T.T Trump: Có thể sẽ công bố đợt sa thải hàng loạt trong 4 hoặc 5 ngày tới

Ngày 7/10, Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump tuyên bố có thể sẽ công bố một đợt sa thải lớn các nhân viên chính phủ trong vòng 4–5 ngày tới, giữa lúc chính phủ liên bang bước sang tuần thứ hai tạm ngừng hoạt động do bế tắc ngân sách tại Quốc hội.

Tuyên bố được đưa ra trong cuộc tiếp đón Thủ tướng Canada Mark Carney tại Nhà Trắng. Khi được hỏi về việc liệu đã có danh sách cụ thể các dự án bị hủy bỏ chưa, ông Trump nói: “Chúng tôi sẽ sớm công bố rằng có rất nhiều dự án sẽ bị hủy bỏ, và chúng sẽ bị hủy bỏ vĩnh viễn”.

Tuy nhiên, ông từ chối cung cấp chi tiết về các vị trí công việc bị cắt giảm. Tổng thống cảnh báo rằng nếu tình trạng đóng cửa tiếp diễn, “việc sa thải sẽ rất lớn đến nỗi nhiều việc làm sẽ không bao giờ được phục hồi.”

Ông Trump cáo buộc đảng Dân chủ đã phạm sai lầm lớn khi để chính phủ đóng cửa, đồng thời khẳng định đây là cơ hội để đảng Cộng hòa loại bỏ hàng tỷ USD chi tiêu lãng phí, gian lận và sử dụng sai mục đích.

Bế tắc ngân sách và tranh cãi về ACA (Obamacare)

Chính phủ liên bang đã đóng cửa do Thượng viện không thông qua được dự luật chi tiêu tạm thời được Hạ viện thông qua hôm 6/10.

Đảng Dân chủ không ủng hộ dự luật vốn chỉ duy trì hoạt động chính phủ đến ngày 21/11, vì lo ngại đảng Cộng hòa sẽ không đảm bảo tiếp tục các khoản trợ cấp chăm sóc sức khỏe theo ACA (Obamacare) — một nội dung đang là trọng tâm của cuộc tranh luận.

Cụ thể, đảng Dân chủ đang tìm cách gia hạn vĩnh viễn các khoản trợ cấp chăm sóc sức khỏe, vốn được ban hành dưới thời chính quyền Biden và sắp hết hiệu lực vào cuối năm nay. Trong khi đó, đảng Cộng hòa muốn duy trì mức chi tiêu hiện tại trong bảy tuần và sau đó mới tiếp tục thảo luận các nội dung như chăm sóc sức khỏe.

Tổng thống Trump cho biết ông sẵn sàng đàm phán với đảng Dân chủ về trợ cấp Medicaid để chấm dứt bế tắc, nhưng nhấn mạnh trên mạng xã hội:

“Tôi sẽ vui lòng làm việc với đảng Dân chủ về chính sách chăm sóc sức khỏe thất bại của họ hoặc bất kỳ vấn đề nào khác, nhưng trước tiên họ phải cho phép chính phủ của chúng ta mở cửa trở lại.”

Tranh cãi mới: Có nên trả lương cho nhân viên trong thời gian đóng cửa?

Một điểm gây tranh cãi mới nổ ra là việc có nên trả lương cho các nhân viên chính phủ bị tạm nghỉ việc (furloughed) hay không.

Khi được hỏi hôm 7/10, ông Trump trả lời lấp lửng:

“Điều đó thực sự phụ thuộc vào việc bạn đang nói đến ai… Có một số người thực sự không xứng đáng được chăm sóc và chúng tôi sẽ chăm sóc họ theo một cách khác.”

Một bản ghi nhớ từ Văn phòng Quản lý và Ngân sách (OMB) do luật sư trưởng Mark Paoletta soạn thảo đã chỉ ra rằng, theo quy định hiện hành, chỉ khi dự luật kết thúc đóng cửa có phân bổ cụ thể ngân sách cho việc trả lương, nhân viên tạm nghỉ mới có thể được trả tiền.

Ghi nhớ này cho thấy khả năng chính phủ có thể từ chối trả lương cho một số nhân viên liên bang sau khi chính phủ mở cửa lại, điều này làm dấy lên các câu hỏi pháp lý và tăng thêm sự bất mãn trong công chức.

Điều này đi ngược với Đạo luật Trả lương Công bằng cho Nhân viên Chính phủ năm 2019, được thông qua sau lần chính phủ đóng cửa trước, trong đó yêu cầu trả lương truy lĩnh cho toàn bộ nhân viên liên bang sau khi chính phủ hoạt động trở lại.

Phản ứng gay gắt từ các bên

Thượng nghị sĩ Patty Murray (Dân chủ, bang Washington), Phó Chủ tịch Ủy ban Khoản cấp Thượng viện, phản đối bản ghi nhớ, tuyên bố rằng: “Luật năm 2019 nêu rõ nhân viên chính phủ có quyền được trả lương quá hạn… Đây là một nỗ lực vô căn cứ khác nhằm đe dọa nhân viên liên bang.”

Chủ tịch Hạ viện Mike Johnson (Cộng hòa) cho biết ông hy vọng nhân viên sẽ được trả lương, nhưng đổ lỗi cho sự không chắc chắn là do đảng Dân chủ từ chối ủng hộ dự luật chi tiêu tạm thời do đảng Cộng hòa đề xuất.

Everett Kelley, Chủ tịch Liên đoàn Nhân viên Chính phủ Hoa Kỳ, chỉ trích kế hoạch của Nhà Trắng là: “Một sự hiểu lầm rõ ràng về luật” và trái với hướng dẫn chính phủ vừa ban hành trước đó, trong đó xác nhận các nhân viên tạm nghỉ sẽ được trả lương.

Khủng hoảng ngân sách liên bang đang bước vào giai đoạn phức tạp hơn, khi không chỉ liên quan đến vấn đề tài trợ cho các chương trình như ACA, mà còn lan sang các tranh cãi pháp lý và đạo đức về trách nhiệm của chính phủ đối với nhân viên trong thời gian ngừng hoạt động. Tổng thống Trump và các lãnh đạo đảng tiếp tục đổ lỗi cho nhau, trong khi hàng trăm nghìn nhân viên liên bang vẫn sống trong tình trạng bất an về thu nhập và việc làm.