Solomon cắt đứt quan hệ ngoại giao với Đài Loan

Tờ Island Sun của Quốc đảo Solomon hôm 16/9 dẫn nguồn tin giấu tên cho biết, chính phủ Solomon chuẩn bị trục xuất Đại sứ Đài Loan trú tại Solomon, lý do được đưa ra là Đại sứ Đài Loan tại Solomon Liêu Văn Triết can dự vào nội chính của Solomon; sau khi thông tin được lan truyền đến Đài Loan, đã khiến cho các giới có nhiều bàn tán. Thủ tướng Solomon, ông Manasseh Sogavare đã triệu tập cuộc họp nội các, quyết định cắt đứt mối quan hệ ngoại giao kéo dài 36 năm với Đài Loan, và thiết lập quan hệ ngoại giao với Bắc Kinh. Quyết định của giới lãnh đạo cấp cao Solomon được đưa ra trong khi bị người dân phản đối và có thể khiến Mỹ, Úc can thiệp, cũng đã khiến quốc tế chú ý.

Bắc Kinh đưa ra 3 đảm bảo cho Solomon

Solomon là nước bang giao của Đài Loan tại khu vực Thái Bình Dương, trước đó đã từng có tin đồn nói mối quan hệ bang giao giữa hai nước không ổn định, Thủ tướng Solomon Manasseh Sogavare mới đây đã tuyên bố, “Đài Loan không có tác dụng gì đối với chúng tôi”.

Hôm 16/9, tờ Island Sun tại Solomon đưa tin, John Moffat Fugui, lãnh đạo liên đảng của Solomon trả lời phỏng vấn của đài phát thanh địa phương đã nói đến vấn đề cắt đứt quan hệ ngoại giao với Đài Loan, nhóm lãnh đạo liên đảng khi thăm Trung Quốc, đã đề xuất với Bắc Kinh về vấn đề học tập trong tương lai của 96 du học sinh Solomon đang học tập tại Đài Loan. John Moffat Fugui nói, Bắc Kinh đảm bảo nếu chuyển sang thiết lập quan hệ ngoại giao với Bắc Kinh, sẽ cung cấp học bổng cho những du học sinh này.

John Moffat Fugui nhắc đến việc chính quyền Bắc Kinh đưa ra 3 đảm bảo: Sau khi thiết lập quan hệ ngoại giao Trung Quốc – Solomon, sẽ lập tức để cho những du học sinh này chuyển đến Trung Quốc học tập; Cho phép họ lựa chọn trường đại học mà mình muốn đến học; Cung cấp học bổng học tập.

Bản tin cho biết, hôm nay (16/9), chính phủ Solomon đã tổ chức một hội nghị đặc biệt, để quyết định xem Quốc đảo Solomon liệu có chuyển hướng sang Trung Quốc hay không, nếu quyết định chuyển hướng, chính phủ sẽ yêu cầu Đài Loan lập tức rút Đại sứ quán. Đồng thời, chính phủ Solomon có thể sẽ dùng lý do can thiệp nội chính quốc gia để trục xuất Đại sứ Đài Loan tại Solomon Liêu Văn Triết (Oliver Liao)

Tuy nhiên, Peter Kenilorea, Chủ tịch Uỷ ban Ngoại giao quốc gia Solomon đã tuyên bố rằng, chính phủ chưa thông qua thảo luận với Uỷ ban Ngoại giao, đã tự ý chuyển hướng từ Đài Loan sang Trung Quốc, ông kêu gọi chính phủ Solomon: “Không nên vội vã quyết định”.

Ngân hàng Trung ương Solomon cảnh báo rủi ro khi cắt đứt quan hệ ngoại giao

Thời báo Solomon đưa tin, Ngân hàng Trung ương Solomon hôm 16/9 cũng liệt kê ra 3 rủi ro trong “Báo cáo phân tích ảnh hưởng tiềm ẩn khi chuyển hướng ngoại giao sang Trung Quốc”:

(1) Vấn đề nợ, hiện tại nợ của Solomon chiếm 10% tỉ lệ GDP, một khi công trình thuỷ điện Tina Hydro khởi công, nợ sẽ tăng lên đến 30% GDP, một khi chuyển hướng ngoại giao sang Trung Quốc, tỉ lệ nợ trên GDP có thể sẽ vượt quá 45%;

(2) Gánh nặng tài chính của chính phủ. Báo cáo chỉ ra, nợ cao sẽ dẫn đến phần lớn thu nhập của chính phủ dùng để trả nợ;

(3) Phản ứng của Mỹ, Solomon thiết lập quan hệ ngoại giao với Trung Quốc, Mỹ có khả năng sẽ đóng băng ngoại hối của Solomon, có khoảng 64% ngoại hối của Solomon nằm ở Mỹ.

Báo cáo đã tổng hợp các quan điểm nói trên, và kiến nghị chính phủ Solomon cần đánh giá một cách cẩn thận.

Báo cáo này còn nhắc đến các nước bang giao của Đài Loan tại khu vực Thái Bình Dương, có tỉ lệ phát triển kinh tế cao hơn so với những quốc đảo thiết lập quan hệ với Trung Quốc, nợ cũng có thể kiểm soát được, nếu chính phủ quyết định thiết lập quan hệ ngoại giao với Trung Quốc, e là nợ quốc gia sẽ đẩy theo hướng nguy hiểm.

Bộ Ngoại giao Đài Loan hồi đáp

Về phía Đài Loan, hôm 16/9, Bộ Ngoại giao Trung Hoa Dân quốc đã nghiêm nghị tuyên bố, theo tìm hiểu, hiện tại “không có bất cứ dấu hiệu” cho thấy chính phủ Quốc đảo Solomon sẽ trục xuất Đại sứ của chúng tôi

Bộ Ngoại giao chỉ ra, trong lúc chính phủ Solomon xem xét lại mối quan hệ bang giao hữu nghị giữa Đài Loan và Solomon, Đại sứ của chúng tôi vẫn làm việc cần mẫn, tích cực kêu gọi sự ủng hộ của các bên, tăng cường mối quan hệ hai nước, làm hết chức trách của mình, “tuyệt đối không can dự nội chính”.

Về việc Bắc Kinh sẽ cung cấp học bổng cho 96 sinh viên Solomon đang học tập tại Đài Loan, Bộ Ngoại giao Đài Loan cho biết, trong lúc quan hệ bang giao Đài Loan và Solomon bình thường, sinh viên Solomon tại Đài Loan sẽ vẫn tiếp tục được đảm bảo bằng cơ chế hợp tác song phương giữa hai nước; còn về thông tin nói rằng Trung Quốc cam kết nào đó với Solomon, Bộ Ngoại giao Đài Loan không bình luận.

Bộ Ngoại giao bổ sung thêm, theo những gì mà phía Đài Loan tiếp xúc và tìm hiểu đối với sinh viên Solomon, sinh viên Solomon thích môi trường học tập tự do cởi mở và thân thiện của Đài Loan hơn, đồng thời cảm thấy tức giận và không hiểu đối với việc chính phủ Solomon có ý muốn chuyển hướng ngoại giao.

Đối với việc truyền thông Solomon đưa tin chính phủ Đài Loan dùng kim tiền để đổi lấy ủng hộ, Bộ Ngoại giao Đài Loan nói rõ “hoàn toàn là tin đồn ác ý”, mục đích là tấn công mối quan hệ giữa Đài Loan và Solomon.

Bộ Ngoại giao Đài Loan cho biết, Đài Loan dựa vào Luật hợp tác phát triển quốc tế, tuân thủ các nguyên tắc minh bạch, quản trị tốt và có trách nhiệm; hơn nữa, theo nhu cầu thực tế của chính quyền địa phương, nghị viên quốc hội và các đoàn thể xã hội để tiến hành kế hoạch viện trợ liên quan, tuyệt đối không tiến hành ngoại giao tiền bạc cạnh tranh với Trung Quốc.

Quan chức Bộ Ngoại giao Đài Loan đến Solomon

Bên cạnh đó, Thứ trưởng Bộ Ngoại giao Đài Loan Từ Tư Kiệm (Szu-chien Hsu) cũng đã đến Solomon vào chiều ngày 16/9, Thứ trưởng Bộ Ngoại giao Solomon Collin Beck ra sân bay đón tiếp, nhiều người dân Solomon cũng đứng hai bên đường nhiệt tình chào đón, vẫy cờ, cầm biểu ngữ in hình quốc kỳ 2 nước và dòng chữ “Ủng hộ Đài Loan” và “Nói không với Trung Quốc”.

Có người dân dùng tiếng Anh hô to “Tôi yêu Đài Loan”, tại lễ tiếp đón, ông Từ Tư Kiệm cũng đã cảm ơn tình hữu nghị vững chắc của người dân Solomon dành cho Đài Loan, ông cũng nói, “Đài Loan và Solomon đã có mối quan hệ bang giao 36 năm, chúng tôi có lòng tin đối với các bạn, cũng hy vọng các bạn có lòng tin đối với chúng tôi”.

Bất chấp ý dân, cố cắt đứt quan hệ ngoại giao với Đài Loan

Tuy nhiên, hôm 16/9, trong cuộc họp nội các với đảng đoàn, sau đó là họp nội các, đã đồng ý với kết quả biểu quyết trước đó của Hội nghị liên minh đảng chấp chính, có 27 phiếu ủng hộ chuyển hướng ngoại giao, 0 phiếu chống, 6 phiếu trắng; và cuối cùng là quyết định cắt đứt quan hệ ngoại giao với Đài Loan.

Bộ trưởng Bộ Ngoại giao Trung Hoa Dân Quốc Joseph Wu cho biết, Bắc Kinh tiếp tục dùng ngoại giao kim tiền, cam kết bằng những khoản viện trợ hời hợt bề ngoài, đã mua chuộc không ít chính khách, khiến cho chính phủ Solomon thông qua quyết định cắt đứt quan hệ ngoại giao với Đài Loan trước ngày kỷ niệm đảng Cộng sản Trung Quốc thành lập chính quyền; mục đích của chính quyền Trung Quốc là tấn công Đài Loan và làm tổn thương người dân Đài Loan, cố ý tiến hành công kích trước khi diễn ra bầu cử Tổng thống và Hội đồng Lập pháp; ý đồ ảnh hưởng đến bầu cử tại Đài Loan đã hoàn toàn phơi bày ra, chính phủ Đài Loan cực lực lên án hành vi này của đảng Cộng sản Trung Quốc.

Huệ Anh

Xem thêm: