bạc về vấn đề Iran, Afghanistan.	Hai bên còn thảo luận hàng loạt các vấn đề như kinh tế, quân sự hai nước, thực thi pháp luật, nhân văn, y tế, an ninh mạng và cả biến đổi khí hậu, hạt nhân Iran, Afghanistan, bán đảo Triều Tiên, Myanmar. Đồng ý giữ và tăng cường liên lạc, phối hợp.
Hủy bỏ thuế quan và chế tài quan chức ĐCSTQ bức hại nhân quyền	Trong báo cáo ngắn gọn tối ngày 18/3 có đề cập đến việc phía Mỹ không giữ thái độ cởi mở đối với yêu cầu của phía Trung Quốc về nới lỏng thuế quan và nới lỏng chế tài đối với quan chức ĐCSTQ. Ngày 19/3, ông Blinken nói: “Về vấn đề kinh tế, thương mại và công nghệ, chúng tôi cảnh báo đối phương rằng chúng tôi đang hợp tác với Quốc hội Mỹ, cùng với đồng minh và đối tác hợp tác của chúng tôi để bàn bạc thảo luận chặt chẽ, đồng thời cũng quan tâm đến những vấn đề này. Chúng tôi sẽ tiếp tục con đường tiến về phía trước trong việc bảo vệ đầy đủ và thúc đẩy lợi ích của người lao động và doanh nghiệp.”	Không đề cập cụ thể.